Miłość mimo sankcji

Z szeregu badań opinii publicznej wykonanych ostatnio w Niemczech oraz w Rosji wyłania się obraz dwu społeczeństw, które w ostatnich latach wykazywały coraz więcej wzajemnej sympatii. Jednak wydarzenia na Ukrainie przerwały proces zbliżania.

Na krótko. Niemcy opowiadają się dzisiaj za rozbudowaniem relacji z Rosją. Takiego zdania jest 81 proc. pytanych Niemców przez Fundację Körbera, która przeprowadziła także badania w Rosji. Ważniejsze dla Niemców są jedynie relacje z Francją (89 proc.) Ale już ze Stanami Zjednoczonymi jest inaczej i lepszych stosunków z tym krajem życzyłoby sobie zaledwie 59 proc. obywateli RFN. Z 72 proc. Polska znajduje się w tej hierarchii znacznie wyżej. Po stronie Rosjan sprawa jest prosta.

Najważniejsze Niemcy

Niemcy znajdują się obecnie na pierwszym miejscu na liście krajów, z którymi Rosjanie chcieliby utrzymywać jak najlepsze relacje.

– Niemcy zawsze zajmowały jedną z najwyższych pozycji obok Kazachstanu czy Białorusi – przypomina „Rzeczpospolitej" Natalia Zurkaja, socjolog moskiewskiego Centrum Lewada.

Jej zdaniem sympatia do Niemców w ostatnich dziesięcioleciach wynika z zadowolenia Rosjan ze zwycięstwa w II wojnie światowej. Nakłada się na to obecnie przekonanie, że przyjaźń z potężnymi gospodarczo i świetnie zorganizowanymi Niemcami nobilituje niejako samych Rosjan i przynosi także wymierne korzyści gospodarcze.

Większość Niemców (69 proc.) opowiada się za zniesieniem sankcji nałożonych przez Zachód na Rosję za aneksję Krymu i rolę Moskwy w wydarzeniach na wschodzie Ukrainy.

Po stronie rosyjskiej przeciwko sankcjom jest 79 proc. pytanych o zdanie. Odmienne spojrzenie na sam konflikt na Ukrainie sprawia, iż coraz więcej Rosjan nie odczuwa więzi z Europą. 51 proc. jest zdania, że Rosja nie jest częścią Europy.

Połowa z tych osób twierdzi, że Rosja i Europa nie dzielą wspólnych wartości przy występowaniu zasadniczych różnic kulturowych. Jedna trzecia Rosjan jest przy tym zdania, że w państwach Unii Europejskiej nie ma demokracji. Tyle samo jest przekonanych, że prawa człowieka nie są respektowane.

Rosjanie i Niemcy mają w zasadzie takie samo zdanie, że funkcjonująca demokracja jest nie do pomyślenia bez znaczącej roli opozycji. W Niemczech takie zdanie prezentuje 90 proc. obywateli, w Rosji 76 proc. Ale już w ocenie roli mediów ujawnia się przepaść.

Trzy czwarte Rosjan jest zdania, że media powinny wspierać rząd i w takim duchu analizować jego decyzje. To właśnie się obecnie dzieje w Rosji, gdzie media są tubą propagandową Kremla. Ciekawe jednak, że aż jedna trzecia Niemców prezentuje podobną opinię.

Zdeklarowani pacyfiści

Pozytywne w dużej mierze nastawienie Niemców do Rosjan ma zapewne określony wpływ na ocenę, jak powinny zareagować Niemcy w wypadku ataku Rosji na Polskę czy kraje bałtyckie. Badania na ten temat przeprowadziła niedawno Fundacja Bertelsmanna. Wynika z nich, że większość Niemców (58 proc.) jest za tym, aby Bundeswehra trzymała się z daleka od  takiego konfliktu. Podobnego zdania są także  Włosi (51 proc.) czy Francuzi (53 proc.).