Prawo karne: ministerstwo chce zmian w karach łącznych

Przestępcy przestaną zyskiwać na karach łącznych. Jeśli nawet sąd uchyli jedną z kar składających się na łączną, skazany i tak nie opuści więzienia. Ministerstwo Sprawiedliwości ma już projekt, który zaostrzy przepisy o stosowaniu kar łącznych w sprawach karnych.

Czytaj także: Przepis kodeksu karnego o karze łącznej niezgodny z konstytucją

Jest zbyt łagodnie. MS dostrzegło problem w sprawie pewnego byłego już sędziego, skazanego za korupcję. Mimo wyroku czterech lat więzienia Janusz K. jest na wolności. Pozwolił mu na to sąd.

– Tak być nie może. Na tej sprawie najlepiej widać, jak przepisy działają – uznało MS.

Jedna zamiast czterech

Janusz K. jest byłym sędzią Sądu Rejonowego w Kościerzynie. Odbywał karę więzienia za cztery czyny korupcyjne. Wydawał wyroki korzystne dla tych, którzy za to płacili, nawet uniewinnienia. Łapówki były cztery. Na kwoty od 30 tys. do 70 tys. zł. Za każdą Sąd Okręgowy w Koszalinie skazał mężczyznę na kary więzienia. Na koniec wymierzył karę łączną: cztery lata pozbawienia wolności.

Były sędzia odsiedział siedem miesięcy. Na skutek kasacji jego obrońcy Sąd Najwyższy w czerwcu 2018 r. uchylił zaskarżony wyrok, ale tylko w części – dotyczącej jednego z czynów korupcyjnych, na kwotę 30 tys. zł. SN chciał, by tę sprawę jeszcze raz rozpoznano. Karę łączną więc rozwiązano. W mocy pozostały zatem jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone za pozostałe przestępstwa: za drugi czyn dwa lata więzienia, za trzeci rok i sześć miesięcy pozbawienia wolności oraz za czwarty dziesięć miesięcy więzienia.

Sąd jednak wydał nakaz zwolnienia Janusza K. z zakładu karnego.

Prokurator okręgowy w Słupsku pisze więc do sądu wniosek o zarządzenie wykonania poszczególnych kar wobec byłego sędziego.

„Na podstawie art 21 kodeksu karnego wykonawczego wnoszę o zarządzenie wykonania kar wobec skazanego K. Polecenie zostało wydane przez prokuratora generalnego" – pisze po do sądu.

W ocenie prokuratora generalnego obowiązkiem sądu było natychmiastowe zarządzenie wykonania jednostkowych kar pozbawienia wolności, prawomocnie orzeczonych za trzy korupcyjne przestępstwa.

Co to za prewencja?

Prokurator przypomina też sądowi, że ostatnie chronologicznie czyny przestępne zostały popełnione przez skazanego przed laty, w 2008 r.

– Brak należytej reakcji karnej wymiaru sprawiedliwości może być bulwersujący oraz wpływać negatywnie na wychowawcze cele kary zarówno w odbiorze indywidualnym, jak i społecznym – zauważa śledczy. I mobilizuje sąd do szybkiej decyzji.

Do poprawki

– Od dawna w środowisku rozmawiamy o tym, że przy licznych kolejnych nowelizacjach przepisów należałoby poważnie rozważyć zmiany regulacji kary łącznej i wyroków łącznych – mówi „Rz" sędzia Barbara Piwnik z Sądu Okręgowego Warszawa-Praga, były minister sprawiedliwości. I tłumaczy, że chodzi o to, by sprawca wiedział, że mnogość popełnionych przez niego przestępstw nie będzie dla niego korzystna, nie dostanie z tego tytułu żadnej premii. Powinien pójść jasny sygnał, że kto popełni jedno przestępstwo, nie będzie potraktowany przez prawo gorzej lub tak samo jak ten, który popełni 20 takich samych czynów.

– Właśnie w ten sposób należałoby oddziaływać prewencyjnie, a nie zaostrzając kary czy podnosząc dolne zagrożenia – dodaje sędzia Piwnik.

Innego zdania są adwokaci. Mecenas Janusz Wasilewski pytany o zasadność zmian przepisów o karze łącznej przypomina, że nie jest to instrument premiowania sprawcy, który popełnił więcej niż jedno przestępstwo. Ma bowiem nie dopuścić do tego, by sprawca pociągany do odpowiedzialności karnej odrębnie za każde z przestępstw znajdował się w gorszym położeniu z perspektywy wymiaru kary niż sprawca, który za takie przestępstwa odpowiada w jednym postępowaniu.

Kilka przestępstw, jedna kara

- Orzeczenie kary łącznej polega na wydaniu jednego wyroku obejmującego wcześniej wymierzone sprawcy i nadające się do połączenia kary, by nie zachodziła konieczność odbywania ich po kolei.