Davos: Światowe firmy wezwane do tablicy

– Uczciwe płacenie podatków przez wielkie firmy to nie jest już kwestia etyki czy moralności. To poważna polityczna sprawa z ogromnymi konsekwencjami dla gospodarki – podkreślał w Davos Angel Gurría, sekretarz generalny OECD, podczas czwartkowej dyskusji dotyczącej podatków bez granic, a konkretnie potrzeby uczciwego płacenia podatków przez międzynarodowe firmy.

Według niego, jeśli ludzie widzą, że nie wszyscy wokół płacą podatki, że obciążane są nimi małe i średnie firmy, podczas gdy wielcy gracze ukrywają się w rajach podatkowych, to nie dziwmy się, że są rozczarowani. W rezultacie nie biorą udziału w wyborach albo głosują na populistów.

Naprawa tego stanu to zadanie i dla polityków i dla biznesu, na czele z globalnymi firmami. - Międzynarodowe korporacje powinny unikać krótkoterminowego myślenia i wykazać się przywództwem, by pomóc przywrócić wiarę w globalizację wśród obywateli, którzy nie nadążając za tempem ekonomicznych zmian czują się pozostawieni samym sobie – apelowała w wystąpieniu w Davos brytyjska premier, Theresa May. Nawiązała tym samym do głównego hasła tegorocznej konferencji, czyli odpowiedzialnego przywództwa, które przewija się często podczas dyskusji na forum. Wypowiedź pani May wzmacniało ogłoszone podczas forum badanie Bertelsmanna z końca minionego roku- pokazujące, że spora część mieszkańców krajów Unii Europejskiej uważa globalizację za zagrożenie; najwięcej obaw jest w Austrii (55 proc.), we Francji (54 proc.) i w Polsce (50 proc.), choć także w Niemczech 45 proc. badanych widzi w globalizacji zagrożenie. Reszta dostrzega w niej szanse - na które najczęściej zwracają uwagę Brytyjczycy (64 proc.).

Kosztowne ulgi

Punktem wyjścia do debaty były tzw. Panama Papers, które zwróciły uwagę światowej opinii publicznej na ogromną skalę unikania podatków przez globalne firmy oraz znane osobistości świata polityki i biznesu. Ten problem dotyczy wszystkich państw.

– W Polsce też są firmy równe i równiejsze pod względem podatkowym – przyznał uczestniczący w dyskusji polski wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki, podkreślając, że podatki powinny być płacone tam, gdzie odbywa się produkcja, sprzedaż i gdzie firma osiąga zyski.

Jak jednak zwracała uwagę Isabel de Saint Malo de Alvarado, wiceprezydent i minister spraw zagranicznych Panamy, rozwijające się kraje, zabiegając o inwestycje i miejsca pracy, często muszą ulegać presji korporacji, które w zamian za inwestycje domagają się ulg podatkowych. – Kenia co roku traci 1,1 mld dol. przez ulgi i zachęty podatkowe – przypominała Winnie Byanyima, szefowa organizacji pozarządowej Oxfam International.

Mateusz Morawiecki zwracał uwagę, że na unikaniu podatków przez korporacje tracą zarówno kraje rozwijające się, jak i rozwinięte. Dla tych drugich problemem jest rosnący nawis oszczędnościowy – w ostatnich latach firmy zamiast inwestować, tworzyć miejsca pracy i wzmacniać rozwój gospodarki, akumulują kapitał i chowają się w rajach podatkowych.

Jak zaznaczał Morawiecki, dla naprawy systemu opodatkowania na świecie kluczowe są działania Unii Europejskiej i USA, które może skłonić do zmian problem narastającego nawisu oszczędności, idącego w setki miliardów dolarów. Zdaniem polskiego wicepremiera, gdy w polityce monetarnej kraje nie mają zbyt dużego pola manewru, trzeba zacząć mówić o polityce fiskalnej. Powinna ona być oparta na solidnej bazie podatkowej, co jest ważne zarówno dla rozwijających się, jak i rozwiniętych państw.

Walka na stawki CIT

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, zwracał uwagę, że KE ponowiła propozycje zharmonizowanej bazy podatkowej w Unii, która pomoże eliminować luki fiskalne. Zaznaczał jednak, że nie chodzi o harmonizowanie stawek, które państwa będą dowolnie ustalać.

Tym bardziej że będą musiały radzić sobie z zapowiedzianym przez premier Theresę May planem zwiększenia konkurencji podatkowej Wielkiej Brytanii. Walki na obniżanie stawek CIT nie obawia się polski wicepremier i szef resortu finansów – podkreślał, że kraje nie mogą tego robić w nieskończoność, pozbawiając się istotnego źródła wpływów do budżetu.

Powiedzieli

Wolfgang Schäuble, minister finansów Niemiec

Wielka Brytania nie powinna znów próbować zyskać przewagi konkurencyjnej obniżeniem podatku od przedsiębiorstw. Kraje G20 uzgodniły, że nie będą tego robić, przypominam to Brytyjczykom.

Pier Carlo Padoan, minister gospodarki i finansów Włoch

Perspektywa zakończenia przez EBC programu skupowania aktywów nie niepokoi nas, bo panujemy nad zawartością naszego długu publicznego. Zainkasowaliśmy już korzyści z niskich stóp procentowych.

Mehmet Simsek, wiceprezes banku centralnego Turcji

Bank centralny jest niezależny i może swobodnie zmieniać stopy procentowe. Chcę, by pilnował stabilizacji cen i celów inflacyjnych.

Kiriłł Dmitriew, szef rosyjskiego Direct Investment Fund