- W mieście są dwie spółdzielnie mieszkaniowe. Rada miejska planuje przeznaczyć środki finansowe na remonty dróg wewnętrznych i parkingów, położonych na terenie spółdzielni, która jest użytkownikiem wieczystym gruntów. Czy będzie to prawidłowe? Przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie wykluczają takiej pomocy finansowej.
Nie. Podstawą prawną działalności i funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych jest ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Ustawa ta nie zawiera żadnych regulacji prawnych stanowiących o możliwości finansowania albo dofinansowania użytkowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe dróg czy parkingów. Podobnie, nie ma takich regulacji w innych aktach prawnych związanych z funkcjonowaniem samorządu gminnego, w tym w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Co jednak istotne, brak we wspomnianych aktach prawnych takich przepisów nie oznacza dowolności w wydatkowaniu środków publicznych – tu samorządowych. Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 grudnia 2017 r. (sygn. akt I OSK 1449/17), chociaż na mocy art. 94 Konstytucji organy samorządu terytorialnego mają swobodę w stanowieniu prawa, nie oznacza to jednak dowolności w tym zakresie. Tam również podkreślono: „W sferze ustanawiania nowych zobowiązań publicznoprawnych aktem prawa miejscowego, w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, nie stosuje się zasady, że to, co nie jest zabronione jest dozwolone, ale zasadę, że dozwolone jest tylko to, co prawo wyraźnie przewiduje". Zatem, z powyższego wnioskować należy, że brak przeciwwskazań wynikających z ustaw do przekazania środków finansowych na remont dróg (parkingów) wewnętrznych, nie oznacza akceptacji takiego wydatku.
Skoro w zapytaniu wspomniano o zadaniach gminy, to warto przypomnieć, że na mocy art. 7 ww. ustawy o samorządzie gminnym – w zakresie zadań własnych gminy są drogi, ale te o statusie dróg gminnych. Zaś z art. 2a ust. 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych wynika, że drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Z ww. regulacjami korelują zaś bardzo istotne – z punktu widzenia dopuszczalności wydatkowania środków publicznych – regulacje ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Na szczególną uwagę zasługuje zaś jej art. 216 ust. 2. Wynika z niego, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na:
- zadania własne jednostek samorządu terytorialnego;
- zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone ustawami jednostkom samorządu terytorialnego.
