Moment rozliczenia VAT od wykonania robót budowlanych

Protokół zdawczo-odbiorczy jest dokumentem pomocniczym, który nie może być traktowany jako przesądzający o momencie powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Publikacja: 03.08.2015 03:00

Moment rozliczenia VAT od wykonania robót budowlanych

Foto: www.sxc.hu

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 24 czerwca 2015 r. (I SA/Kr 708/15).

Spółka zamierza w przyszłości świadczyć usługi budowlane na rzecz innych przedsiębiorców. W tym celu będzie zawierała umowy o roboty budowlane. Wartość wynagrodzenia będzie obliczana na podstawie obmiaru prac wykonanych w danym okresie sprawozdawczym, ale nie będą ustalane odrębne zapłaty za wyniki poszczególnych obmiarów. Zdaniem spółki do momentu zakończenia prac nie będzie obiektywnej możliwości ustalenia wartości należnego jej wynagrodzenia. Zakończone prace będą dokumentowane protokołem zdawczo-odbiorczym.

We wniosku o interpretację spółka spytała, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT: czy w momencie wystawienia faktur za poszczególne okresy sprawozdawcze, czy w chwili oficjalnego zakończenia prac i sporządzenia protokołu zdawczo-odbiorczego.

Zdaniem spółki dzień wykonania usługi budowlanej to dzień ostatniej czynności usługi budowlanej świadczonej przez spółkę na rzecz zamawiających. Obowiązek podatkowy powstanie, co do zasady, z chwilą wystawienia faktury za całościowe lub częściowe wykonanie prac, nie później niż 30. dnia od dnia, w którym wykonano usługę budowlaną. W przedstawionym stanie faktycznym moment ten będzie potwierdzony sporządzeniem i podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego.

Organ nie podzielił tego stanowiska, sprowadzając swoją argumentację do stwierdzenia, że decydującym momentem dla powstania obowiązku podatkowego jest faktyczne zakończenie prac, a nie podpisanie określonych dokumentów. W opisanym przez spółkę stanie faktycznym wystawienie faktury za częściowo wykonane prace powinno być traktowane jako moment zakończenia danego etapu.

Sąd oddalił skargę. W obecnym stanie prawnym protokół zdawczo-odbiorczy nie jest dokumentem potwierdzającym zakończenie prac. WSA zgodził się z fiskusem, że to wystawienie faktur za określone okresy sprawozdawcze przesądza o powstaniu obowiązku podatkowego.

—Radosław Nowak, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Joanna Krawczyk, konsultantka w gdańskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Wyrok WSA w Krakowie to kolejne już orzeczenie marginalizujące znaczenie protokołów zdawczo-odbiorczych dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonania usług budowlano-montażowych (por. np. wyroki WSA w Warszawie z 5 lutego 2015 r., III SA/Wa 1664/14 oraz WSA w Poznaniu z 12 lutego 2015 r., I SA/Po 265/14). Pomimo stosunkowo niedługiego okresu obowiązywania znowelizowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stanowisko prezentowane przez sądy i organy skarbowe jest na tyle jednolite, że można mówić o ukształtowanej linii interpretacyjnej w tym zakresie.

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy dla usług budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury, a w przypadku gdy faktury nie wystawiono – wraz z upływem terminu do jej wystawienia. Termin ten wynosi 30 dni od daty wykonania usługi. Kluczowe dla prawidłowego rozpoznania obowiązku podatkowego jest zatem poprawne określenie momentu wykonania usługi. To zagadnienie budzi liczne wątpliwości podatników. Dlaczego?

Otóż na podstawie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2013 r. przyjęta była praktyka utożsamiania momentu wykonania usługi z datą sporządzenia protokołu odbioru prac budowlanych. Takie podejście było powszechnie aprobowane przez organy skarbowe (np. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 września 2013 r., ITPP1/443-562/13/JJ). Straciło ono jednak aktualność wraz ze zmianą przepisów ustawy o VAT. W wyniku nowelizacji z ustawy usunięto bowiem odwołanie do protokołów zdawczo-odbiorczych, które znajdowało się w jej art. 19 ust. 14. W opinii organów świadczy to o oderwaniu przepisów podatkowych od regulacji z zakresu prawa budowlanego i pozbawia podatników podstaw do poszukiwania zdarzeń kreujących obowiązek podatkowy z tytułu usług budowlano-montażowych w jakichkolwiek przepisach pozapodatkowych.

W obecnym stanie prawnym usługi budowlane uważa się za wykonane w momencie faktycznego zakończenia prac, rozumianego jako wykonanie wszystkich czynności faktycznych składających się na daną usługę. Jakiekolwiek dokumenty potwierdzające zakres i termin wykonania prac (protokoły zdawczo-odbiorcze, przejściowe świadectwa płatności itp.) mogą mieć jedynie charakter pomocniczy przy ustalaniu momentu wykonania usługi. Same w sobie nie są bowiem elementem usługi budowlanej, nawet jeżeli obowiązek ich sporządzenia wynika z treści umowy o roboty budowlane.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 24 czerwca 2015 r. (I SA/Kr 708/15).

Spółka zamierza w przyszłości świadczyć usługi budowlane na rzecz innych przedsiębiorców. W tym celu będzie zawierała umowy o roboty budowlane. Wartość wynagrodzenia będzie obliczana na podstawie obmiaru prac wykonanych w danym okresie sprawozdawczym, ale nie będą ustalane odrębne zapłaty za wyniki poszczególnych obmiarów. Zdaniem spółki do momentu zakończenia prac nie będzie obiektywnej możliwości ustalenia wartości należnego jej wynagrodzenia. Zakończone prace będą dokumentowane protokołem zdawczo-odbiorczym.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego