Jerzy Stępień: Trybunał zainfekowany brakiem praworządności

Decyzja polityczna obozu pana Kaczyńskiego z 2016 r. zrujnowała wizerunek TK – uważa Jerzy Stępień, były prezes TK.

Publikacja: 08.03.2023 03:00

Jerzy Stępień: Trybunał zainfekowany brakiem praworządności

Foto: PAP/Bartłomiej Zborowski

Co właściwie dzieje się teraz w Trybunale Konstytucyjnym?

Trybunał jest sparaliżowany otoczeniem zewnętrznym. Sędziowie nie rozumieją wagi tej instytucji, doprowadzając do uzewnętrznienia napięcia, które tam panuje. Zawsze w TK były jakieś tarcia, ale nigdy nie dochodziło do ich manifestacji. Sędziowie mieli różne poglądy, ale praca zawsze odbywała się w granicach zasad przyzwoitości i dyskursu światopoglądowego.

Na czym więc polega spór?

Zdaniem sędziów poprzedniej kadencji i większości prawników pani prezes Przyłębska nie została wybrana w odpowiedni sposób. Jej wybór został przegłosowany przez nowych sędziów, którzy nie nadali temu rangi uchwały Zgromadzenia Ogólnego. A w myśl ustawy takie zgromadzenie powinno zostać zwołane po to, by wybrać dwóch kandydatów, których później przedstawia się prezydentowi. Nie zrobiono tego. W 2016 r. uchwalono nową ustawę, która po raz pierwszy wprowadziła kadencyjność prezesa TK – na sześć lat. W związku z tym 20 grudnia 2022 r. Julia Przyłębska powinna opuścić stanowisko prezesa i zwołać Zgromadzenie Ogólne, żeby wybrać nowych kandydatów. Sześciu sędziów TK powołuje się teraz na ustawę o kadencyjności i domaga się ustąpienia pani Przyłębskiej. Sędziów w TK jest piętnastu, z czego sześciu się wyłamało, a dwóch się waha. Wywołało to niesamowity zamęt i paraliż. Pojawiło się pytanie, czy TK jeszcze realnie istnieje. Na pewno stoi budynek i są ludzie, którzy biorą pensje, ale w gruncie rzeczy nie widać żadnego działania tej instytucji.

Czytaj więcej

Stępień: Czy TK istnieje? Istnieje budynek i ludzie, którzy biorą pensje

Na ten miesiąc TK ma do rozpatrzenia jedną sprawę.

Tak, chodzi o nowelizację ustawy o SN. Ta sprawa powinna być rozpatrzona w maksimum dwa–trzy miesiące, ale nie wiadomo, czy tak będzie.

Czy sytuacja w TK jest odbiciem polityki? A może wniosek prezydenta jest pochodną tego, co dzieje się w Trybunale?

Sytuacja, którą mamy od 2016 ., jest ewidentnie pochodną polityki. Dopuszczono do tego, że trzech sędziów, którzy prawidłowo zostali wybrani, nie zostało zaprzysiężonych przez prezydenta. Stało się tak, ponieważ obóz pana Kaczyńskiego podjął konkretną polityczną decyzję – ten ruch zrujnował TK. Po latach NSA – w jednym ze swoich orzeczeń – słusznie napisał, że „TK został trwale zainfekowany brakiem praworządności”.

Czy ten proces zaczął się, kiedy PO pod koniec rządów wybrała dwóch sędziów „na zapas”?

Nadużyli wtedy swoich kompetencji i źle zrobili. Ale nie było to jeszcze bezpośrednie wkroczenie polityki do TK. PO mogła wybrać trzech sędziów, a wybrała pięciu – naruszając prawo. Ale dopiero teraz wyraźnie widzimy, że na TK ciąży polityczna ręka.

Politycy obozu władzy z kamienną twarzą przekonują, że mamy do czynienia z poważnym sporem prawnym.

Spór jest polityczno-personalny. Nie ulega wątpliwości, że pan Bogdan Święczkowski jest prawą ręką Ziobry. Wiadomo też, że pan Piotrowicz i pani Pawłowicz to ludzie bezpośrednio związani z prezesem Kaczyńskim. Takie konotacje nie powinny mieć miejsca. Byłem wiceministrem w MSWiA, czyli członkiem rządu, ale osoby, które zaproponowały mnie na stanowisko prezesa TK, same były sędziami TK. To była decyzja merytoryczna. Mieliśmy wtedy inne mechanizmy.

— współpraca Karol Ikonowicz

Co właściwie dzieje się teraz w Trybunale Konstytucyjnym?

Trybunał jest sparaliżowany otoczeniem zewnętrznym. Sędziowie nie rozumieją wagi tej instytucji, doprowadzając do uzewnętrznienia napięcia, które tam panuje. Zawsze w TK były jakieś tarcia, ale nigdy nie dochodziło do ich manifestacji. Sędziowie mieli różne poglądy, ale praca zawsze odbywała się w granicach zasad przyzwoitości i dyskursu światopoglądowego.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Wicepremier: Na miejscu Tuska nie chciałbym 1 maja stawać obok Andrzeja Dudy
Polityka
Senator KO od dziewięciu lat czeka na decyzję ws. postawienia go przed Trybunałem Stanu
Polityka
Szymon Hołownia powalczy o prezydenturę? Mówi o "badaniach, w których widać nadzieję"
Polityka
Jarosław Kaczyński straci immunitet? Ma być ukarany m.in. za kradzież
Polityka
Prezydent w rocznicę przystąpienia do UE wbija szpilkę premierowi. "Niestety, nie skorzystał"
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO