Dziecko z Poznania zabił alkoholik. Jak poprawić procedury kierowania na odwyk?

To ważne, aby zapobiegać tragediom spowodowanym przez alkohol.

Publikacja: 07.11.2023 02:00

Symboliczne pożegnanie przez mieszkańców Poznania 5-letniego Maurycego zabitego przez 71-letniego no

Symboliczne pożegnanie przez mieszkańców Poznania 5-letniego Maurycego zabitego przez 71-letniego nożownika Zbysława C.

Foto: PAP/Jakub Kaczmarczyk

W Rządowym Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia, który zakłada objęcie wsparciem i leczeniem nie tylko rodzinę, ale i osoby bliskie uzależnionego. Jednak po 18 października, gdy w Poznaniu 71-latek zabił pięcioletniego Maurycego, stało się jasne, że przeanalizowania wymagają także procedury dotyczące kierowania na przymusowy odwyk osób uzależnionych. Prokurator Łukasz Wawrzyniak, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, potwierdził, że zgodnie z relacją siostry mężczyzny nadużywał on alkoholu.

Psychiatra Robert Madejek wskazuje, że spożywanie alkoholu prowadzi do uszkodzenia mózgu powodującego zespół objawów neurologicznych, a także powoduje zaburzenia pamięci, konfabulacje, halucynozę, czyli zespół omamowy czy majaczenie. Odstawienie alkoholu często wiąże się natomiast z halucynacjami wzrokowymi, z trudnym do przewidzenia zachowaniem i możliwą urojeniową interpretacją rzeczywistości.

Doktor nauk medycznych Bogusława Bukowska, zastępca dyrektora Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, przypomina, że alkohol ma wpływ na działanie układu nerwowego, w tym mózgu i może powodować zachowania agresywne.

Czytaj więcej

Atak nożownika w Poznaniu, pięciolatek nie żyje. Nowe informacje prokuratury

Interweniować może każdy

Tragediom można zapobiegać. Psychiatra Robert Madejek zauważa, że niezbędne narzędzia dają ustawa o ochronie zdrowia psychicznego oraz ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ale ważna jest również wrażliwość społeczna. Gdy dostrzegamy, że osoba ma problem z alkoholem, możemy, nawet nie będąc osobą bliską, złożyć wniosek do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o skierowanie na odwyk. O problemie możemy też poinformować ośrodek pomocy społecznej.

Adwokat Krzysztof Dadura z Kancelarii Krzysztof Dadura przypomina, że występując o skierowanie na przymusowy odwyk alkoholowy za pośrednictwem gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, należy wykazać przyczyny takiej decyzji, czyli powodowanie rozkładu życia rodzinnego, demoralizację nieletnich, uchylanie się od pracy i systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego.

Dr n. med. Bogusława Bukowska podkreśla, że gdy w zgłoszeniu nie występuje przesłanka społeczna, a jedynie medyczna, to gminna komisja umarza postępowanie.

Zgodnie z art. 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego kierować na leczenie odwykowe można także osoby, które nie wyrażają na to zgody. Istnieje jednak luka w prawie – nawet w trakcie przymusowego leczenia odwykowego, gdy taka osoba oddali się z terenu ośrodka, to nie ma możliwości doprowadzenia jej ponownie na oddział. Wtedy postępowanie trwające nawet kilka lat trzeba rozpocząć od nowa.

W ocenie adwokata Krzysztofa Dadury procedura powinna zostać usprawniona, ale z dużą dozą ostrożności. Rozwiązaniem mogłoby być przyznanie dodatkowych uprawnień policji, która mogłaby kierować osobę na przymusowe badanie przez biegłych w celu ustalenia uzależnienia. Po wykazaniu, że spełnia dodatkowe przesłanki (np. odnoszące się do przemocy w rodzinie), osoba byłaby kierowana na przymusowe leczenie, o czym powinien ostatecznie decydować sąd. Obecnie policja ma uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania przez osoby stosujące przemoc w rodzinie.

Reagując, zapobiegamy tragedii

Gdy osoba pod wpływem alkoholu zagraża życiu swojemu lub innych i ma objawy psychotyczne, należy dzwonić pod numer 112, prosząc o interwencję policji oraz przyjazd zespołu ratownictwa medycznego, który przetransportuje daną osobę na konsultację na oddział ogólnopsychiatryczny.

Zgodnie z art. 21 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, gdy z powodu zaburzeń psychicznych osoba taka może zagrażać własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, to można ją przewieźć na konsultację psychiatryczną wbrew jej woli.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Włodzimierz Marczuk, adwokat z Kancelarii Marczuk Adwokaci

Jedynie prokurator lub gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych są uprawnieni do złożenia wniosku o zobowiązanie do poddania się leczeniu odwykowemu. Nie posiada takich uprawnień rodzina uzależnionego, a przecież członkowie rodziny często są najbardziej świadomi problemu.
Skrócenie procedury polegającej na przymusowym skierowaniu osoby uzależnionej na leczenie odwykowe jest potrzebne, jednak skuteczniejszą metodą jest dobrowolne zachęcanie uzależnionych do podjęcia terapii, co może się przejawiać w formie stworzenia dodatkowych ośrodków, które oferowałyby darmową pomoc uzależnionym od alkoholu, i większej promocji takich instytucji.
Pod rozwagę należałoby również poddać, czy zasadnym nie byłoby częstsze stosowanie przez organy ścigania środków zapobiegawczych w postaci regularnego dozoru policyjnego nad osobami podejrzanymi o popełnienie przestępstwa pod wpływem alkoholu (np. obowiązek stawiania się podejrzanego na komendzie kilka razy w tygodniu).

W Rządowym Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia, który zakłada objęcie wsparciem i leczeniem nie tylko rodzinę, ale i osoby bliskie uzależnionego. Jednak po 18 października, gdy w Poznaniu 71-latek zabił pięcioletniego Maurycego, stało się jasne, że przeanalizowania wymagają także procedury dotyczące kierowania na przymusowy odwyk osób uzależnionych. Prokurator Łukasz Wawrzyniak, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, potwierdził, że zgodnie z relacją siostry mężczyzny nadużywał on alkoholu.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja
Matura 2024: język polski - poziom podstawowy. Odpowiedzi eksperta
Sądy i trybunały
Trybunał niemocy. Zabezpieczenia TK nie zablokują zmian w sądach
Sądy i trybunały
Piebiak: Szmydt marzył o robieniu biznesu na Wschodzie, mógł być szpiegiem
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Konsumenci
Kolejna uchwała SN w sprawach o kredyty