Vangelis wydaje album „Rosetta”

Album „Rosetta” stanowi muzyczny finał misji sondy Rosetta – Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Aktualizacja: 30.09.2016 00:32 Publikacja: 29.09.2016 17:17

Foto: AFP

Choć muzyczne myśli Vangelisa (rocznik 1943) szybują teraz w okolicach Marsa, wszystko zaczęło się w Grecji od spotkania z Demisem Roussosem w zespole Dziecko Afrodyty. Istniał od czasu rewolucji studenckiej od 1968 do 1972 roku. Wykonywał progresywnego rocka w stylu Procol Harum i sprzedał na świecie aż 20 mln albumów, w tym skandalizującego „666”.

Podróż na światowe listy przebojów zaczęli w marcu 1968 w pociągu, którego końcową stacją miał być Londyn. W porcie Dover brytyjscy celnicy odkryli jednak w bagażach młodych muzyków taśmy z nagraniami i zdjęcia promocyjne, tymczasem pozwolenia na pracę nie mieli. Pojechali więc do Paryża, gdzie z prasy dowiedzieli się o konferencji firmy fonograficznej Phonogram. Taśmy, które dla celników w Dover były powodem problemów, w Paryżu okazały się przepustką do muzycznego Parnasu.

Dziecko Afrodyty było rewelacją hipisowskiego lata na festiwalach południowej Francji. Dawało ponad 200 koncertów rocznie. Ale gdy Demis korzystał ze swojej urody, Vangelis zaczął komponować najsłynniejszy, podwójny album Dziecka Afrodyta – „666" zainspirowany Apokalipsą wg św. Jana.

Gdy nagrania trwały trzy miesiące, wydawca wpadł w panikę. Pojawił się też problem z cenzurą obyczajową, ponieważ jedna z kompozycji zawierała nagranie kobiecego orgazmu. Odegrała go przed mikrofonem w studiu Irena Papas, grecka aktorka odkryta przez Elię Kazana, znana m.in. z „Greka Zorby”. Ostatecznie Demis odszedł z zespołu, a Vangelis sam dokończył nagrania, stając się potem guru klasycyzującej elektroniki.

Pierwszą kosmiczną przygodą Vangelisa w 1973 roku był album „Albedo 0.39” inspirowany astrofizyką. „Mythodea” wykonana w 1993 roku w ateńskim Teatrze Heroda dedykowana była misji NASA na Marsa.

– Jakiegokolwiek byśmy użyli klucza: muzyka, mitologia, matematyka i astronomia prowadzą nas do rozszyfrowania tajemnicy stworzenia i szukania naszych korzeni – powiedział wtedy Vangelis.

Przełomowy sukces osiągnął, komponując nagrodzoną Oscarem muzykę do filmu „Rydwany ognia” (1981). Opowiadał o wydarzeniach związanych z Olimpiadą w 1924 roku, na której rywalizowało dwóch lekkoatletów: Szkot Eric Liddell biegnący na chwałę Bożą oraz angielski Żyd Harold Abrahams z intencją przezwyciężenia rasowych uprzedzeń. Sława muzyki trwa do dziś, a podczas igrzysk olimpijskich w Londynie w 2012 roku uświetniała ceremonie wręczania medali.

1981 rok zapisał się też najsłynniejszym popowym albumem Vangelisa „The Friends Of Mr Cairo”, który nagrał w duecie z Jonem Andersonem, wokalistą zespołu Yes. Płyta miała bogatą prehistorię. Vangelis miał zastąpić w Yes słynnego pianistę Ricka Wakemana, a chociaż ostatecznie tak się nie stało – wokalista i kompozytor nawiązali współpracę, która zaowocowała na początku śpiewem Andersona na płycie „Heaven And Hell” i grą na harfie na płycie „Opera Sauvage”. Oficjalnie jako duet zadebiutowali albumem „Short Stories” (1980), ale to „Friends of Mr Cairo” stało się opus magnum.

Przeboje były hołdem dla gwiazd „film-noir”, m.in. Humphreya Bogarta, Petera Lorre'a czy Jimmy'ego Stewarta. Tytułowy bohater to jedna z postaci słynnego „Sokoła maltańskiego”. Album jest de facto ścieżką dźwiękową niezrealizowanego dotąd filmu. Łączniki między piosenkami stanowią zapisy strzelanin i samochodowych pościgów. W Polsce płytę zaprezentował w audycji „Mini-max” Piotr Kaczkowski, a gorące lato „karnawału Solidarności” umilały m.in. na Liście Przebojów Trójki Marka Niedźwieckiego „I'll Find My Way To Home” i „State Of Independence”.

Muzyka Vangelisa od zawsze była związana z nauką i odkryciami. Tak powstały soundtracki filmów Ridleya Scotta „Łowca androidów” i „1492: Wyprawa do raju” oraz „Alexander” Olivera Stone'a.

Nowy album Vangelisa ma iście kosmiczne brzmienie i rozpoznawalny chyba w całym wszechświecie rytm, który wszyscy pamiętają z „Rydwanów ognia”. Rosettą nazwano kamień znaleziony w miejscowości o tej nazwie, na którym wyryty jest dekret Ptolemeusza V w trzech językach. Pozwoliło to rozszyfrować egipskie hieroglify.

Naukowcy XX wieku uznali, że teraz Rosetta może być pomocna w poznaniu sekretów układu słonecznego i tak nazwali sondę Europejskiej Agencji Kosmicznej. Weszła ona m.in. do jądra komety 67/P Czuriumow-Gierasimienko i przeleciała nad Marsem. Duży udział w misji, której koszt ocenia się na 1,4 mld euro, mają Polacy. Film propagujący jej ideę nakręcił Tomasz Bagiński, nominowany do Oscara za „Katedrę”, zaś menedżerem jednego z zespołów jest Artur Bartłomiej Chmielewski, syn słynnego rysownika Papcia Chmiela. Polscy naukowcy pracowali też przy konstrukcji lądownika sondy – Philea.

– Kiedy połączyliśmy zapis filmowy misji z muzyką Vangelisa, powstała całość, która jest w stanie uzmysłowić ludziom, jakie to uczucie znaleźć się w jądrze komety – powiedział Carl Walker z ESA. – Vangelis sprawił, że nasze dzieło jest nieśmiertelne.

Choć muzyczne myśli Vangelisa (rocznik 1943) szybują teraz w okolicach Marsa, wszystko zaczęło się w Grecji od spotkania z Demisem Roussosem w zespole Dziecko Afrodyty. Istniał od czasu rewolucji studenckiej od 1968 do 1972 roku. Wykonywał progresywnego rocka w stylu Procol Harum i sprzedał na świecie aż 20 mln albumów, w tym skandalizującego „666”.

Podróż na światowe listy przebojów zaczęli w marcu 1968 w pociągu, którego końcową stacją miał być Londyn. W porcie Dover brytyjscy celnicy odkryli jednak w bagażach młodych muzyków taśmy z nagraniami i zdjęcia promocyjne, tymczasem pozwolenia na pracę nie mieli. Pojechali więc do Paryża, gdzie z prasy dowiedzieli się o konferencji firmy fonograficznej Phonogram. Taśmy, które dla celników w Dover były powodem problemów, w Paryżu okazały się przepustką do muzycznego Parnasu.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Muzeum Narodowe w Krakowie otwiera jutro wystawę „Złote runo – sztuka Gruzji”
Kultura
Muzeum Historii Polski: Pokaz skarbów z Villa Regia - rezydencji Władysława IV
Architektura
W Krakowie rozpoczęło się 8. Międzynarodowe Biennale Architektury Wnętrz
radio
Lech Janerka zaśpiewa w odzyskanej Trójce na 62-lecie programu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Kultura
Zmarł Leszek Długosz