Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 7 lipca 2016 r., III CZP 32/16.
Taka uchwała została podjęta na kanwie następującego stanu faktycznego: 28 stycznia 2014 r. w toku postępowania egzekucyjnego komornik dokonał zajęcia udziałów dłużnika w dwóch spółkach z o.o. – G i G2. 7 lutego 2014 r. małżonka dłużnika w trybie 9231 w zw. z 9103 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) wniosła sprzeciw wskazując, że udziały te wchodzą w skład majątku wspólnego i domagała się umorzenia postępowania egzekucyjnego. Do sprzeciwu został dołączony akt notarialny, zawierający uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego G. spółki z o.o., w którym wskazano, że G.T. objął 100 udziałów w spółce, a środki na ich pokrycie pochodziły z jego majątku osobistego oraz że w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego G.T. objął 11 000 udziałów w zamian za aport przedsiębiorstwa, które było objęte małżeńską wspólnością majątkową. Komornik odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego, wskutek czego G.T. wniósł skargę na czynność komornika. Postanowieniem z 1 lipca 2015 r. sądu rejonowego skarga została oddalona.
W ocenie sądu rejonowego z załączonych dokumentów nie wynikało jednoznacznie, czy zajęte udziały w spółkach stanowią majątek osobisty dłużnika, czy też wchodzą w skład majątku wspólnego. Według sądu jednostronne oświadczenie dłużnika zamieszczone w akcie notarialnym dotyczące środków, za które nabył dany składnik majątkowy, nie jest wystarczające do przesądzenia o przynależności tego składnika do majątku odrębnego albo wspólnego. Sąd wskazał nadto, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania dowodowego, bowiem postępowanie dowodowe może być dokonane wyłącznie w toku postępowania o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji, do którego wszczęcia małżonek dłużnika ma legitymację. Tym samym sąd uznał, że powołanie się przez dłużnika na art. 9231 § 2 k.p.c. w zw. z art. 9103 k.p.c. nie było zasadne, a komornik słusznie oddalił wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego.
Na postanowienie sądu rejonowego dłużnik wniósł zażalenie, przy rozpoznawaniu którego sąd okręgowy powziął wątpliwości wyrażone w zagadnieniu prawnym przedstawionym do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu i sprowadzające się do pytania, czy udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonki wchodzą w skład ich majątku wspólnego, w sytuacji, gdy objęcie tych udziałów nastąpiło tylko przez dłużnika i tylko on ujawniony jest w rejestrze przedsiębiorców jako jej udziałowiec. Sąd Najwyższy powziął uchwałę o treści przytoczonej na wstępie.
Komentarz eksperta
Wojciech Paryś, prawnik w poznańskim biurze Rödl & Partner
