Sąd: dyrektor żłobka sam nie może decydować o zwolnieniu z opłat

Rada nie może scedować na dyrektora żłobka prawa do decydowania, przy spełnieniu jakich warunków rodzic czy opiekun dziecka może ubiegać się o zwolnienie z opłaty. Musi je jasno określić sama.

Publikacja: 05.07.2023 14:59

Sąd: dyrektor żłobka sam nie może decydować o zwolnieniu z opłat

Foto: Adobe Stock

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny wyrok dla samorządów, które chcą wprowadzać zwolnienia z opłat za żłobki. 

Sprawa dotyczyła miasta z zachodniopomorskiego. A spór zaczął się po tym jak jego radni w październiku 2021 r. podjęli uchwałę w sprawie zwolnienia z opłaty stałej za pobyt dziecka w żłobku. Jej podstawą prawną były przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 59 ust. 2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

Żywot uchwały okazał się krótki, bo kilka tygodni później wojewoda stwierdził jej nieważność. Co prawda nie kwestionował, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ma prawo do zastosowania zwolnień częściowych lub całkowitych z opłat za pobyt i wyżywienie dziecka w żłobku, klubie dziecięcym czy u dziennego opiekuna. Ale jak zauważył organ nadzoru jest to wyłączna kompetencja rady gminy i nie jest możliwe jej scedowanie na inny organ.

Czytaj więcej

Opłaty w prywatnym żłobku to nie sprawa samorządu

Tymczasem w unieważnionej uchwale rada w istocie upoważniła dyrektorowi żłobka do wydawania decyzji administracyjnych o zwalnianiu z opłat rodziców i opiekunów dzieci uczęszczających do tej placówki. Jak tłumaczył wojewoda tylko do rady gminy należy określenie warunków całkowitego lub częściowego zwolnienia z opłat żłobkowych. I nie ma podstaw prawnych, żeby to dyrektor placówki decydował, przy spełnieniu jakich warunków rodzic lub opiekun może ubiegać się o zwolnienie z opłaty.

Samorządowcy nie zgodzili się z taką oceną uchwalonego przez nich prawa miejscowego. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie przekonywali, że w spornej uchwale rada miasta nie dokonała scedowania uprawnienia do określenia warunków zwolnienia na dyrektora żłobka. Warunki te są określone w sposób kompletny w uchwale. 

Ta argumentacja nie przekonała jednak szczecińskiego WSA. Przypomniał, że zgodnie z art. 95 ust. 2 ustawy o opiece rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa mogą określić, w drodze uchwały, warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat.

WSA nie miał wątpliwości co do subdelegacji dla dyrektora żłobka do wydawania decyzji administracyjnych w kwestii zwolnień z obowiązku ponoszenia opłaty za korzystanie ze żłobka. Ale już na możliwość przekazania mu prawa do decydowania, przy spełnieniu jakich warunków rodzic lub opiekun dziecka uczęszczającego do tej placówki będzie mógł ubiegać się o zwolnienie z opłaty zgody nie dał.

Sąd zgodził się z wojewodą, że w spornej uchwale rada posługując się pojęciami niedookreślonymi takimi jak: "ważny interes", "interes publiczny", oraz "względy społeczne", nie zdefiniowała ich. Tym samym przyznała w tym zakresie zupełną swobodę w ich interpretowaniu dyrektorowi żłobka. A w ocenie WSA taki zabieg jest niezgodny z prawem i powodowałby, że decyzje dyrektora placówki nie podlegałby weryfikacji, bo nie wiadomo byłoby czym się kierował przyznając ulgę w spłacie należności. 

Ostatecznie rację wojewodzie przyznał też NSA. Zgodził się, że rada może podjąć uchwałę o zwolnieniu z opłat za żłobki. Ale w ocenie NSA oznacza to, że to ona ma określić warunki i przesłanki do przyznania takiej ulgi. Nie może tych kompetencji przekazać dalej np. dyrektorowi placówki opiekuńczej. Jak tłumaczył sędzia sprawozdawca Kazimierz Bandarzewski gdyby w spornym przypadku rada miasta je sprecyzowała to ocena sądu byłaby inna. Jednak to dyrektor żłobka miał je określić, zatem zdaniem NSA doszło do przekroczenia kompetencji. Wyrok jest prawomocny.

Sygn. akt: III OSK 1702/22.

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny wyrok dla samorządów, które chcą wprowadzać zwolnienia z opłat za żłobki. 

Sprawa dotyczyła miasta z zachodniopomorskiego. A spór zaczął się po tym jak jego radni w październiku 2021 r. podjęli uchwałę w sprawie zwolnienia z opłaty stałej za pobyt dziecka w żłobku. Jej podstawą prawną były przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 59 ust. 2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO