Związki zawodowe również dla samozatrudnionych

Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych, a także prowadzący jednoosobowo działalność, będą mogły tworzyć i wstępować do organizacji broniących ich praw.

Aktualizacja: 25.12.2018 14:35 Publikacja: 25.12.2018 08:37

Związki zawodowe również dla samozatrudnionych

Foto: Fotolia.com

1 stycznia 2019 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zmiany w ustawie z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU 2015 r., poz. 1881 ze zm.), z których najistotniejsze znaczne mają te, które rozszerzają prawo do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych.

Konsekwencje wyroku

Główną przyczyną wprowadzenia takich uregulowań jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r. (K 1/13, DzU poz. 791). Trybunał orzekł w nim, że art. 2 ust. 1 oraz art. 2 ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych w zakresie, w jakim ograniczają wolność tworzenia i wstępowania do związków zawodowych osobom wykonującym pracę zarobkową niewymienionym w tych przepisach, są niezgodne z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12 Konstytucji.

Więcej związkowców

Zmiany wprowadzane od 1 stycznia 2019 r. polegają na umożliwieniu tworzenia i wstępowania do organizacji związkowych wszystkim osobom świadczącym pracę za wynagrodzeniem, bez względu na podstawę zatrudnienia, o ile spełniają kryteria pozwalające zakwalifikować je jako pracowników na gruncie prawa polskiego bądź międzynarodowego. Zgodnie z powyższym pracownikiem jest każdy, kto wykonuje określoną pracę zarobkową na rzecz innego podmiotu w ramach łączącego go z tym podmiotem stosunku prawnego.

Czytaj także: Związki zawodowe także dla zleceniobiorców i samozatrudnionych

Celem nowelizacji ustawy o związkach zawodowych jest objęcie prawem tworzenia i wstępowania do związków zawodowych szerszego kręgu podmiotów, w tym zwłaszcza osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowy o świadczenie usług, umowy zlecenia), a także osób prowadzących jednoosobowo działalność gospodarczą (tzw. osób samozatrudnionych).

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, osoby wykonujące pracę nakładczą mają jedynie możliwość wstępowania do związków zawodowych działających już w zakładzie pracy.

Natomiast po wejściu w życie przepisów nowelizujących, osoby wykonujące pracę nakładczą zyskają pełne prawo koalicji.

Konstytucja i konwencja

Zagwarantowana w art. 12 Konstytucji wolność tworzenia i działania związków zawodowych stanowi jedną z podstawowych cech ustroju naszego państwa. Gwarancję tę konkretyzuje art. 59 Konstytucji RP, który zapewnia wolność zrzeszania się w związkach zawodowych (a więc tworzenia i wstępowania do nich).

W Polsce systematycznie rośnie liczba osób samozatrudnionych, a także osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia bądź umów o świadczenie usług. Osoby te nie zostały wskazane w enumeratywnym katalogu w art. 2 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych w brzmieniu aktualnie obowiązującym. Nie spełniają także definicji „pracownika", bowiem definicja ta jest wprost zaczerpnięta z kodeksu pracy. W związku z powyższym, osoby te – do czasu wejścia w życie nowelizacji – nie mają możliwości korzystania z zagwarantowanej konstytucyjnie wolności tworzenia i wstępowania do związków zawodowych.

Rozszerzenie kręgu podmiotów mogących tworzyć oraz zrzeszać się w ramach związków zawodowych sprawi, że polski porządek prawny będzie zgodny z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco 9 lipca 1948 r. (DzU z 1958 r., poz. 125).

Marek Sawicki adwokat, wspólnik spółki cywilnej Kancelaria Adwokacka Sawicki i Marciniak S.C. z siedzibą w Turku

1 stycznia 2019 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zmiany w ustawie z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU 2015 r., poz. 1881 ze zm.), z których najistotniejsze znaczne mają te, które rozszerzają prawo do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych.

Konsekwencje wyroku

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Prawo karne
Akta znalezione w domu Zbigniewa Ziobry. Prokuratura przekazała nowe informacje
ABC Firmy
Firma zapłaci prawie 240 tys. zł kary. Wszystko przez zgubionego pendrive'a
Zawody prawnicze
Adwokaci apelują do Tuska. Chcą uchylenia rozporządzenia MS
Praca, Emerytury i renty
Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?