Rosja: Patriarcha chce być bliżej Kremla

Zwiększająca się liczba muzułmanów w Rosji mobilizuje moskiewski patriarchat do walki o swoją pozycję.

Aktualizacja: 01.08.2017 18:32 Publikacja: 31.07.2017 20:28

Rosja: Patriarcha chce być bliżej Kremla

Foto: AFP

Cerkiew prawosławna jest obecna w rosyjskich mediach opiniotwórczych prawie codziennie. Coraz częściej przedstawiciele patriarchy Cyryla I zabierają głos w sprawach społeczno-politycznych, nie zawsze związanych z religią. Wiele wskazuje na to, że po aneksji Krymu i zapowiadanym na Kremlu odrodzeniu imperium Rosyjska Cerkiew Prawosławna postanowiła zająć się duchową częścią tego odrodzenia.

W niedzielę rzecznik moskiewskiego patriarchatu metropolita Hilarion opowiedział o zagrożeniach, jakie wiążą się z zagraniczną edukacją rosyjskiej młodzieży.

– Niektórzy pozostają tam i rozpływają się w obcym świecie, niektórzy wracają ze zmienioną świadomością i ciężko im funkcjonować w rosyjskiej rzeczywistości – mówił w rządowej stacji Rossija 24. Nie zważał na to, że sam na początku lat 90. obronił w Oksfordzie pracę doktorską z filozofii. Ale wtedy, jak twierdzi, miał inne poglądy na temat zachodniej edukacji.

Wypowiedź ta wpisuje się w obecny nurt propagandowy Kremla, który od kilku lat zapowiada zastąpienie „importu z Zachodu" własną produkcją. Zachodnia edukacja „zmieniająca świadomość Rosjan" również nie jest wyjątkiem. – Zrozumiałem, że powinniśmy tworzyć własny system edukacji duchowej, który nie ustępowałby najlepszym zachodnim wzorcom – stwierdził Hilarion.

Ale ostatnio Rosyjska Cerkiew Prawosławna zabierała głos nie tylko w sprawie edukacji. Kilka dni temu moskiewski patriarchat oświadczył, że władze powinny podnieść pensje, by powstrzymać wyjazd rodaków za granicę. Z sondażu przeprowadzonego niedawno przez rządowe Centrum Badań Opinii Społecznej (WCIOM) wynika, że 10 proc. Rosjan chce wyjechać na stałe do innego kraju.

Ale najgłośniej Cerkiew przypomniała o sobie na początku lipca. Wtedy rzecznik patriarchy opowiedział się za odrodzeniem monarchii w Rosji.

Aktywność rosyjskiej cerkwi komentują komuniści. Deputowany Dumy Oleg Smolin powiedział, że część elit politycznych chce przywrócić prawosławiu status religii państwowej. Od kilku lat ministerstwo edukacji zwiększa liczbę kierunków teologicznych na uczelniach wyższych. Resort zapowiada, że w przyszłym roku zwiększy się liczba studentów (chodzi zarówno o licencjat, jak i studia magisterskie) z prawie 500 do ponad 600. Niedawno w Rosji uruchomiono również teologiczne studia doktoranckie. Jako pierwszy tytuł ten obronił przedstawiciel moskiewskiego patriarchatu o. Paweł Chondzinski. Ale pięciu rosyjskich naukowców zaprotestowało i napisało w tej sprawie do Wyższej Komisji Weryfikacyjnej i resortu edukacji, ponieważ duchowny stwierdził, że prowadził badania metodą opierającą się wyłącznie na „własnym doświadczaniu wiary". Protestujący naukowcy stwierdzili, że jest to element „rozpowszechniającego się wpływu Cerkwi".

W ostatnich latach pozycja prawosławia wzmocniła się. Cerkiew staje się coraz bardziej aktywna społecznie – mówi „Rzeczpospolitej" o. Wsiewołod Czaplin, były rzecznik moskiewskiego patriarchy. – Są ludzie w rosyjskiej polityce, którzy uważają, że wpływ Cerkwi i jej rola powinny zostać potwierdzone prawnie – dodaje.

Pozycja prawosławia w Rosji nie jest jednak tak pewna jak za czasów carów. Islamskie duchowieństwo w Rosji twierdzi, że ma już ponad 20 mln wiernych. Dodatkowo problemy demograficzne, które Rosja przeżywa od lat, nie dotyczą regionów muzułmańskich. W etnicznie rosyjskich częściach Rosji liczba ludności systematycznie maleje, w muzułmańskich republikach - Czeczenii, Dagestanu czy Inguszetii - rośnie.

– Kaukaz jest regionem muzułmańskim o mocno zakorzenionych tradycyjnych wartościach – mówi „Rzeczpospolitej" znawca Kaukazu Ahmet Jarłykapow z MGIMO. – Biorąc pod uwagę liczbę przybyszów z Azji Środkowej, już co najmniej 15 proc. ludności Rosji to muzułmanie – dodaje.

Społeczeństwo
Walka z gwałtami zakończyła się porażką. Władze zamykają więzienie w USA
Społeczeństwo
5 milionów osób o krok od śmierci głodowej. Kryzys humanitarny w Sudanie
Społeczeństwo
Szefowa niemieckiego MSW: Ponad 700 zatrzymanych przemytników ludzi
Społeczeństwo
Roberto Cavalli nie żyje. Jego ekstrawagancki styl był uwielbiany przez gwiazdy
Społeczeństwo
Oscar Pistorius po wyjściu z więzienia nie może znaleźć pracy. "Zbyt toksyczny"