Socjologowie i politycy od dawna zastanawiają się, jak by wyglądała mapa polityczna Polski, gdyby nie masowa migracja Polaków do Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, jednym słowem tam, gdzie wyższe zarobki i pewniejszy socjal. Albo inaczej. Jak by się zmieniła, gdyby na skutek presji politycznej w krajach migracji rzesze Polaków wróciły nagle do Polski? Czyim staliby się elektoratem? Czy zasililiby grupy o mentalności roszczeniowej, czy odwrotnie, poparli zwolenników wolnego rynku?
Na razie, mimo zapowiedzi twardego Brexitu, taka fala reemigracji nam nie grozi. Za to spotykamy się ze zjawiskiem odwrotnym. Deficyt rąk do pracy nad Wisłą powoduje „zasysanie" przez naszą gospodarkę setek tysięcy pracowników ze Wschodu. Rok 2016 wedle szacunków Ministerstwa Pracy to najwyższa jak dotąd fala pracownicza zza wschodniej granicy. Dominują oczywiście Ukraińcy, choć coraz większy procent stanowią Białorusini.
To oczywisty skutek kryzysu gospodarczego kraju, na który Mińsk reaguje dokładnie tak samo jak niedawno Kijów; nie mogąc zapewnić zatrudnienia u siebie, wypycha pracowników za granicę. Dla lokalnych reżimów to podwójny zysk. Eksport bezrobocia i łatwy sposób na zdobywanie tak potrzebnych państwu dewiz. Transfery gotówki z Polski na Ukrainę są coraz wyższe i niewątpliwie w jakimś stopniu stabilizują lokalną politykę. W Polsce zaś ci sami ludzie zapełniają lukę na rynku pracy, która ma związek z polskim eksportem siły roboczej do krajów Unii.
Zastanawiam się, cóż byśmy zrobili bez ponad miliona robotników rolnych, budowlańców, kierowców, ślusarzy, inżynierów, lekarzy, informatyków itd.? Czy mielibyśmy szansę na utrzymanie tendencji wzrostowych w gospodarce? Bardzo to wątpliwe. Dlatego w naszym najlepszym interesie jest zachowanie możliwie szeroko otwartej granicy i liberalnych rozwiązań prawa pracy.
Transfer siły roboczej ze Wschodu ma też dla Polski inne zbawienne skutki. To budowanie więzi społecznych, skuteczna walka z uprzedzeniami narodowymi, mosty cywilizacyjne ponad granicami UE. Czyż to nie swoista wersja naturalnego, niewymuszonego „partnerstwa wschodniego"?
