Będzie polityczny kaganiec dla organizacji

Rząd chce powołać narodowe centrum, które zajmowałoby się tylko przyznawaniem pieniędzy fundacjom oraz stowarzyszeniom.

Aktualizacja: 25.11.2016 06:48 Publikacja: 25.11.2016 06:20

Będzie polityczny kaganiec dla organizacji

Foto: 123RF

W kwietniu 2017 r. ma rozpocząć działalność Narodowe Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Jest już gotowy projekt. Organizacje nie mają złudzeń. Nowe przepisy mają je „zdyscyplinować".

Projekt zakłada, że Narodowe Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego będzie głównym dysponentem środków z budżetu państwa przeznaczanych na projekty realizowane przez organizacje pozarządowe.

Narodowe Centrum przejmie dotychczasowe kompetencje Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tym zakresie. Chodzi o prowadzony przez resort Fundusz Incjatyw Obywatelskich oraz wsparcie organizacji pożytku publicznego korzystających z 1 proc. PIT.

Narodowe Centrum będzie miało siedzibę w Warszawie. Nadzór nad nim w imieniu premiera będzie sprawował pełnomocnik ds. społeczeństwa obywatelskiego. Centrum będzie określało zakres tematyczny projektów, na które państwo przeznaczy środki. Ogłosi konkursy na wyłonienie organizacji, która projekt zrealizuje. Oceni, wybierze i przypilnuje, czy pieniądze rzeczywiście zostały na niego wydane.

Projekt zawiera też kryteria przyznawania pieniędzy fundacjom lub stowarzyszeniom Wymienia: trwałość, innowacyjność rozwiązania, zasadność planowanych kosztów, jakość planu projektu, potencjalny jego wpływ na adresatów etc.

Rząd uważa, że ustawa wyrówna szanse organizacji. Dziś np. małe wiejskie mają nikłe szanse na budżetowe wsparcie.

Projekt określa, ile środków przez najbliższe dziesięć lat rząd przeznaczy dla trzeciego sektora. W latach 2017–2026 ma to być 37,5 mln zł. W tym i w przyszłym roku – 3,5 mln zł. Dziś każde ministerstwo ma swój fundusz, dzięki któremu realizuje projekty razem z różnymi organizacjami. Niezależnie od tego przy Ministerstwie Rodziny funkcjonuje Fundusz Incjatyw Obywatelskich, który na różnego rodzaju przedsięwzięcia przeznacza rocznie ok. 60 mln zł. Cieszą się one dużą popularnością. Środków wystarcza tylko dla ok. 10 proc. startujących w konkursach fundacji i stowarzyszeń.

Organizacje pozarządowe patrzą na projekt sceptycznie.

– Nie mam nic przeciwko temu, by rząd pracował nad projektem, który ma wspierać rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Ale niech tego nie robi bez konsultacji z nim – mówi Jakub Wygnański z Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia. Przede wszystkim jednak nie podoba się mu sposób pracy nad projektem.

– Tak ważne społecznie projekty wymagają założeń i poprzedzającej je wnikliwej diagnozy. Tego niestety zabrakło – twierdzi Wygnański.

Podobnie uważa Jan Winczorek, prawnik i członek Rady Nieodpłatnej Pomocy Prawnej.

– Projekt narusza konstytucyjną zasadę przyzwoitej legislacji – mówi. – Mam wrażenie, że chodzi o nałożenie na organizacje pozarządowe politycznego kagańca – dodaje. W jego opinii rozdzielanie środków powinno być jasne i przejrzyste. Tymczasem w Narodowym Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego będą je rozdzielać osoby wskazane przede wszystkim przez Radę Ministrów. – Wątpię, by miały one coś wspólnego z organizacjami pozarządowymi, a szkoda, bo to one mają najlepsze rozeznanie i wiedzę, jak sprawiedliwe je rozdysponować. Wiele lat temu powstało Narodowe Centrum Nauki. Mechanizm jego działania jest podobny jak planowany dla Narodowego Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Z tą jednak różnicą, że o rozdzieleniu środków decydują eksperci i osoby, które mają osiągnięcia na polu nauki – podkreśla prawnik.

etap legislacyjny: trafi do konsultacji publicznych

W kwietniu 2017 r. ma rozpocząć działalność Narodowe Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Jest już gotowy projekt. Organizacje nie mają złudzeń. Nowe przepisy mają je „zdyscyplinować".

Projekt zakłada, że Narodowe Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego będzie głównym dysponentem środków z budżetu państwa przeznaczanych na projekty realizowane przez organizacje pozarządowe.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów