Strach wdrukowany

Ofidiofobia to paniczny strach przed wężami. Strach, który może paraliżować. Jest ona obok arachnofobii, czyli lęku przed pająkami, jednymi z najczęstszych rodzajów strachów opisywanych jako zoofobia.

Aktualizacja: 23.10.2017 18:52 Publikacja: 23.10.2017 18:47

Strach wdrukowany

Foto: Adobe Stock

Prawdopodobnie w krajach uprzemysłowionych, zwłaszcza w Europie Środkowej, większość ludzi nigdy nie natrafiła na jadowitego pająka lub węża. W większości tych krajów nie ma niemal żadnych pająków czy węży, które stanowią zagrożenie dla ludzi. Niemniej jednak niewiele jest osób, które nie drążą na myśl o pająku, który maszeruje po nagiej skórze, przestawiając swoje zbyt długie włochate nogi, ciągnąć pokryty szczecinkami głowo-tułów i łypiąc trzema lub czterema parami oczu, nawet jeśli nie stanowi to żadnego zagrożenia.

Strach ten może ograniczać codzienne życie danej osoby. Tacy ludzie są zawsze na krawędzi i nie mogą wejść do pokoju przed ogłoszeniem go strefą wolną od pająków lub nie mogą przeżywać kontaktu z naturą z obawy napotkania węża. W krajach rozwiniętych od jednego do pięciu procent populacji dotkniętej jest prawdziwą fobią związaną z tymi zwierzętami.

Dotychczas nie było jasne, skąd ta powszechna niechęć wynika. Niektórzy naukowcy zakładają, że uczymy się tego strachu od naszego otoczenia gdy jesteśmy dziećmi, inni twierdzą, że jest on wrodzony. Wadą większości wcześniejszych badań było to, że prowadzono je z dorosłymi lub starszymi dziećmi, co utrudniało rozróżnianie, których zachowań się nauczyły, a które były wrodzone.

Naukowcy Instytutu Maxa Plancka w Lipsku i Uniwersytetu Uppsala w Szwecji, dokonali kluczowego spostrzeżenia: nawet u niemowląt jest wywoływana reakcja stresowa, kiedy widzą pająka lub węża. Ma to już miejsce w wieku sześciu miesięcy, kiedy dzieci nie są jeszcze mobilne i nie miały zbyt wiele okazji, aby dowiedzieć się, że zwierzęta te mogą być niebezpieczne.

- Kiedy pokazaliśmy dzieciom zdjęcia węża lub pająka zamiast kwiatu lub ryby o tej samej wielkości i barwie, reagowały one z znacznie większymi emocjami - mówi Stefanie Hoehl z  Uniwersytetu Wiedeńskiego. Naukowcy obserwowali reakcję źrenic dzieci w warunkach stałego oświetlenia. Zmiana wielkości źrenic jest sygnałem od układu wydzielającego noradrenalinę w mózgu – substancja ta odpowiada za reakcje stresowe tak zwane reakcje walki lub ucieczki. Obserwacja potwierdza, że obecność węży i pająków przeraża nawet najmłodsze dzieci.

Z badania wynika, że strach przed wężami i pająkami ma  pochodzenie ewolucyjne. Pewne mechanizmy w naszych mózgach, umożliwiają nam rozpoznawanie obiektów jako "pająka" lub "węża" i bardzo szybką reakcję. Ta reakcja stresowa predysponuje do uczenia się tych zwierząt jako niebezpiecznych lub obrzydliwych.

Dzieci nie reagują na inne potencjalnie niebezpieczne stworzenia takie jak nosorożce czy niedźwiedzie. - Zakładamy - mówi Stefanie Hoehl - że powodem tej szczególnej reakcji na pająki i węże jest współistnienie tych potencjalnie niebezpiecznych zwierząt z ludźmi i ich przodkami przez 40 do 60 milionów lat - a więc znacznie dłużej niż z dzisiejszymi niebezpiecznymi ssakami. Reakcja wywoływana przez grupy zwierząt, których obawiają się od urodzenia, mogła być utrwalana w mózgu ewolucyjnie.

Prawdopodobnie w krajach uprzemysłowionych, zwłaszcza w Europie Środkowej, większość ludzi nigdy nie natrafiła na jadowitego pająka lub węża. W większości tych krajów nie ma niemal żadnych pająków czy węży, które stanowią zagrożenie dla ludzi. Niemniej jednak niewiele jest osób, które nie drążą na myśl o pająku, który maszeruje po nagiej skórze, przestawiając swoje zbyt długie włochate nogi, ciągnąć pokryty szczecinkami głowo-tułów i łypiąc trzema lub czterema parami oczu, nawet jeśli nie stanowi to żadnego zagrożenia.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”
Nauka
W Australii odkryto nowy gatunek chrząszcza. Odkrywca pomylił go z ptasią kupą
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Nauka
Sensacyjne ustalenia naukowców. Sfotografowano homoseksualny akt humbaków