Rz: Czy zakaz zatrudniania pracowników młodocianych przy sprzedaży alkoholu obejmuje stricte jego sprzedaż, czy też np. podawanie klientom alkoholu w barze?
Maciej Andrzejewski: Zakaz ten należy rozumieć szeroko. Dotyczy on wszystkich prac związanych z produkcją, sprzedażą i konsumpcją wyrobów alkoholowych. Obejmuje zatem nie tylko sprzedaż alkoholu, ale także obsługę klientów w barach i restauracjach, np. podawanie alkoholu do stolika. Wynika to wprost z rozporządzenia Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. Tak szeroki zakaz wynika z ochrony zdrowia psychicznego młodocianych, którzy nie powinni mieć kontaktu z wyrobami alkoholowymi, nawet jeżeli sami go nie spożywają.
Pracodawca powinien zamieścić szczegółowy wykaz prac wzbronionych pracownikom młodocianym w regulaminie pracy. Obowiązek ten dotyczy jednak tylko tych pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników, a więc w praktyce dużych sklepów i restauracji. Nie zwalnia to jednak mniejszych firm z obowiązku przestrzegania tych przepisów. Powinny one stosować się wprost do przepisów rozporządzenia.
Co w sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia młodocianego przy sprzedaży alkoholu, a dodatkowo w godzinach nocnych? Czy grożą mu wtedy dwie kary?
Tak. Inspektor pracy, który w razie kontroli stwierdzi naruszenie kilku przepisów prawa pracy, w raporcie pokontrolnym uwzględni wszystkie te naruszenia. W pierwszej kolejności może zobowiązać pracodawcę do przestrzegania przepisów prawa. Jeżeli naruszenia będą się powtarzać, może on nałożyć mandat karny za każde naruszenie, a następnie skierować sprawę do sądu pracy. Dodatkowo inspektor może nakazać przeniesienie młodocianego pracownika do innej pracy i przydzielenie mu innych obowiązków. Należy pamiętać, że naruszenie przepisów o zatrudnianiu młodocianych jest wykroczeniem określonym w art. 281 pkt 5 kodeksu pracy, za które grozi kara grzywny w wysokości od 1000 do 30 000 złotych. Przedsiębiorcy zatrudniający pracowników młodocianych powinni pamiętać nie tylko o wykazie prac wzbronionych i zakazie pracy w porze nocnej. Przepisy nakładają na firmy szczególne obowiązki także w zakresie okresów odpoczynku pracowników młodocianych, a także zakaz zatrudniania takich osób w godzinach nadliczbowych.
