Aktualizacja:
Publikacja:
Co z gwarancjš w razie upadłości gwaranta

Gwarancja na zrealizowane prace budowlane daje podstawy, aby domagać się naprawienia usterek. Problem pojawia się, gdy firma gwarant zostaje postawiona w stan upadłoci
W artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/582718.html]Co się dzieje z kaucjš po bankructwie wykonawcy robót budowlanych[/link], opublikowanym 23 grudnia 2010 r., zwrócono uwagę na ważny dla inwestorów, generalnych wykonawców i podwykonawców robót budowlanych [b]wyrok Sšdu Najwyższego z 16 grudnia 2010 r. (I CSK 114/10).[/b]
Pojawia się bowiem pytanie, czy na skutek upadłoci gwaranta wykonawcy należy oszacować koszt usunięcia wad powstałych w okresie gwarancji, czy też wartoć całej udzielonej przez upadłego gwarancji? Od tego zależy, jaka wierzytelnoć zostanie zgłoszona sędziemu komisarzowi.
[srodtytul]Ważna jest wartoć gwarancji [/srodtytul]
Uważam, że na skutek upadłoci gwaranta wykonawcy należy oszacować wartoć całej udzielonej przez niego gwarancji i wierzytelnoć z tego tytułu zgłosić sędziemu komisarzowi. Zobowišzanie polega przecież na tym, że wierzyciel może żšdać od dłużnika wiadczenia, a dłużnik powinien wiadczenie spełnić. W przypadku udzielonej przez wykonawcę gwarancji gwarant zobowišzuje się usunšć wady, które ujawniš się w okresie jej trwania.
Zobowišzanie gwaranta jest więc zobowišzaniem majštkowym niepieniężnym. Wprawdzie rozmiar ewentualnego rzeczywistego wiadczenia gwaranta jest nieznany, albowiem nie jest wiadome, czy i jakie wady ujawniš się w okresie gwarancji, ale nie zmienia to faktu, że zobowišzanie gwaranta istnieje.
Z tytułu udzielonej gwarancji inwestor (generalny wykonawca w stosunku do podwykonawcy) jest wierzycielem, a upadły dłużnikiem. Uprawnieniem wierzyciela jest możliwoć żšdania od gwaranta usunięcia wad, które w przyszłoci mogš ujawnić się w wykonanych robotach.
Zobowišzanie gwaranta z tytułu udzielonej gwarancji, polegajšce na obowišzku wykonania napraw w razie ujawnienia się wad, jest zobowišzaniem niepieniężnym w rozumieniu art. 91 ust. 2 prawa upadłociowego i naprawczego. Te włanie niepieniężne zobowišzania z mocy prawa zamieniajš się z dniem ogłoszenia upadłoci na pieniężne.
Co więcej, z tym dniem (a zatem z dniem ogłoszenia upadłoci) stajš się płatne, chociażby termin wykonania jeszcze nie nadszedł. Dotyczy to również przypadku, gdy termin wykonania zobowišzań z tytułu gwarancji nie minšł, a zatem nawet jeli nie ujawniły się wady wymagajšce naprawy.
[b]W wyroku z 22 listopada 2002 r. (IV CKN 1488/00) Sšd Najwyższy[/b] stwierdził, że odpowiedzialnoć producenta, który udzielił gwarancji, nie wygasa na skutek ogłoszenia jego upadłoci.
Przepis art. 32 § 2 prawa upadłociowego przewiduje jedynie zamianę zobowišzań niepieniężnych upadłego na zobowišzania pieniężne, a nie wyłšczenie jego odpowiedzialnoci. W tej sytuacji zobowišzania producenta, który udzielił gwarancji, przekształcajš się w zobowišzania pieniężne, a nie zostajš zniweczone z chwilš ogłoszenia upadłoci.
Należy uznać, że wierzycielowi przysługuje wierzytelnoć z tytułu udzielonych mu gwarancji, niezależnie od tego czy i w jakim zakresie zajdzie koniecznoć wykonania prac naprawczych. Co więcej dotyczy to nawet sytuacji, gdyby przez cały okres gwarancji nie było potrzeby dokonania napraw. Gwarancja ma okrelonš wartoć majštkowš z uwagi na treć uprawnień przysługujšcych na jej mocy.
Wartoć tych uprawnień możliwa jest do wyceny w pienišdzu już w momencie udzielania gwarancji, a zatem w czasie gdy nie jest jeszcze wiadome, czy pojawi się koniecznoć korzystania z tych uprawnień.
Ponadto inwestor może dokonać przelewu przysługujšcej mu wierzytelnoci z tytułu gwarancji na rzecz innego podmiotu, np. przedsiębiorcy, któremu zbędzie nieruchomoć, na której upadły wykonał obiekt budowlany. Potwierdza to, że wartoć gwarancji da się wycenić w pienišdzu, niezależnie od tego czy w momencie jej zbycia wystšpiły już objęte gwarancjš wady robót.
[srodtytul]Wady nie muszš wystšpić[/srodtytul]
Sprawš odrębnš jest, czy w okresie gwarancji pojawiš się wady skutkujšce koniecznociš skorzystania z uprawnień, jakie ona daje. Nie wpływa to jednak na samš wartoć gwarancji podlegajšcš wycenie. Dotyczy to każdego rodzaju gwarancji, w tym przykładowo gwarancji udzielanych przez sprzedawców rzeczy ruchomych, np. samochodów.
Dokonujšc zakupu okrelonej rzeczy, bierze się pod uwagę, czy istniejš uprawnienia wynikajšce z gwarancji, w tym samš długoć okresu gwarancji, co w konsekwencji wpływa na wartoć nabywanej rzeczy. Nie ulega bowiem wštpliwoci, że niższa jest wartoć rzeczy nieobjętej gwarancjš niż rzeczy takš gwarancjš objętej włanie z uwagi na treć uprawnień przysługujšcych na mocy gwarancji.
Przyjęcie poglšdu, zgodnie z którym należy zgłosić sędziemu komisarzowi wierzytelnoć wobec upadłego z tytułu udzielonej przez upadłego gwarancji na wykonane roboty budowlane, konsekwentnie prowadzi do wniosku, że inwestor nie może domagać się zwrotu kosztów napraw ujawnionych podczas gwarancji wad.
Na skutek zamiany z dniem ogłoszenia upadłoci zobowišzania niepieniężnego upadłego na pieniężne wygasa zobowišzanie do naprawy poszczególnych wad ujawnionych w okresie gwarancji. [b]Zgłoszenie wierzytelnoci wobec upadłego zarówno z tytułu wartoci otrzymanej od upadłego gwarancji, jak i z tytułu kosztów naprawy ujawnionych w okresie gwarancji wad prowadziłoby do bezpodstawnego wzbogacenia wierzyciela kosztem upadłego. [/b]
Nie sposób przesšdzić, czy przedstawione wyżej rozwišzanie korzystne jest dla inwestora, czy wykonawcy, albowiem zawsze zależy to od okolicznoci konkretnego przypadku, przede wszystkim od tego, czy pojawiš się wady, a jeli tak, to w jakim rozmiarze. Jeżeli usterek nie będzie albo będzie ich niewiele, wówczas na takim rozwišzaniu może zyskać inwestor.
Będzie on bowiem uprawniony do potršcenia z zatrzymanej przez siebie kaucji, przysługujšcej mu wobec upadłego wykonawcy wierzytelnoci, z tytułu wartoci gwarancji.
W odwrotnej sytuacji, a zatem gdy wad byłoby dużo, na takim rozwišzaniu może zyskać wykonawca, którego dług wobec inwestora mógłby być wyższy, gdyby ustalać koszt wszystkich napraw.
[ramka][b]Jak wyliczyć, ile się należy[/b]
Oszacowanie wartoci gwarancji na wykonane roboty budowlane może być problematyczne.
Niewštpliwie punktem wyjcia jest umowna wartoć wykonanych przez upadłego robót budowlanych oraz ewentualnie wysokoć zatrzymanej przez wierzyciela kaucji na poczet zabezpieczenia jego roszczeń wobec wykonawcy z tytułu otrzymanej gwarancji.
Oszacowanie wartoci takiej gwarancji mogłoby zostać dokonane przez ustalenie wynagrodzenia innego podmiotu za przejęcie zobowišzań upadłego wynikajšcych z gwarancji. Można to zrobić, zwracajšc się do kilku konkurencyjnych wobec upadłego podmiotów o przedstawienie oferty cenowej na przejęcie zobowišzań z tytułu udzielonej przez niego gwarancji.
Porównanie tych ofert pozwoliłby w sposób stosunkowo miarodajny oszacować wartoć takiej gwarancji. O przedstawienie takich ofert mógłby zwrócić się zarówno wierzyciel upadłego zamierzajšcy zgłosić sędziemu komisarzowi wierzytelnoć z tego tytułu, jak i syndyk.[/ramka]
[i]Autor jest adwokatem, wspólnikiem w kancelarii Karniol Małecki i Wspólnicy w Warszawie[/i]
SN uznał w nim, że upadłoć gwaranta nie oznacza dla inwestora obowišzku wczeniejszego, niż wynika z umowy, zwrotu kwot zatrzymanych jako zabezpieczenie roszczeń z tytułu gwarancji, a więc roszczeń o usunięcie ewentualnych wad wykonanych robót. Wynika to z tego, że żaden przepis prawa upadłociowego nie daje podstaw do przyjęcia, że na skutek ogłoszenia upadłoci dłużnika zmienia się termin wymagalnoci zobowišzań jego wierzyciela wobec niego.
Z upadłociš wykonawcy, który udzielił inwestorowi (czy generalnemu wykonawcy) gwarancji na wykonane roboty budowlane, polegajšcej na zobowišzaniu do usunięcia wad, które ujawniš się w okresie gwarancji, wišże się inne ważne zagadnienie, również dotyczšce art. 91 ust. 2 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr175poz1361a.asp]prawa upadłociowego i naprawczego[/link].