Słuzba cywilna: kiedy urząd sfinansuje przeprowadzkę urzędnika

Przeniesienie urzędnika służby cywilnej (sc) może odbywać się w ramach tego samego urzędu lub między urzędami, i nie zawsze w tej samej miejscowości. Przeniesienia do urzędu znajdującego się w innej miejscowości dokonać może albo dyrektor generalny urzędu, w którym zatrudniony jest urzędnik sc (przeniesienie w ramach tego samego urzędu) albo szef służby cywilnej (przeniesienie do innego urzędu).

W pierwszym przypadku, aby do takiego przeniesienia mogło dojść, konieczne jest wystąpienie okoliczności, które ustawodawca określił, jako „potrzeby urzędu". W drugim przypadku, przeniesienie będzie uzasadnione, jeżeli przemawiać będzie za tym szczególny interes służby cywilnej. W obu sytuacjach urzędnikowi przysługują określone w ustawie o służbie cywilnej świadczenia (nie tylko pieniężne), które umożliwić mają mu pokrycie przynajmniej części kosztów związanych z przeprowadzką i zagospodarowaniem w nowym miejscu zamieszkania.

Ważne!

Żadne świadczenia z tytułu przeniesienia nie przysługują urzędnikowi sc w przypadku, gdy nastąpiło ono na jego wniosek bądź z powodu likwidacji albo reorganizacji urzędu uniemożliwiającej jego dalsze zatrudnianie.

Mieszkanie w naturze albo pomoc finansowa

Urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do innego urzędu w innej miejscowości przez dyrektora generalnego, czyli na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej (dalej usc) i przez szefa sc, czyli na podstawie art. 63 ust. 2 usc przysługuje mieszkanie udostępnione przez urząd, do którego urzędnik został przeniesiony, albo miesięczne świadczenie na pokrycie kosztów najmu lokalu mieszkalnego, wypłacane w okresie przeniesienia, jeżeli:

- urzędnik służby cywilnej albo jego współmałżonek nie posiadają mieszkania lub budynku mieszkalnego w miejscowości, do której następuje przeniesienie;

- przeniesienie następuje do miejscowości znacznie oddalonej od dotychczasowego miejsca zamieszkania urzędnika.

Warunkiem udostępnienia mieszkania albo zwrotu kosztów najmu jest odległość między dotychczasowym miejscem zamieszkania urzędnika służby cywilnej a miejscowością, do której jest przenoszony, która wynosić musi, co najmniej 30 km między granicami administracyjnymi tych miejscowości. W sytuacji, gdy odległość ta jest mniejsza przyjmuje się, że urzędnik sc jest w stanie do nowej pracy dojeżdżać.

Ważna liczba członków rodziny

Powierzchnia użytkowa mieszkania udostępnianego przeniesionemu urzędnikowi jest uzależniona od liczby członków rodziny przenoszących się wraz z nim (z uwzględnieniem samego urzędnika), i wynosi:

- dla 1 osoby – od 25 m2 do 40 m2,

- dla 2 osób – od 35 m2 do 50 m2,

- dla 3 osób – od 45 m2 do 60 m2,

- dla 4 osób – od 55 m2 do 70 m2,

- dla 5 osób – od 65 m2 do 80 m2

– a w razie przenoszenia się większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się dolną i górną granicę przedziału powierzchni użytkowej mieszkania, o 10 m2.

Przy czym jeżeli członkiem rodziny przenoszącym się z przeniesionym urzędnikiem jest osoba niepełnosprawna lub osoba powyżej 75. roku życia wymagająca stałej opieki, dolną i górną granicę przedziału powierzchni użytkowej mieszkania zwiększa się o 10 m2.

Pokrycie kosztów wynajmu

Zdarza się, że dany urząd odpowiednim mieszkaniem nie dysponuje albo przeniesiony urzędnik rezygnuje z przyznanego mu mieszkania. W takiej sytuacji ma on prawo do pomocy finansowej na wynajem odpowiedniego lokum, czyli miesięcznego świadczenia na pokrycie kosztów najmu lokalu mieszkalnego. Jego maksymalną wysokość uzależnioną od liczby członków rodziny przenoszących się w raz z urzędnikiem oraz „kategorii" miejscowości określa przytoczone wyżej rozporządzenie >patrz tabela.

Świadczenie „ na wynajem" przyznaje się przeniesionemu urzędnikowi po przekazaniu dyrektorowi generalnemu urzędu, do którego następuje przeniesienie, egzemplarza umowy najmu lokalu mieszkalnego lub jej kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika urzędu, wraz z oświadczeniem urzędnika potwierdzającym zamieszkanie jego i członków rodziny w lokalu mieszkalnym. Wypłacane jest ono w kasie urzędu, do którego urzędnik trafił po przeniesieniu, albo przelewem na wskazany przez niego rachunek bankowy, w terminie 10 dni od dnia przedstawienia dowodu potwierdzającego opłacenie wynajmującemu umówionego czynszu.

Rodzinę trzeba wcześniej zgłosić

Przy czym aby móc korzystać z należnej pomocy w odpowiednim wymiarze urzędnik, w terminie 7 dni od dnia otrzymania decyzji o przeniesieniu, powinien przedstawić dyrektorowi generalnemu urzędu, do którego następuje przeniesienie, oświadczenie o liczbie członków rodziny przenoszących się wraz z nim uwzględniając w nim następujące osoby:

- współmałżonka;

- dzieci własne i współmałżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, pozostające na jego utrzymaniu do czasu ukończenia 18. roku życia, a w razie uczęszczania do szkoły lub odbywania studiów w szkole wyższej - do czasu ukończenia nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 25. roku życia, chyba, że przed osiągnięciem takiego wieku orzeczono o ich całkowitej niezdolności do pracy;

- rodziców przeniesionego urzędnika i jego współmałżonka będących na jego wyłącznym utrzymaniu lub którzy ukończyli 75. rok życia albo ze względu na całkowitą lub częściową niezdolność do pracy są niezdolni do podjęcia zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające.

W składanym oświadczeniu urzędnik powinien też wskazać liczbę przenoszących się wraz z nim członków rodziny będących osobami niepełnosprawnymi lub osobami powyżej 75. roku życia wymagającymi stałej opieki (o ile taka sytuacja w ogóle zachodzi).

Sankcją za niezłożenie takiego oświadczenia jest uznanie, że urzędnik przenosi się sam bez członków rodziny, co oczywiście będzie miało wpływ na wysokość należnej mu pomocy „mieszkaniowej", a więc na metraż udostępnionego mu mieszkania czy też wysokość środków przeznaczonych na wynajem.

Urzędnik sc musi też pamiętać, że w przypadku istotnych zmian sytuacji rodzinnej, które nastąpiły po udostępnieniu mieszkania albo zawarciu umowy najmu lokalu mieszkalnego, mających wpływ na realizację tych uprawnień, jest zobowiązany poinformować o zmianach dyrektora generalnego urzędu, do którego trafi (trafił) po przeniesieniu.

Przepisy ochronne

Ponieważ tak radykalna zmiana, jaką jest przeniesienie do pracy w innej miejscowości burzy, przynajmniej na jakiś czas, dotychczasowe życie osoby przenoszonej, ustawodawca wprowadził określone ograniczenia, by uniemożliwić przełożonym nadużywanie tego instrumentu zarzadzania kadrami. I tak, dyrektor generalny urzędu może przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie, do innej miejscowości znacznie oddalonej od dotychczasowego miejsca pracy bez jego pisemnej zgody, nie częściej niż raz na dwa lata. Nie dłużej niż dwa lata trwać może natomiast przeniesienie urzędnika sc, które wiąże się zarówno ze zmianą urzędu jak i miejscowości, w której ma on świadczyć pracę. Ponadto przeniesienie takie może nastąpić najwyżej dwa razy w czasie trwania stosunku pracy urzędnika służby cywilnej.

Dodatkowo, pewne kategorie osób mogą się na takie przeniesienie nie zgodzić. Chodzi tu o kobiety w ciąży i osoby będącej jedynym opiekunem dziecka w wieku do lat piętnastu, bez których akceptacji przeniesienie do innej miejscowości jest niedozwolone. Dyrektor generalny oraz szef sc nie mogą także dokonać takiego przeniesienia, w przypadku, gdy stoją temu na przeszkodzie szczególnie ważne względy osobiste lub rodzinne urzędnika. Jeśli zatem takie okoliczności zachodzą urzędnik, który dowiaduje się, że ma być przeniesiony powinien szybko powiadomić o tym swoich przełożonych.  —Małgorzata Jankowska

podstawa prawna: Art. 62-63, art. 95 ustawy z 21 listopada 2008 r o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1345 ze zm.)