Wynagrodzenie za zaprzestanie produkcji nie jest kosztem

Wydatek można zaliczyć do kosztów podatkowych, jeżeli jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika.

Publikacja: 20.06.2016 03:00

Wynagrodzenie za zaprzestanie produkcji nie jest kosztem

Foto: www.sxc.hu

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2016 r. (II FSK 308/14).

Spółka X zawarła ze spółką Y umowę, w której jedna kończy produkcję określonego rodzaju wyrobów, a druga uzyskuje wyłączność na ich produkcję. W ramach transferu produkcji spółka Y przeniosła na spółkę X własność maszyn. Ponadto spółka X została zobligowana do zapłacenia spółce Y wynagrodzenia za zaprzestanie działalności produkcyjnej. W związku z tym spółka X zwróciła się z pytaniem do organu, czy zapłacone przez nią wynagrodzenie należne za przeniesienie i zaprzestanie produkcji wyrobów jest dla niej kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zdaniem spółki X wydatki te są kosztem i w jej ocenie istnieje związek przyczynowo - skutkowy między tym wydatkiem a jej przychodami.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Rację przyznał jej natomiast WSA.

Sprawa trafiła do NSA, który w swoim wyroku odwołał się do orzeczenia z 16 października 2012 r. (II FSK 430/11), w którym stwierdzono, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, które nie zostały wyłączone z tej kategorii na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatek, niewymieniony w tym artykule, może być kosztem pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo-skutkowy takiego rodzaju, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika.

—Piotr Wilczyński, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Katarzyna Kanik, konsultantka w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Poruszany w orzeczeniu problem prawny dotyczy możliwości zaliczenia wynagrodzenia za zaprzestanie produkcji przez podmiot powiązany do kosztów uzyskania przychodu. Linia interpretacyjna organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych są w tym zakresie niejednolite. Tylko w latach 2015 i 2016 wydano dwie pozytywne interpretacje (interpretacja IS w Katowicach z 22 stycznia 2016 r., IBPB-1-3/4510-611/15/APO oraz z 4 maja 2015 r., ITPB3/4510-8/15/PS) i jedno negatywne orzeczenie (wyrok NSA z 5 kwietnia 2016 r., II FSK 308/14) w kwestii uznania opłaty z tytułu przeniesienia określonego potencjału zysku za koszt uzyskania przychodu.

Definicja kosztów uzyskania przychodów zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT została skonstruowana tak, aby mogła zostać zastosowana do każdego określonego stanu faktycznego i prawnego. W związku z tym, art. 15 ust. 1 powinien być interpretowany przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na jego zastosowanie.

Wydaje się zatem, że NSA niepoprawnie ocenił ekonomiczny sens zawieranej transakcji, stwierdzając, że zapłata wynagrodzenia za zaprzestanie działalności produkcyjnej chroni interesy osoby trzeciej (spółki Y) i jest rekompensatą za zaprzestanie produkcji i w konsekwencji utratę źródła przychodów. Jak można wywnioskować ze stanu faktycznego, wynagrodzenie wypłacane spółce Y jest raczej wynagrodzeniem za przejęcie przez spółkę X potencjału zysku w postaci określonych funkcji produkcyjnych oraz praw do kontraktów z określonymi odbiorcami spółki Y i powstrzymanie się przez spółkę Y od podejmowania działań konkurencyjnych. Ze względu na korzyści oczekiwane przez spółkę X w związku z zawarciem tej transakcji, takie jak w szczególności:

- pozyskanie nowych klientów, w stosunku do których kontrahent zobowiązał się do niepodejmowania działań konkurencyjnych,

- poszerzenie portfolio produkowanych przez spółkę X produktów, wzrost efektywności funkcji produkcyjnych,

- realizacja korzyści skali związanych z rozłożeniem kosztów stałych związanych z prowadzeniem produkcji,

- koszty wynagrodzenia kontrahenta wydają się spełniać przesłankę celowościową z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT i przekładać się na możliwość osiągnięcia przez spółkę X przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła. Koszty te mogą więc być zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów.

Warto przy tym zwrócić uwagę na zapisy wyjaśnień ministra finansów, dotyczących restrukturyzacji działalności pomiędzy podmiotami powiązanymi (dalej: wyjaśnienia). Wyjaśnienia te pojawiły się na stronie Ministerstwa Finansów 27 lutego 2014 r. i odnoszą się do zmian w rozporządzeniu ministra finansów z 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników (dalej: rozporządzenie), wprowadzonych w lipcu 2013 r. Zmienione rozporządzenie zawiera nowy rozdział poświęcony zagadnieniu restrukturyzacji, będący przedmiotem ww. wyjaśnień.

Zgodnie z treścią art. IV wyjaśnień „Prawa wynikające z zawartych umów mogą stanowić istotne wartości niematerialne. (...) Przy analizie praw wynikających z umowy należy określić czy podmiot B miał możliwość zawarcia kontraktu wyłącznie, gdy podmiot przenoszący (podmiot A) zakończy umowę z klientem oraz czy jedynym powodem zakończenia tego kontraktu przez podmiot przenoszący (podmiot A) była pewność, że podmiot B zawrze umowę z klientem na podobnych warunkach. Należy również wskazać, czy podmiot powiązany, na który nastąpiło przeniesienie praw wynikających z umowy, ma możliwość i czerpie korzyści z tychże praw. Wtedy, czynności związane z zerwaniem i zawarciem nowej umowy na podobnych warunkach można traktować jako przeniesienie praw wynikających z umowy, za które należy się wynagrodzenie ustalone zgodnie z zasadą arm's length". Ze względu na to, że w analizowanym przypadku spółka X przejęła prawa do kontraktów z określonymi odbiorcami spółki Y, a spółka Y powstrzymała się od podejmowania działań konkurencyjnych, zgodnie z logiką wyjaśnień, spółce Y należy się wynagrodzenie ustalone zgodnie z zasadą ceny rynkowej.

W świetle przedmiotowego wyroku, warto zwrócić uwagę, że szczególnie pomocna w trakcie ewentualnego sporu z władzami podatkowymi może być odpowiednia dokumentacja podatkowa uzasadniająca:

- że koszty poniesione w związku z przeniesieniem potencjału zysku przekładają się na możliwość osiągnięcia przez podatnika przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła, a także

- rynkowy charakter wysokości wynagrodzenia ustalonego w tej transakcji.

Podsumowując, zapłata wynagrodzenia z tytułu przeniesienia potencjału zysku powinna być poparta rzetelną analizą biznesową. Zakwestionowanie przez organy podatkowe zasadności przeprowadzonych przez podatnika procesów restrukturyzacyjnych może doprowadzić do korekty dochodu i konieczności zapłaty dodatkowego podatku.

Współautorem komentarza jest Tomasz Imiołczyk starszy menedżer w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2016 r. (II FSK 308/14).

Spółka X zawarła ze spółką Y umowę, w której jedna kończy produkcję określonego rodzaju wyrobów, a druga uzyskuje wyłączność na ich produkcję. W ramach transferu produkcji spółka Y przeniosła na spółkę X własność maszyn. Ponadto spółka X została zobligowana do zapłacenia spółce Y wynagrodzenia za zaprzestanie działalności produkcyjnej. W związku z tym spółka X zwróciła się z pytaniem do organu, czy zapłacone przez nią wynagrodzenie należne za przeniesienie i zaprzestanie produkcji wyrobów jest dla niej kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zdaniem spółki X wydatki te są kosztem i w jej ocenie istnieje związek przyczynowo - skutkowy między tym wydatkiem a jej przychodami.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego