WNT: jak uwolnić się od obowiązku zapłaty podatku w Polsce

Gdy nabywca będący podatnikiem VAT, przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podał numer przyznany mu przez dane państwo członkowskie dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych inne niż państwo członkowskie, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu, WNT uznaje się za dokonane również na terytorium tego państwa członkowskiego. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy – stosownie do art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT – nabywca udowodni, że WNT zostało uznane za opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu ze względu na zastosowanie procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, o której mowa w dziale XII ustawy o VAT.

Przykład

Spółka dysponująca ważnym polskim numerem VAT-UE ma zamiar rozpocząć sprzedaż do krajów bałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) towarów produkowanych przez włoską firmę (włoskiego podatnika VAT UE). Spółka chciałaby zachować w tajemnicy marżę handlową, którą będzie realizować na niniejszych transakcjach. W związku z tym włoski dostawca będzie wystawiał fakturę na spółkę. Spółka będzie wystawiać fakturę na ostatecznego odbiorcę z kraju bałtyckiego (dysponującego ważnym numerem VAT UE z tych państw), natomiast towar zostanie wysłany przez firmę włoską bezpośrednio do ostatecznego odbiorcy. Transakcja będzie opodatkowana w ramach procedury uproszczonej (wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej). Oznacza to, iż pomimo że dla polskiej spółki miejscem opodatkowania WNT jest nie tylko Polska, tj. państwo, którego numerem VAT-UE spółka się posługuje, ale również kraj zakończenia wysyłki, tj. odpowiednio Litwa, Łotwa bądź Estonia, to ciężar rozliczenia VAT w kraju zakończenia wysyłki, zgodnie z procedurą uproszczoną, przechodzi na ostatecznego nabywcę i na polskiej spółce nie ciąży obowiązek rozliczenia VAT od WNT w krajach bałtyckich w związku z tymi transakcjami.

NIP z kodem PL

Przy nabyciu towarów od niemieckiego producenta spółka ABC posłużyła się numerem NIP poprzedzonym kodem PL. Powinna więc mieć na uwadze, że stosownie do art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, gdy nabywcą w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów jest podatnik VAT, przepisu art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT nie stosuje się (tzn. nie trzeba faktycznie wykazywać podatku należnego od WNT w Polsce, tj. kraju, który nadał numer VAT-UE, w sytuacji gdy WNT zostało uznane za opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu, ze względu na zastosowanie procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej) pod warunkiem wykazania przez tego podatnika (czyli przez spółkę ABC) w informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1 ustawy o VAT, czynności w ramach transakcji trójstronnej dokonywanych przez niego w zakresie wewnątrzwspólnotowych nabyć oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.

Jeżeli zatem spółka ABC przedmiotową transakcję, tj. nabycie od niemieckiego producenta, a następnie sprzedaż słowackiemu odbiorcy, rozliczy w ramach procedury uproszczonej dla transakcji trójstronnych i w ten sposób wykaże to w informacji podsumowującej, to nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku z tytułu WNT w Polsce, pomimo że w transakcji posłużyła się polskim numerem VAT-UE.

Drugi sposób

Konieczność opodatkowania WNT w trybie art. 25 ust. 2 in princpio ustawy o VAT (tj. w państwie członkowskim, które nadało numer VAT-UE, którym posłużył się przy WNT podatnik) nie ma miejsca także wtedy, gdy podatnik udowodni, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów zostało opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu.

Rozumiem, że spółka ABC nie zapłaci podatku od WNT na Słowacji, więc nie będzie w stanie udowodnić faktu zapłacenia podatku od WNT w państwie członkowskim UE zakończenia transportu towarów. Możliwość ta została więc tylko zasygnalizowana.

Spełnione łącznie

Przez wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną, w myśl art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, rozumie się transakcję, w której są spełnione łącznie następujące warunki:

1) Trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru odbywa się między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności.

2) Przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

Procedura uproszczona – warunki z ustawy o VAT

Rzeczpospolita

Przykład

W analizowanym stanie faktycznym warunek nr 1 jest spełniony. W transakcji bierze udział trzech podatników VAT: z Niemiec, Polski i Słowacji, w ten sposób, że pierwszy z nich (podatnik niemiecki) wydaje towar bezpośrednio ostatniemu (podatnik słowacki), a dostawa ma miejsce pomiędzy podatnikiem niemieckim i polskim oraz polskim i słowackim. Warunek nr 2 także jest spełniony, gdyż transport towarów organizuje i opłaca spółka ABC, tj. drugi w kolejności podatnik. Istnieją zatem podstawy, aby przyjąć, że spółka ABC (drugi w kolejności podatnik) uczestnicy w WTT.

Ostatni ma obowiązki

Z kolei przez procedurę uproszczoną – stosownie do art. 135 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT – rozumie się procedurę rozliczania VAT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej. Polega ona na tym, że ostatni w kolejności podatnik rozlicza VAT z tytułu zrealizowania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT. Łącznie muszą być jednak spełnione warunki określone w ustawie o VAT >patrz tabela obok. Istnieją podstawy, aby przyjąć, że spółka ABC (drugi w kolejności podatnik) rozliczyła tę transakcję z firmą niemiecką i słowacką w ramach procedury uproszczonej WTT.

Jak przyjmują organy podatkowe, w przypadku procedury uproszczonej w WTT, pomimo że w transakcję trójstronną zaangażowane są trzy podmioty, jedynym podatnikiem, który zobowiązany jest do naliczenia VAT, jest trzeci w kolejności podatnik (ostateczny nabywca towaru), który przeprowadza samoobliczenie podatku z tytułu nabycia towaru od drugiego w kolejności podatnika i traktuje to nabycie jako WNT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 czerwca 20104 r., ILPP4/443-112/14-2/EWW; interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 26 listopada 2013 r., IPTPP2/443-689/13-7/PR).

Definicje z ustawy o VAT

Na potrzeby stosowania przepisów o procedurze uproszczonej w wewnątrzwspólnotowych transakcjach trójstronnych (WTT) ustawodawca postanowił, że:

- VAT oznacza podatek i podatek od wartości dodanej (zob. art. 135 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT),

- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oznacza nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawę, nabywcę towarów lub na ich rzecz (zob. art. 135 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT); definicja ta jest stosowana wyłącznie na potrzeby WTT, a więc jest to odrębna definicja WNT od tej, która została określona w art. 9 ustawy o VAT.

Wniosek

Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest dla spółki ABC rozliczenie opisanej transakcji w ramach procedury uproszczonej WTT, gdyż wtedy: