W ostatnim roku Sąd Najwyższy kilkakrotnie zajmował się sprawami związanymi z tzw. dyscyplinarnym zwolnieniem pracownika z posady. Przeanalizowaliśmy jego wyroki od czerwca 2014 r. do lipca 2015 r., jakie zapadły przy stosowaniu art. 52 kodeksu pracy. Dotyczy on rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. SN pochylił się zarówno nad przyczynami tego rozstania, jak i niezbędnymi warunkami, aby takie zwolnienie było zgodne z prawem.
Po raz kolejny SN potwierdził, że rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika to jednostronne oświadczenie woli, które wywołuje swój skutek w chwili złożenia go pracownikowi. Adresat nawet nie musi zapoznać się z jego treścią.
Kodeks pracy nie zawiera materii regulującej zasady składania oświadczeń woli, dlatego do tych składanych przez strony stosunku pracy stosuje się art. 61 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 k.p. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest zatem złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Ponieważ dla oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę przewidziano formę pisemną, oświadczenie uważa się za złożone adresatowi z chwilą prawidłowego doręczenia mu pisma zawierającego to oświadczenie. Dla spełnienia warunku złożenia etatowcowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy nie jest konieczne, aby adresat rzeczywiście zapoznał się z treścią pisma (wyrok z 20 listopada 2014 r., I PK 88/14).
Jaka przyczyna
Najczęstszym powodem natychmiastowego rozstania z pracownikiem jest ciężkie naruszenie przez niego obowiązków służbowych. Trudno jednak precyzyjnie określić, na czym to ma polegać.
W postanowieniu z 14 kwietnia 2015 r. (II PK 226/14) SN przyznał, że zastosowane w art. 52 § 1 k.p. nieostre sformułowanie o „ciężkim" naruszeniu podstawowych obowiązków pracownika służy elastyczności stosowania tego przepisu i możliwości odniesienia go do wielu zróżnicowanych stanów faktycznych. Już z tego choćby powodu nie można udzielić abstrakcyjnej odpowiedzi, „jakie naruszenie obowiązków pracowniczych należy uznać za ciężkie", oraz nie można mówić o rozbieżnościach w orzecznictwie w tej kwestii.