2017: Rok awangardy w Polsce

W 2017 roku będziemy obchodzić stulecie awangardy w Polsce. W środę w Muzeum Narodowym w Warszawie inicjatorzy obchodów rocznicy przedstawili projekt przygotowań do nich.

Publikacja: 25.08.2016 07:00

Foto: T. Czyżewski - Akt z kotem

- Pomysł ogłoszenia Roku Awangardy wyszedł od dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi Jarosława Suchana - mówi Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie. - W ciągu niespełna tygodnia dostaliśmy zgłoszenia 50 instytucji zainteresowanych uczestnictwem w projekcie, a z każdym dniem przybywają następne.

Muzea Narodowe w Warszawie i Krakowie oraz Muzeum Sztuki w Łodzi, które posiadają najbogatsze zbiory sztuki awangardowej, są głównymi twórcami projektu, a honorowy patronat nad obchodami objął Polski Komitet ds. UNESCO.

Za symboliczny początek polskiej awangardy przyjmuje się otwarcie I Wystawy Ekspresjonistów Polskich w siedzibie krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych 4 listopada 1917 roku . Na ekspozycji zaprezentowano wówczas niemal sto dzieł osiemnastu artystów. Z jej uczestników wyłoniła się grupa późniejszych formistów, aktywnie tworzących i propagujących idee nowej sztuki. Należeli do nich: Leon Chwistek, Tytus Czyżewski, Zbigniew Pronaszko oraz Henryk Gotlib, Jan Hrynkowski, Tymon Niesiołowski i Andrzej Pronaszko.

- Awangarda stanowi część naszego dziedzictwa. Łączy się z takimi pojęciami, jak eksperyment, uniwersalizm, poczucie odpowiedzialności za wspólnotę, poszukiwaniem nowych, lepszych sposobów urządzania świata. Czasem bywa wiązana z obcym wpływem, czy importem, gdy naprawdę stanowi część naszej kultury, czego najlepszym dowodem jest łódzkie Muzeum Sztuki, jedno z najstarszych w Polsce, zajmujące się sztuką współczesną. Akces tak wielu instytucji do obchodów Roku Awangardy w Polsce: muzeów, galerii, teatrów, festiwali, instytutów kulturalnych i naukowo-badawczych zapowiada, że będziemy mieli program bardzo bogaty – podkreśla dyrektor Jarosław Suchan.

Muzeum Sztuki w Łodzi planuje całą serię wydarzeń. Najważniejszym z nich będzie monograficzna wystawa twórczości Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego przygotowywana dla Museo Reina Sofia w Madrycie. Historię awangardy przybliży również pięć wystaw organizowanych we własnych siedzibach łódzkiego muzeum: „Naturokultura. Awangarda i środowisko”, podejmująca kwestię wpływu ekologicznego myślenia na ruchy awangardowe; „Enrico Prampolini i teatr mechanicznych konstrukcji. Futuryzm i scenotechnika polskiej awangardy,” dotycząca związków między włoskim futuryzmem a rodzimymi eksperymentami scenograficznymi; „Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta”, opisująca awangardowy pejzaż międzywojennej Polski; „Organizatorzy życia. De Stijl i projektowanie awangardowe w Polsce”, poświęcona nowoczesnej polskiej architekturze i wzornictwu oraz „Poruszone ciała. Choreografie nowoczesności”, wychodząca od sztuki Katarzyny Kobro.

Z kolei Muzeum Narodowe w Warszawie zapowiada wystawę prezentującą rzadko pokazywany własny zbiór grafiki i rysunków artystów polskiej awangardy. Widzowie będą mieli okazję obejrzeć prace przedstawicieli najważniejszych ugrupowań: ekspresjonistów, formistów, lwowskich surrealistów, Buntu, BLOKu, Praesensu, grupy a.r. oraz Grupy Krakowskiej.

- Setna rocznica narodzin ruchu awangardowego w Polsce to doskonała okazja, by zwrócić uwagę publiczności na rangę tego zjawiska i zaznaczyć, jak dużą rolę odgrywa ono w kształtowaniu współczesnej kultury – zaznacza Piotr Rypson, dyrektor naukowy Muzeum Narodowego w Warszawie.

Do udziału w obchodach stulecia polskiej awangardy włącza się również Kancelaria Prezydenta i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W Pałacu Prezydenckim w Warszawie zostanie zorganizowana wystawa „Formiści" przy udziale Muzeum Narodowego w Krakowie.

– Chcemy na tej wystawie zwrócić uwagę na mało znany narodowo-religijny aspekt awangardy – mówi Andrzej Szczerski, dyrektor ds. naukowych MNK. - Pokażemy m.in. jedną z najpiękniejsza polskich rzeźb sakralnych - Pietę Pronaszki.

Muzeum Narodowe w Krakowie zapowiada także wystawę w kamienicy Szołayskich pt. „Potęga awangardy”, powstałą we współpracy z BOZAR w Brukseli, na którą złożą się dzieła kluczowych postaci światowej awangardy: Edwarda Muncha, Kazimierza Malewicza, Marcela Duchampa, Fernanda Légera czy Georgesa Rouaulta oraz polskich awangardzistów: Leona Chwistka, Katarzyny Kobro, Władysława Strzemińskiego, Andrzeja Pawłowskiego, Marka Piaseckiego.

W rok 2017 ukaże się też wiele wydawnictw poświęconych awangardzie. Instytut Architektury w Krakowie opublikuje antologię tekstów teoretycznych i krytycznych poświęconych architekturze nowoczesnej w Polsce. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zapowiada publikację autorstwa Andrzeja Turowskiego, poświęconą historii radykalnej awangardy. A Muzeum Sztuki w Łodzi, oprócz serii publikacji związanych z cyklem planowanych wystaw, wyda reedycję „Teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego.

- Pomysł ogłoszenia Roku Awangardy wyszedł od dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi Jarosława Suchana - mówi Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie. - W ciągu niespełna tygodnia dostaliśmy zgłoszenia 50 instytucji zainteresowanych uczestnictwem w projekcie, a z każdym dniem przybywają następne.

Muzea Narodowe w Warszawie i Krakowie oraz Muzeum Sztuki w Łodzi, które posiadają najbogatsze zbiory sztuki awangardowej, są głównymi twórcami projektu, a honorowy patronat nad obchodami objął Polski Komitet ds. UNESCO.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce