Wyjazd na branżową konferencję nie jest nieodpłatnym świadczeniem

Udział osoby na kontrakcie menedżerskim w kongresie poświęconym danemu profilowi działalności jest niezbędny ze względu na prawidłowe sprawowanie funkcji. Zarządzający nie osiąga przychodu, mimo że finansującym jest spółka.

Publikacja: 30.08.2017 02:00

Wyjazd na branżową konferencję nie jest nieodpłatnym świadczeniem

Foto: Fotolia.com

Zważywszy, iż członkowie zarządu na kontraktach nie są pracownikami, najwięcej wątpliwości podatkowych budzą postanowienia umów o zarządzanie, które obligują spółki do zwrotu kosztów szkoleń dla członka zarządu czy jego udziału w różnych konferencjach.

Ustawa o PIT, w art. 21 ust. 1 pkt 90, zwalnia z podatku wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Podobne wyłączenie z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych zawiera rozporządzanie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wskazując w § 2 pkt 29, że nie stanowi podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika.

Szkolenia ze zwolnieniem tylko dla pracowników

Jednak zarówno w zakresie podatku dochodowego, jak i składek ubezpieczeniowych, przepisy zwalniają od opodatkowania i wyłączają z podstawy wymiaru składek ZUS jedynie świadczenia przyznane przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych swoich pracowników. Przepisy odsyłają w tej kwestii do odrębnych unormowań w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia ogólnego pracowników. Kształcenie pracowników regulują przepisy prawa pracy. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.) w art. 1021 stanowi, że kwalifikacje zawodowe pracowników, wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, mogą być ustalane w przepisach prawa pracy przewidzianych w art. 771-773 k.p., w zakresie nieuregulowanym w przepisach szczególnych. Z kolei art. 1031 k.p. wskazuje, że pod pojęciem podnoszenia kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Zatem przyznane członkowi zarządu, na podstawie umowy o zarządzanie, dodatkowe świadczenia na podnoszenie jego kwalifikacji osobistych (np. opłaty za szkolenia czy kursy, seminaria, etc.) powinny być doliczone do podstawy opodatkowania PIT oraz do podstawy naliczania składek ZUS zarządzającego – z uwagi na fakt, że nie mamy tu do czynienia z pracownikiem.

Charakter służbowy

Jednak dla oceny obowiązkowych obciążeń (zarówno w zakresie PIT, jak i ZUS) istotne jest odróżnienie szkoleń o charakterze osobistym, których skutkiem jest podniesienie kwalifikacji/umiejętności indywidualnych zarządzającego, od konferencji, w których udział członka zarządu jest konieczny ze względu na prawidłowe sprawowanie funkcji (np. w konferencjach tematycznych poświęconych danej branży zawodowej). W niektórych okolicznościach uczestnictwo członka zarządu zapewne należy uznać wręcz za jego służbowy obowiązek, który nie powinien przekładać się na ustalanie przychodu podlegającego opodatkowaniu czy stanowiącego podstawę naliczenia obowiązkowych składek ubezpieczeniowych.

Dlatego do szkoleń członków zarządu na kontraktach menedżerskich powinien w pełni znaleźć zastosowanie pogląd zaprezentowany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (K 7/13). Orzeczenie to, co prawda, dotyczy wykładni pojęcia „nieodpłatne świadczenie" w relacji pracodawca-pracownik, jednakże jego uzasadnienie ma w pełni zastosowanie również do innych osób, w tym osób zarządzających na kontraktach. Trybunał Konstytucyjny wskazał istotne okoliczności, które muszą być spełnione, aby dane świadczenie stanowiło podlegający opodatkowaniu przychód. Przychodem, w rozumieniu ustawy o PIT, mogą być tylko takie nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, które:

- zostały spełnione za zgodą i w interesie podatnika, a nie w interesie podmiotu finansującego to świadczenie,

- przyniosły korzyść podatnikowi, w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatków, które podatnik i tak musiałby ponieść we własnym zakresie

- korzyść ta jest wymierna i da się ją indywidualnie przypisać świadczeniobiorcy.

W przypadku obowiązkowych konferencji nie można twierdzić, że są to wydatki ponoszone w interesie zarządzającego. Z reguły są to wydatki ponoszone raczej w interesie zarządzanej spółki. Nie można też twierdzić, że zarządzający – biorąc udział w zawodowej konferencji (za którą sam nie zapłacił) – oszczędził na swoich wydatkach. Nie pracując w danej branży, raczej nie widziałby konieczności brania udziału („prywatnie") w takiej konferencji.

Autorka jest doradcą podatkowym w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych Sp. z o. o. w Lublinie

Zważywszy, iż członkowie zarządu na kontraktach nie są pracownikami, najwięcej wątpliwości podatkowych budzą postanowienia umów o zarządzanie, które obligują spółki do zwrotu kosztów szkoleń dla członka zarządu czy jego udziału w różnych konferencjach.

Ustawa o PIT, w art. 21 ust. 1 pkt 90, zwalnia z podatku wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów