Nowa ustawa o Sądzie Najwyższym przyjęta - co się zmieni

Weryfikacja rażąco wadliwych wyroków, udrożnienie dyscyplinarek sędziów i ławnicy przy ich orzekaniu to główne zmiany na najwyższym szczeblu Temidy.

Aktualizacja: 10.12.2017 16:37 Publikacja: 10.12.2017 15:14

Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy

Foto: Fotorzepa, Danuta Matłoch

Te i wiele innych zmian zawiera przyjęta w piątek przez Sejm, przy ostrej krytyce opozycji, nowa ustawa o Sądzie Najwyższym, autorstwa prezydenta.

Prawo i Sprawiedliwość wniosło do niej wiele poprawek, raczej drugorzędnych, bacząc, aby prezydent nie skorzystał po raz drugi z weta.

Skarga nadzwyczajna to realizacja jeszcze wyborczej zapowiedzi prezydenta Andrzeja Dudy. Będzie mogła być stosowana do wzruszenia rażąco wadliwych wyroków w ciągu pięciu lat od ich uprawomocnienia się, a nadto, przez pierwsze trzy lata obowiązywania nowej ustawy, do orzeczeń, które uprawomocniły się po 17 października 1997 r. Będzie to więc swego rodzaju weryfikacja orzecznictwa, choć nikt nie jest w stanie przewidzieć liczby skarg. Składać je będą wskazane w ustawie instytucje, oczywiście na wniosek zainteresowanych. Nie wiadomo też, czy nowa izba SN do tych spraw podoła ich rozpoznaniu.

Drugi kluczowy segment zmian, ostro zwalczany przez przedstawicieli sędziów, to usprawnienie dyscyplinarek, nie tylko sędziowskich, ale też innych profesji prawniczych. ?Ma być przyspieszony tryb uchylenia immunitetu w przypadku popełnienia najpoważniejszych przestępstw przez sędziów oraz prokuratorów. Ujęcie na gorącym uczynku przy popełnianiu poważnego przestępstwa lub podczas jazdy pod wpływem alkoholu powodowałoby, że sąd dyscyplinarny decydowałby o immunitecie w 24 godziny. Nowa Izba Dyscyplinarna SN będzie rozpoznawać sprawy dyscyplinarne sędziów SN oraz innych sędziów, jeśli przewinienie stanowi też przestępstwo, w obu instancjach oraz odwołania od orzeczeń pierwszej instancji w profesjach prawniczych.

Izba Dyscyplinarna będzie miała dużą autonomię, a jej sędziowie mają zarabiać o 40 proc. więcej niż sędziowie z innych izb.

Ławnicy wybierani będą przez Senat i orzekać obok sędziów zawodowych właśnie przy dyscyplinarkach oraz skargach nadzwyczajnych.

Najbardziej widoczne są zmiany w składzie SN, tj. skrócenie wieku przechodzenia sędziów SN w stan spoczynku z 70 do 65 lat (choć z możliwością przedłużenia za zgodą prezydenta) i zwiększenie liczby sędziów SN z 80 do co najmniej 120, które może oznaczać odnowę połowy składu SN.

Nie dość tego. Te zmiany oznaczają, że może nastąpić wymiana większości obecnych prezesów w SN, i prawie na pewno odejdzie pierwsza prezes SN Małgorzata Gersdorf, a przy wyborze nowych prezesów rola prezydenta znacznie wzrośnie.

Ustawa ma wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia.

Etap legislacyjny: ustawa trafi do Senatu

Te i wiele innych zmian zawiera przyjęta w piątek przez Sejm, przy ostrej krytyce opozycji, nowa ustawa o Sądzie Najwyższym, autorstwa prezydenta.

Prawo i Sprawiedliwość wniosło do niej wiele poprawek, raczej drugorzędnych, bacząc, aby prezydent nie skorzystał po raz drugi z weta.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego