Bon wychowawczy w Nysie obowiązuje w od początku 2016 r. Ma on zróżnicowaną funkcję w zależności od wieku dziecka. Przykładowo dla dzieci w wieku od ukończenia 12 miesiąca do 3 lat celem świadczenia jest zachowanie ciągłości opieki nad dzieckiem poprzez osobiste jej sprawowanie. - Warunkiem otrzymania świadczenia jest fakt, że jedno z rodziców wykonuje pracę zarobkową, a drugie sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem w domu. Bon wychowawczy stanowi więc alternatywę wobec instytucjonalnych form opieki. Rozwiązanie to sprawia, że opieka nad dzieckiem sprawowana jest w rodzinie, a nie poza nią – wyjaśnia Olaf Szczypiński, analityk Ordo Iuris.
Inaczej cel świadczenia przedstawia się w przypadku dziecka od 36 miesiąca życia do 6 roku życia. W tym przypadku odpada przesłanka osobiście sprawowanej opieki nad dzieckiem. Wyjątkiem jest konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. W tej sytuacji cel „bonu wychowawczego" zbliża się więc do powszechnego świadczenia mającego na celu rekompensatę kosztów ponoszonych w związku z wychowaniem dziecka, w tym także kosztów przedszkola.
Uchwała Rady Miejskiej w Nysie regulująca zasady ubiegania się i otrzymywania bonu wychowawczego została zaskarżona przez mieszkankę Nysy oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. RPO zakwestionował przede wszystkim kryterium pozostawania przez rodziców w związku małżeńskim oraz wymóg wykonywania pracy zawodowej przez jednego z rodziców. Jego zdaniem tak określone kryteria mogą naruszać zasadę równego traktowania (art. 32 Konstytucji), upośledzając pozycję prawną osób żyjących w związkach nieformalnych, samotnie wychowujących dzieci oraz osób bezrobotnych.
Obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu. Do sprawy chciało włączyć Ordo Iuris, ale WSA w Opolu odmówił, tłumacząc, że prawo udziału organizacji społecznej na prawach strony nie obejmuje postępowań w sprawie skarg na akt prawa miejscowego.
Instytut Ordo Iuris złożył zażalenie w tej sprawie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazując, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem organizacje społeczne może być dopuszczona w charakterze uczestnika w każdym postępowaniu sądowoadministracyjnym, niezależnie od jego przedmiotu oraz podmiotu inicjującego. W postanowieniu z 6 grudnia 2017 r. (sygn. akt I OZ 1680/17) NSA uchylił postanowienie WSA w Opolu i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. NSA wskazał, że przepisy postępowania sądowoadministracyjnego powinny być interpretowane w taki sposób, aby przyznać możliwość dopuszczenia udziału organizacji społecznych w charakterze uczestnika w każdym postępowaniu sądowoadministracyjnym.
