Cyrylica maszeruje na wschód

Kreml chce, by kraje postradzieckie znów zaczęły używać rosyjskiego alfabetu. Ale one próbują wprowadzać łaciński.

Aktualizacja: 11.06.2017 10:31 Publikacja: 08.06.2017 21:36

Cyrylica maszeruje na wschód

Foto: Fotolia.com

– Powinniśmy powrócić do używania jednego alfabetu na terenie Wspólnoty Niepodległych Państw – do cyrylicy. Dlatego że badania opinii publicznej pokazują, że ludność nasza, z najbliższej zagranicy, mimo wszystko mówi o wierności cyrylicy i konieczności jej używania – powiedziała rosyjska minister oświaty Olga Wasiliewa.

Dotychczas z rosyjskiego alfabetu na łaciński przeszedł w pełni jedynie Azerbejdżan, jeszcze w sierpniu 2008 roku. Formalnie od 1993 roku alfabet łaciński przyjęły również Uzbekistan i Turkmenistan, ale w obu krajach ostateczny termin zakończenia reformy piśmiennictwa kilkakrotnie przesuwano, a obecnie w użyciu są oba alfabety (i w mniejszym stopniu arabski).

W Kazachstanie od 2018 roku wszystkie podręczniki szkolne powinny być wydawane tylko w alfabecie łacińskim, a cała zamiana alfabetów powinna zakończyć się do 2020 roku. – Wśród naszych wysokich urzędników jest grupa, która boleśnie przyjmuje rozrywanie związków kulturowych, bardzo nerwowo zareagowali na decyzję Kazachstanu – tłumaczył "Rzeczpospolitej" wystąpienie minister Wasiliewej dyrektor Centrum Badań Postradzieckich Rosyjskiej Akademii Nauk Aleksandr Kryłow.

– Ale żadna tego rodzaju reforma jak w Kazachstanie się nie powiedzie, jeśli nie będzie na nią społecznego zapotrzebowania – nie wystarczy tylko polityczna decyzja. A o tym przekonamy się za pięć–dziesięć lat – dodał, powołując się na przykład Uzbekistanu i Turkmenistanu. W samym Kazachstanie używano zapisu łacińskiego jeszcze do 1940 roku, gdy na rozkaz Stalina nastąpiła „cyrylizacja" całej Azji Środkowej. Wcześniej, w 1929 roku, bolszewicy wymusili na tych krajach porzucenie alfabetu arabskiego na rzecz łacińskiego.

– Pewną rolę w obecnym procesie (zmian alfabetów) odgrywa Turcja, gdyż Azerbejdżan i wszystkie kraje Azji Środkowej używają języków spokrewnionych z tureckim – powiedział Kryłow. A w samej Turcji w 1929 roku zmieniono alfabet arabski właśnie na łaciński. Obecne reformy udały się jednak tylko w Azerbejdżanie, który jest najbliższy językowo i kulturowo Ankarze.

Od 1991 roku zmiana alfabetów i jednoczesne zbliżenie polityczne z Turcją były bardzo popularnymi ideami w państwach Azji Środkowej, promowanymi przez Ankarę. Ale Turcja przegrała ówczesną rywalizację kulturowo-polityczną z Moskwą i zrezygnowała z ekspansji w tym regionie. – Nastąpiło wzajemne rozczarowanie. Ówcześni przywódcy regionu szukali sobie „starszego brata", ale okazało się, że Turcja nie jest w stanie być patronem krajów znajdujących się w wiecznym dołku rozwojowym – uważa Kryłow.

Nie powstrzymało to jednak utraty popularności przez język rosyjski i jego alfabet. We wszystkich krajach Azji Środkowej trudno już porozumieć się po rosyjsku.

– Powinniśmy powrócić do używania jednego alfabetu na terenie Wspólnoty Niepodległych Państw – do cyrylicy. Dlatego że badania opinii publicznej pokazują, że ludność nasza, z najbliższej zagranicy, mimo wszystko mówi o wierności cyrylicy i konieczności jej używania – powiedziała rosyjska minister oświaty Olga Wasiliewa.

Dotychczas z rosyjskiego alfabetu na łaciński przeszedł w pełni jedynie Azerbejdżan, jeszcze w sierpniu 2008 roku. Formalnie od 1993 roku alfabet łaciński przyjęły również Uzbekistan i Turkmenistan, ale w obu krajach ostateczny termin zakończenia reformy piśmiennictwa kilkakrotnie przesuwano, a obecnie w użyciu są oba alfabety (i w mniejszym stopniu arabski).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Rosyjska wojna z książkami. „Propagowanie nietradycyjnych preferencji seksualnych”
Społeczeństwo
Wielka Brytania zwróci cztery włócznie potomkom rdzennych mieszkańców Australii
Społeczeństwo
Pomarańczowe niebo nad Grecją. "Pył może być niebezpieczny"
Społeczeństwo
Sąd pozwolił na eutanazję, choć prawo jej zakazuje. Pierwszy taki przypadek
Społeczeństwo
Hipopotam okazał się samicą. Przez lata ZOO myślało, że jest samcem