Niechciane dyscyplinarki i testy. NSA krytycznie wobec nowości

NSA krytycznie podchodzi do rozpatrywania spraw sędziów sądów powszechnych, a „stara”część SN nie chce rozwiązań w obecnej formie.

Publikacja: 18.12.2022 20:56

Prezes NSA Jacek Chlebny

Prezes NSA Jacek Chlebny

Foto: PAP/Albert Zawada

Prezes NSA Jacek Chlebny zdecydowanie krytycznie ocenia projekt ustawy przekazującej NSA testy i dyscyplinarki sędziowskie. W stanowisku dla prezydenta prezes NSA wskazuje, że w konstytucyjnie określonych kompetencjach sądów administracyjnych nie mieszczą się sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych oraz badanie ich niezawisłości, czyli testy niezależności.

Kognicja sądów

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego przyjmuje się, że kognicja NSA i sądów administracyjnych ogranicza się do kontroli działalności administracji publicznej, a sądowa kontrola danej kategorii spraw powinna zostać powierzona sądowi, który jest najlepiej przygotowany do ich rozpoznania. Powierzenie NSA prowadzenia testu sędziów sądów powszechnych wiąże się nadto z przesyłaniem do NSA akt z całego kraju, a ze względu na ścisłe powiązanie procedury z konkretną sprawą zasadne jest, by wnioski te rozpatrywały sądy zajmujące się sprawą albo wyższych instancji. Angażowanie NSA w rozpoznawanie testów sędziów sądów rejonowych i okręgowych znacząco przedłuży postępowania z zakresu kontroli działalności administracji publicznej.

Czytaj więcej

Prezydent spotkał się z Prezesem NSA ws nowelizacji ustawy o SN

Test niezgody

Nie jest zachwycony tym nowym rozwiązaniem Michał Laskowski, prezes Izby Karnej SN Sądu Najwyższego, reprezentujący, ogólnie mówiąc, stanowisko sędziów ze starego nadania, który powiedział „Rzeczpospolitej”, że w jego ocenie sprawy te powinny zostać w SN z tym, że testy niezależności i bezstronności sędziów powinny być odbiurokratyzowane np. przez zmniejszenia składów i powrót do pomysłu, aby rozpoznawali jej wyłącznie sędziowie z siedmioletnim stażem (czyli wyłącznie ze starego nadania), by usunąć zastrzeżenia do wyników takich testów.

Jak wiadomo, uwzględnienie zastrzeżeń w teście, który wedle ostatniego projektu miałyby uruchamiać nie tylko strony sprawy, ale także skład sędziowski z urzędu, wyłącza sędziego tylko z danej sprawy, więc w kolejnych sprawach może być znów zainicjowany test. Stąd obawy, że mogą się długo nie skończyć.

I to rozszerzenie testu najwyraźniej budzi obawy prezydenta Andrzeja Dudy, który powiedział w czwartek, że nie konsultowano z nim projektu i nie pozwoli, aby do polskiego systemu prawnego został wprowadzony jakikolwiek akt prawny, który będzie podważał nominacje sędziowskie albo pozwalał je weryfikować. Po tym oświadczeniu marszałek Sejmu zdjęła projekt z porządku obrad i ma być ewentualnie rozpatrywany dopiero w styczniu. Z kolei prezes Jarosław Kaczyński powiedział dla „Gazety Polskiej”, że nowela może destrukcyjnie umożliwiać podważanie nominacji sędziowskich.

Czytaj więcej

Kaczyński: Skutki uchwalenia ustawy sądowej mogłyby być dla Polski skrajnie destrukcyjne

A to stanowisko prof. Małgorzaty Manowskiej, pierwszej prezes SN: – Nie rozumiem, dlaczego sprawy dyscyplinarne sędziów miałyby trafić do NSA. Jestem gotowa do rozmów, aby opanować chaos, jaki obecnie panuje w wymiarze sprawiedliwości. Tylko że do kompromisu i rozmów ugodowych potrzeba dobrej woli z obu stron. Za stan rzeczy w wymiarze sprawiedliwości odpowiadają w większości politycy i cała podzielona Polska, ale również sami sędziowie, którzy zajmują się czasami nie tym, czym powinni.

Czytaj więcej

Dyscyplinarki w NSA. Co na to konstytucja i prawnicy

Prezes NSA Jacek Chlebny zdecydowanie krytycznie ocenia projekt ustawy przekazującej NSA testy i dyscyplinarki sędziowskie. W stanowisku dla prezydenta prezes NSA wskazuje, że w konstytucyjnie określonych kompetencjach sądów administracyjnych nie mieszczą się sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych oraz badanie ich niezawisłości, czyli testy niezależności.

Kognicja sądów

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zawody prawnicze
Czystki w krakowskich prokuraturach. To ewenement w skali całego kraju
W sądzie i w urzędzie
Nastolatek ujawnił miliony od państwa dla o. Rydzyka. Teraz wygrał z nim w NSA
Prawo dla Ciebie
Drakońska kara za newsa. Szef KRRiT Maciej Świrski przegrał z Radiem Zet
Prawnicy
Małgorzata Paprocka: Spór o sądy był polityczną kreacją
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie
Sądy i trybunały
Ujawniono drugi przypadek inwigilowania Pegasusem sędziego w Polsce
Materiał Promocyjny
Problem sukcesji w polskich firmach będzie narastał