Reklama

Zofia Chomętowska. Albumy fotografki

Zdjęcia Zofii Chomętowskiej, jednej z najważniejszych fotograficzek Warszawy międzywojnia i okresu II wojny światowej, zostały zebrane w cztery albumy przez Muzeum Warszawy oraz Fundację Archeologia Fotografii.

Aktualizacja: 30.07.2016 14:53 Publikacja: 30.07.2016 00:01

Podróż Zofii Chomętowskiej po Europie. Fotografka (za kierownicą) podczas parodniowej wycieczki brzegami Dunaju z Marie (Merina) Klopf, 1929

Foto: Fot. Zofia Chomętowska, FAF

Zofia Chomętowska urodziła się w 1902 roku w arystokratycznej rodzinie książąt Druckich-Lubeckich. W młodości zamieszkiwała w majątku Porochońsk na Polesiu. To właśnie te tereny, leżące dziś poza granicami Polski, oraz ich mieszkańcy stali się bohaterami pierwszych zdjęć fotograficzki. Początkowo robiła zdjęcia skrzynkowym Kodakiem, od 1928 roku — aparatem małoobrazkowym Leica.

Zofia Drucka-Lubecka w 1919 roku wyszła za mąż za Władysława Czechowicza-Lachowickiego herbu Ostoja. Małżeństwo jednak zostało unieważnione, a artystka w 1930 roku wstąpiła w kolejny związek małżeński z Jakubem Chomętowskim herbu Lis. Mimo rozwodu w połowie lat 30. zachowała po nim nazwisko. I po rozstaniu na stałe zamieszkała w Warszawie.

Fotograficzna pasja Chomętowskiej zamieniła się w główne źródło utrzymania. Na jej zdjęciach zamiast rybaków i kobiet robiących pranie zaczęła pojawiać się architektura stolicy. Po drodze była też fotografia reklamowa oraz przygoda z miesięcznikiem „Kobiety w Pracy” na stanowisku redaktorki artystycznej. Jednak na pierwszym planie pozostała fotografia dokumentalna.

Na zlecenie prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego wykonała cykl zdjęć „Warszawa wczoraj, dziś i jutro”, który był prezentowany u progu II wojny światowej w Muzeum Narodowym. Na zdjęciach Zofia Chomętowska pokazała elementy krajobrazu miasta, które wymagają zmiany – drewniane domy na Woli czy wysypiska śmieci. Z kolei jej fotografie ukazujące obraz zniszczeń wojennych Warszawy i wracających do miasta ludzi zostały zaprezentowane w Muzeum Narodowym na niezwykle ważnej wystawie „Warszawa oskarża” w 1945 roku.

W 1947 roku w związku z przygotowywaną ekspozycją Chomętowska wyjechała do Londynu. Stamtąd wraz z synem i córką wyemigrowała do Argentyny, w której osiedliła się na wiele lat. Na kliszy zarejestrowała całą podróż przez Europę do Buenos Aires. W Argentynie nie przestała fotografować.

Reklama
Reklama

Wydawnictwo „Zofia Chomętowska. Albumy fotografki” jest przekrojem przez różne okresy twórczości tej niezwykłej artystki. Album „Entuzjastka 1912-1935” opowiada historię dojrzewania i życia na Polesiu. „Profesjonalistka 1936-1945” pokazuje twórczość Chomętowskiej z okresu spędzonego w Warszawie. „Dokumentalistka 1945” jest zapisem fotografii wojennych, a „Emigrantka 1946-1981” podróży po Europie i życia na obczyźnie.

Albumy składają się na opowieść o fascynującym życiu zawodowym i prywatnym Zofii Chomętowskiej, która mimo uprzywilejowanej pozycji społecznej, jakie dało jej arystokratyczne pochodzenie, musiała przecierać fotograficzne szlaki w warszawskim środowisku artystycznym zdominowanym przez mężczyzn. Zresztą udało się to Chomętowskiej z niemałym sukcesem, o czym świadczą nie tylko liczne nagrody w konkursach i udział w wystawach, ale także miejsce w stowarzyszeniach fotograficznych jak Fotoklub Polski oraz stanowisko wiceprezeski w Polskim Towarzystwie Fotograficznym.

Kilkaset zreprodukowanych zdjęć Zofii Chomętowskiej zostało uzupełnionych o eseje czworga badaczy – Eweliny Lasoty, Karoliny Ziębińskiej-Lewandowskiej, Tomasza Ferenca i Joanny Łuby.

Zbiór „Zofia Chomętowska. Albumy fotografki” Anny Kotańskiej, Anny Topolskiej i Karoliny Puchały-Rojek ukazał się nakładem Muzeum Warszawy i Fundacji Archeologia Fotografii w maju 2016 roku.

Rzeźba
Wybitny rzeźbiarz Mirosław Bałka o patriotyzmie: Nie jestem chłopcem, już mnie nie kusi
Rzeźba
Anatomia antyku na Zamku Królewskim z kolekcji Stanisława Augusta
Rzeźba
Rzeźby Abakanowicz wkroczyły na Wawel. Jej drapieżne ptaki nurkują wśród drzew
Rzeźba
Salvador Dalí : Rzeźby mistrza surrealizmu
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama