Czołowe organizacje biznesowe zgodnie podkreślają, że konieczna jest poprawa funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, ale powinna być ona przeprowadzona zgodnie ze standardami stanowienia prawa.

Tymczasem projekt nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, jako projekt poselski, jest prowadzony bez konsultacji społecznych, co może skutkować złą jakością stanowionego prawa – oceniają w ogłoszonym w poniedziałek wspólnym stanowisku członkowie Rady Dialogu Społecznego (BCC, Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP i Związek Rzemiosła Polskiego).

Jak podkreślają, sposób dokonywania zmian w wymiarze sprawiedliwości nie sprzyja wizerunkowi Polski w oczach przyszłych i obecnych inwestorów. Zaufania przedsiębiorców nie budzi też możliwy bezpośredni wpływ polityczny na władzę sądowniczą wszystkich szczebli.

Powiedzieli

Krzysztof Kajda, dyrektor departamentu prawnego Konfederacji Lewiatan

Projekt nowej ustawy o Sądzie Najwyższym to kolejny ustrojowy akt prawny dotyczący wymiaru sprawiedliwości, który jest procedowany w trybie poselskim. W ten sposób dokonano już m.in. zmian w Trybunale Konstytucyjnym, prokuraturze, w sądownictwie powszechnym oraz w wielu obszarach regulacji gospodarczych. Ta szybkość procedowania i brak konsultacji społecznych bez wątpienia obniżają jakość stanowionego prawa. W ten sposób naruszane są także wartości dialogu społecznego.

Jest to ważna kwestia dla przedsiębiorców, gdyż stabilność i przewidywalność systemu prawa są jednym z kluczowych elementów dla decyzji inwestycyjnych. Dotyczy to zarówno etapu rejestracji firmy, dochodzenia roszczeń, jak i ich egzekucji. Nikt nie kwestionuje, że zmiany poprawiające funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości są potrzebne, ale muszą się one odbywać w sposób zgodny z konstytucją i standardami stanowienia prawa w Polsce.

Arkadiusz Pączka, zastępca dyrektora generalnego, dyrektor Centrum Monitoringu Legislacji Pracodawców RP

Projekt zmiany ustawy o SN to kolejny przykład łamania zasad prowadzenia dialogu społecznego i procesu legislacyjnego. Nie był on konsultowany ani z organizacjami partnerów społecznych, ani z Radą Dialogu Społecznego. Jest procedowany ścieżką poselską, ponieważ tak jest szybciej. Niestety szybkość w legislacji nie idzie w parze z jakością. Pośpiech i brak konsultacji społecznych najwyraźniej są stałym elementem procesu legislacyjnego. Potwierdza to przygotowany przez nas raport. Wynika z niego, że ok. 40 proc. ustaw było nierzetelnie konsultowanych. Zwracamy również uwagę, że procedowane zmiany mają istotne znaczenie dla stabilności prawa i praworządności. Proponowane rozwiązania nie przyczynią się do usprawnienia wymiaru sprawiedliwości, a tego oczekują przedsiębiorcy. Problemem polskich sądów są przewlekłość postępowań oraz brak jednolitej linii orzeczniczej, i to tymi kwestiami powinni zająć się posłowie.

Maciej Grelowski, przewodniczący Rady Głównej Business Centre Club

Krajowy wymiar sprawiedliwości ze wszystkimi jego częściami składowymi ma ogromne znaczenie dla procesu gospodarczego. O sukcesie ekonomicznym kraju decyduje cały system prawa gwarantujący równość podmiotową, swobodę gospodarczą i – co szczególnie ważne – bezpieczeństwo dla własności prywatnej. Przez ostatnią dekadę problemem dla przedsiębiorców była mała stabilność prawa stanowionego niestarannie i dwuznacznie. Przewlekłość postępowań sądowych oraz niekompetencja przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości w zakresie procesu gospodarczego jest wciąż poważnym zagrożeniem dla przedsiębiorczości w Polsce i to z pewnością należy poprawić. Jednak nie ma gwarancji, że powszechna wymiana kadr w sądach różnych szczebli zmieni sytuację. Jest za to zagrożenie, że ustanowiony nowym prawem sposób powoływania na stanowiska w sądach podniesie oportunizm do cnoty zawodowej sędziów.

Cezary Kaźmierczak, prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców

Od lat podkreślamy konieczność zmian w polskim wymiarze sprawiedliwości i podzielamy tu w dużej mierze diagnozę PiS. Jesteśmy jednak bardzo rozczarowani metodą realizacji tych zmian. Nie rozumiem, dlaczego projekt ustawy o Sądzie Najwyższym jest procedowany jako projekt poselski. Największym zagrożeniem jest to, że sądownictwo stanie się kolejnym elementem łupu politycznego po zmianie władzy. Takim samym jak spółki Skarbu Państwa. Tymczasem w wymiarze sprawiedliwości najważniejsze jest zagwarantowanie jego niezawisłości – zarówno na poziomie centralnym, jak i powiatowym. Potrzebne są rozwiązania systemowe, które będą działać w każdych warunkach. Demokracja i ustrój republikański skonstruowane są w ten sposób, by skutecznie działać nawet, gdy do władzy dojdą źli ludzie. Gdyby zmiany wprowadzono według przyjętych standardów, to PiS mógłby pozyskać znaczną część środowisk opiniotwórczych.

Polska Rada Biznesu apeluje do prezydenta

Zrzeszająca elitę przedsiębiorców Polska Rada Biznesu jako pierwsza z organizacji biznesowych wyraziła oficjalny sprzeciw wobec sposobu przeprowadzania zmian w wymiarze sprawiedliwości. Jej zarząd już w niedzielę zaapelował do prezydenta RP o zawetowanie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, wzywając też posłów i senatorów, by głosowali przeciw projektowi ustawy o Sądzie Najwyższym w obecnym kształcie.

Jak podkreśla zarząd PRB, proponowane rozwiązania mogą umożliwiać naruszanie podstawowych wartości wspólnych dla państw demokratycznych.

Przypomina, że PRB od lat stoi na stanowisku, że system wymiaru sprawiedliwości w Polsce jest dysfunkcjonalny i wymaga głębokich reform. Jednak podstawowe kwestie ustrojowe nie powinny być zmieniane pospiesznie i bez głębokiej refleksji.

„Domagamy się przeprowadzenia szerokiej dyskusji wolnej od akcentów politycznej histerii i prób realizowania interesów partyjnych. Oczekujemy zbudowania konsensusu społecznego wokół usprawnienia funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, a następnie podjęcia zdecydowanych działań legislacyjnych" – napisał zarząd PRB.