W umowie leasingu finansowego trzeba określić cenę wykupu przedmiotu leasingu

Gdy finansujący i korzystający nie ustalą dodatkowego świadczenia za przeniesienie własności leasingowanej rzeczy, istnieje ryzyko uznania przez organy podatkowe, że leasingodawca uzyskał przychód w wysokości jej wartości rynkowej.

Publikacja: 03.07.2017 06:10

W umowie leasingu finansowego trzeba określić cenę wykupu przedmiotu leasingu

Foto: www.sxc.hu

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, na podstawie umowy leasingu finansowego, finansujący zobowiązuje się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność przedmiotu leasingu po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu. Podatnicy często zapominają o tym, że ustawa o CIT definiuje pojęcie leasingu finansowego oraz kwestię przeniesienia własności przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy w inny sposób niż kodeks cywilny, co może skutkować kwestionowaniem przez organy podatkowe przychodu podatkowego u finansującego.

Autonomiczny charakter przepisów

W celu przeprowadzenia prawidłowej oceny skutków podatkowych umowy leasingu finansowego należy się odnieść do definicji zawartych w przepisach ustaw podatkowych. Przepisy tych ustaw mają bowiem charakter autonomiczny względem innych gałęzi prawa. Gdy prawo podatkowe definiuje dla własnych potrzeb określone pojęcie (leasing finansowy), wyłączone jest posługiwanie się definicją tego pojęcia zawartą w innych dziedzinach prawa (wyrok NSA z 25 kwietnia 1997 r., III SA 1946/95; wyrok NSA z 28 sierpnia 1996 r., SA/Gd 2693/95).

Trzy warunki spełnione łącznie

Z umową leasingu finansowego w rozumieniu ustawy o CIT mamy zatem do czynienia w sytuacji, gdy spełnione są łącznie warunki określone w art. 17f ust. 1 tej ustawy.

1. Po pierwsze, umowa musi być zawarta na czas oznaczony.

2. Po drugie, suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu.

3. Po trzecie, umowa taka powinna zawierać zapis, zgodnie z którym w podstawowym okresie umowy leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonywać będzie korzystający.

W przypadku spełnienia tych przesłanek, do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat ustalonych w umowie leasingu, ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Choćby za symboliczną złotówkę

Z kolei art. 17g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT – choć nie wprost – wprowadza zasadę, zgodnie z którą po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansowego, przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego powinno następować w drodze sprzedaży przy zastosowaniu ceny, która może znacznie odbiegać od wartości rynkowej przedmiotu leasingu. Teza ta znajduje potwierdzenie w utrwalonej linii orzeczniczej sądów administracyjnych. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 marca 2013 r. (II FSK 1484/11) wskazał, że jakkolwiek przepisy kodeksu cywilnego przewidują nieodpłatne przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego, to jednak przepisy ustawy o CIT wymagają, aby przeniesienie własności następowało w drodze sprzedaży. Dlatego firmy leasingowe zawierając umowy z korzystającym, często ustalają cenę sprzedaży przedmiotu leasingu w symbolicznej wysokości np. 1 zł – co nieraz dziwi podatników – z uwagi na to, że ich przychód określany jest w takiej sytuacji od ceny określonej w umowie sprzedaży, a nie od rzeczywistej wartości rynkowej przedmiotu leasingu, co jest dla nich korzystne ekonomicznie.

Tak jak przy najmie i dzierżawie

Gdy umowa leasingu finansowego nie zawiera postanowienia o odpłatnym przeniesieniu własności przedmiotu leasingu, organy podatkowe często kwestionują jej charakter. W tym miejscu warto przywołać wyrok NSA z 6 czerwca 2013 r. (II FSK 1332/11), w którym wskazano, że przeniesienie własności przedmiotu leasingu w sposób określony w art. 70916 k.c., bez określenia ceny sprzedaży wymaganej przez art. 17g ustawy o CIT powoduje, że nie zostałyby spełnione warunki określone w tym przepisie. W ocenie NSA, oczywistą konsekwencją w takiej sytuacji jest stosowanie art. 17l ustawy o CIT, który nakazuje stosować przepisy art. 12 – 16 ustawy o CIT dla umów najmu i dzierżawy.

Jak wynika z powyżej powołanych wyroków, w przypadku braku określenia w umowie dodatkowego świadczenia za przeniesienie własności przedmiotu leasingu, organ podatkowy może nie zgodzić się na zastosowanie przez finansującego art. 17g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, który pozwala wykazać przychód w wysokości znacznie niższej niż wartość rynkowa przedmiotu leasingu. W takiej sytuacji istnieje ryzyko uznania przez organy podatkowe, że finansujący uzyskał przychód z przeniesienia własności przedmiotu leasingu w wysokości jego wartości rynkowej.

podstawa prawna: art. 7091 - 70918 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 459 ze zm.)

podstawa prawna: art. 17f ust. 1, art. 17g ust. 1 pkt 1 i art. 17l ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpodatki@rp.pl

Zdaniem autora

Przykrych konsekwencji da się uniknąć - Piotr Wesołowski, radca prawny w Stolarek & Grabalski Kancelaria Prawnicza sp.k.

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT przeniesienie własność przedmiotu leasingu na korzystającego powinno następować w ramach umowy sprzedaży. W celu uniknięcia ewentualnego sporu z fiskusem, przy zawieraniu umowy leasingu finansowego strony powinny zatem określić dodatkowe świadczenie z tytułu przeniesienia własności przedmiotu leasingu, nawet jeśli cena miałaby mieć charakter wyłącznie symboliczny. Jakkolwiek zapis ten wydaje się być sztuczny, to w istocie pozwala uniknąć przykrych konsekwencji związanych z potencjalną kontrolą organów podatkowych.

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, na podstawie umowy leasingu finansowego, finansujący zobowiązuje się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność przedmiotu leasingu po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu. Podatnicy często zapominają o tym, że ustawa o CIT definiuje pojęcie leasingu finansowego oraz kwestię przeniesienia własności przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy w inny sposób niż kodeks cywilny, co może skutkować kwestionowaniem przez organy podatkowe przychodu podatkowego u finansującego.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił