Ustawy pragmatyczne regulujące m.in. prawa i obowiązki funkcjonariuszy poszczególnych służb mundurowych ustalają też zasady ich wynagradzania – w tym termin wypłaty należnego im uposażenia. Jest ono, co do zasady, płatne miesięcznie z góry. Wypłata innych świadczeń pieniężnych odbywa się razem z nim albo w innych terminach wskazanych wprost w przepisach to regulujących. W tym zakresie wszystkie ustawy pragmatyczne są zgodne. Tylko niewiele z nich wskazuje jednak, iż w razie zwłoki w wypłacie uposażenia czy innych świadczeń oraz należności pieniężnych funkcjonariuszowi przysługują, na jego wniosek, odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia, w którym uposażenie, inne świadczenie lub należność pieniężna stały się wymagalne. Tak wyrażone prawo do dochodzenia odsetek od nieterminowych wypłat przewidziano w art. 111 ust. 4 ustawy o Straży Granicznej, art. 227 ustawy o Służbie Więziennej, art. 165 ust. 4 ustawy o Służbie Celnej czy art. 75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. W innych, np. w ustawie policji, takich unormowań nie ma. Nie znaczy to jednak, że funkcjonariusze tych służb zostali pozbawieni prawa do dochodzenia wskazanych odsetek. Gdyby tak było, obowiązek państwa polegający na terminowej wypłacie uposażenia pozbawiony byłby sankcji.
Powszechne uprawnienie
Prawo wszystkich funkcjonariuszy do odsetek potwierdza też Trybunał Konstytucyjny. W uzasadnieniu uchwały z 25 stycznia 1995 r. (W 14/94, DzU nr 14, poz. 67) wskazał, że ustawowo nałożony obowiązek płatności uposażeń służb mundurowych „z góry" rodzi skutki prawne. W razie opóźniania się dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzycielowi przysługuje roszczenie o odsetki za czas opóźnienia (art. 481 § 1 kodeksu cywilnego). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481 § 2 kc).
Podobnie orzekł SN w uchwale składu siedmiu sędziów z 26 stycznia 2006 r. (III PZP 1/05, OSNAPiUS 2006/15-16/ 227), podkreślając, że należne funkcjonariuszowi służb mundurowych uposażenie z tytułu świadczonej przezeń służby ma swą podstawę w stosunku służbowym (publicznoprawnym), ale przez to nie traci ono charakteru wierzytelności pieniężnej. Stosunek publicznoprawny stanowi podstawę prawną zatrudnienia funkcjonariusza, a przysługujące mu uposażenie pełni funkcje prawne należnego „wynagrodzenia" sensu largo.
Prawo do tej wierzytelności, wypłacanej w określonym terminie, funkcjonariusz nabywa z tytułu pełnionej służby, a dłużnikiem tej wierzytelności jest Skarb Państwa (art. 33kc), reprezentowany przez właściwego przełożonego. Tak rozumiane prawo majątkowe do wynagrodzenia (i to otrzymanego terminowo) chroni art. 64 ust. 2 Konstytucji RP w sposób równy dla wszystkich praw majątkowych. Konieczność zagwarantowania owej równości przejawiała się w uznaniu prawa funkcjonariuszy służb mundurowych do odsetek, jeśli nie otrzymają terminowo należnego uposażenia.
Przy czym w wypadkach, kiedy takie prawo nie było wprost przewidziane w przepisach szczególnych, jego źródło stanowił art. 481 kc. Jeśli natomiast w ustawach szczególnych postanowienie o odsetkach było zawarte – potwierdzało ono prawo wynikające z art. 481 kc.
