Wartość początkowa środka trwałego (wartości niematerialnej i prawnej) stanowi podstawę do naliczania i dokonywania odpisów amortyzacyjnych. W zależności od sposobu pozyskania, np. zakupu, otrzymania w formie darowizny lub aportu, czy wytworzenia we własnym zakresie, wartość początkowa środka trwałego będzie się różnie kształtować.
W sposób szczególny ustawodawca określił sposób ustalania wartości początkowej składników majątku trwałego nabytego nieodpłatnie. Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem art. 16g ust. 2-14 ustawy o CIT i art. 22g ust. 2 –18 ustawy o PIT, uważa się w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości (16g ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).
Innymi słowy, jeśli wartość rynkowa danego składnika będzie wyższa od wartości określonej w umowie darowizny, to należy przyjąć wartość niższą określoną umową darowizny. W przeciwnym razie należy przyjąć wartość rynkową.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie (z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny - w przypadku u PIT), jeżeli:
– nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw, lub
