Rozpoczyna się nabór wniosków o unijne dopłaty dla rolników za 2016 rok

Skomplikowanie i drobiazgowość wniosków o dopłaty rolne stały się dla wielu przeszkodą trudną do pokonania.

Aktualizacja: 04.03.2016 17:22 Publikacja: 04.03.2016 16:03

Rozpoczyna się nabór wniosków o unijne dopłaty dla rolników za 2016 rok

Foto: 123RF

Rozpoczynający się 15 marca nabór wniosków o unijne dopłaty dla rolników za 2016 r. spowoduje, że nałożą się na opóźnione płatności za 2015 r. ?Może to zaostrzyć obecną sytuację, wynikłą z nienadążania za zmianą unijnych przepisów, znacznie bardziej skomplikowanych i drobiazgowych niż poprzednie.

Poseł Jan K. Ardanowski (PiS), wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mówi, że poprzednie kierownictwo resortu nie przygotowało na czas systemu informatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ażeby złagodzić skutki, wypłacane są zaliczki, oblicza się ręcznie dopłaty w biurach Agencji, uruchomiono nawet nieoprocentowane kredyty.

– Ale to działania doraźne, awaryjne – mówi poseł. – A przecież o potrzebie dostosowania systemu informatycznego do zmienionych zasad wiedziano już od 2013 r.

Dodatkowe rubryki i załączniki

W 2013 r. Unia Europejska zmodyfikowała zasady przyznawania dopłat dla rolników w latach 2014–2020. Była to tak duża reforma wspólnej polityki rolnej, że dopłaty za 2014 r. wypłacano jeszcze według poprzedniego schematu. W 2015 r. przyszło zmierzyć się po raz pierwszy z nowym systemem. Ustawą z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego i rozporządzeniami wykonawczymi implementowano do polskiego prawa system składający się aż z 18 rodzajów wsparcia. Obok jednolitej płatności obszarowej wprowadzono m.in. kryteria rolnika aktywnego zawodowo i młodego rolnika, dopłaty do małych gospodarstw, dla młodych rolników, za zazielenienie, ekologię i 15 proc. całej puli środków na wspieranie produkcji określonych zwierząt i roślin.

- Cały ten system wsparcia ewoluował – mówi poseł Mirosław Maliszewski (PSL), wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. – Zmieniały się stawki i zasady, a ostatnia reforma wspólnej polityki rolnej dała Polsce możliwość prowadzenia własnej polityki wsparcia dla określonej produkcji roślinnej i zwierzęcej. To dobre zmiany.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ocenia jednak, że wiele elementów obecnego systemu, takich jak wymóg badania aktywności zawodowej rolnika czy definicja młodego rolnika, spowodowało konieczność wprowadzenia złożonej, skomplikowanej procedury, dodatkowych rubryk we wnioskach, zwiększyło liczbę dołączanych dokumentów i ilość błędów przy wypełnianiu.

Trudne zazielenienie

Michał Zgarda, prezes zarządu Prywatnego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, uważa, że część rolników będzie bardziej niż poprzednio potrzebować pomocy fachowych doradców.

– Same wnioski stały się bardziej skomplikowane i drobiazgowe, wzrosła liczba załączników – ocenia. – Największe trudności sprawia realizacja praktyk zazielenienia: dywersyfikacja upraw, utrzymanie trwałych użytków zielonych, i obszarów proekologicznych. Dywersyfikacja upraw to jednoczesne prowadzenie kilku upraw, z których żadna nie może zajmować więcej niż 75 proc. powierzchni. Obszary proekologiczne to istniejące elementy krajobrazu, jak drzewa, miedze śródpolne, rowy czy obszary z międzyplonami itp., które muszą stanowić minimum 5 proc. gruntów rolnych.

Błędy najczęściej popełniane

We wnioskach pojawiają się więc niejednokrotnie błędy i nieprawidłowości. Agnieszka Szymańska, rzeczniczka prasowa MRiRW, wylicza te najczęstsze: podanie we wniosku działek rolnych bez ich oznaczeń, zgłoszenie działek poniżej 1 ha, niewpisanie powierzchni lub podanie większej niż w rzeczywistości. To ostatnie jest najczęstszą przyczyną odmowy przyznania płatności lub jej obniżenia oraz sporów, trafiających do sądów administracyjnych. Błędnie wypełniony wniosek pomniejsza bowiem wysokość dopłat i może ich całkowicie pozbawić.

Z pomocą doradcy

W swoim programie rolnym Prawo i Sprawiedliwość negatywnie oceniło złożoność wspólnej polityki rolnej i zapowiedziało, że w 2016 r. będzie przegląd jej funkcjonowania. W MRiRW już trwa przegląd procedury stosowanej w Polsce w ramach systemu wsparcia bezpośredniego pod kątem jej ewentualnej modyfikacji. Jest to jednak możliwe tylko w granicach przepisów unijnych, w których m.in. określono, w jakich terminach mogą zostać wprowadzone.

Skoro nie można zmienić obecnych procedur przyznawania płatności, trzeba się z nimi oswoić, a kiedy się da – uprościć. Jak najszybciej powinny zostać zakończone prace nad zmianami w systemie informatycznym, bez czego ARiMR nie może dokonywać wypłat. Rośnie znaczenie ośrodków doradztwa rolniczego w upowszechnianiu obecnych zasad przyznawania dopłat i fachowej pomocy w wypełnianiu wniosków. Niewątpliwą rolę, nie tylko w rozstrzyganiu sporów, lecz i w wypracowaniu wykładni nowych elementów w systemie płatności, powinny odgrywać sądy administracyjne.

Rozpoczynający się 15 marca nabór wniosków o unijne dopłaty dla rolników za 2016 r. spowoduje, że nałożą się na opóźnione płatności za 2015 r. ?Może to zaostrzyć obecną sytuację, wynikłą z nienadążania za zmianą unijnych przepisów, znacznie bardziej skomplikowanych i drobiazgowych niż poprzednie.

Poseł Jan K. Ardanowski (PiS), wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mówi, że poprzednie kierownictwo resortu nie przygotowało na czas systemu informatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ażeby złagodzić skutki, wypłacane są zaliczki, oblicza się ręcznie dopłaty w biurach Agencji, uruchomiono nawet nieoprocentowane kredyty.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP