- Pomiędzy organem prowadzącym postępowanie, a stroną wynikła różnica poglądów, którą organ chce wyjaśnić w drodze mediacji, w związku z czym zwrócił się o zgodę na mediację do strony. Czy w sytuacji, gdy organ też jest uczestnikiem mediacji, obowiązują surowsze wymagania dotyczące osoby mediatora?
Tak. Instytucja mediacji została wprowadzona do procedury administracyjnej ustawą z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (dalej nowelizacja). Nowelizacja weszła w życie 1 czerwca 2017 r., ale w przepisach przejściowych przewidziano, że nowe regulacje dotyczące mediacji stosuje się także do postępowań wszczętych przed tą datą.
Celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa. Uczestnikami mediacji mogą być: organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony tego postępowania albo tylko strony postępowania (dodany nowelizacją art. 96a k.p.a.). Możliwe jest więc przeprowadzenie mediacji pomiędzy stroną i organem. Inicjatywa mediacji może pochodzić od organu, ale musi on uzyskać zgodę strony. Zgodnie z art. 96b k.p.a. organ zawiadamia stronę o możliwości przeprowadzenia mediacji, zwracając się do niej o zgodę na mediację i wybranie mediatora. Strona ma na to 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Niewyrażenia zgody na mediację w tym terminie powoduje, że mediacja nie zostaje przeprowadzona. Natomiast w sytuacji, gdy strona wyrazi zgodę na mediację, organ wyda postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji. W postanowieniu tym wskaże mediatora wybranego przez stronę. Dopiero w sytuacji, gdy strona nie wybierze mediatora, należy wskazać mediatora wybranego przez organ, posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju (art. 96d k.p.a.).
W art. 96f k.p.a. ustalono, że mediatorem może być tylko osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych. W sytuacji, gdy organ prowadzący postępowanie nie jest uczestnikiem mediacji (uczestnikami mediacji są tylko strony), mediację może prowadzić w szczególności (ale nie wyłącznie) mediator wpisany:
- na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, bądź
