Startupy: Warto zakładać nową firmę lub rozwijać w Polsce

Czy Polska jest rajem dla startupów? Pod względem ilości instytucji, ośrodków i źródeł finansowania nowych pomysłów biznesowych można powiedzieć, że tak. Potencjał w tym zakresie jest naprawdę duży. Ale i oczekiwania są wysokie. Aby przekonać inwestorów trzeba się wykazać ciekawym pomysłem, być przekonanym do sensu jego realizacji, mieć rozpoznany rynek potencjalnych odbiorców i konkurentów. Trzeba więc dysponować dobrym biznes planem na założenie i rozwijanie nowego przedsiębiorstwa. Jeżeli ten najtrudniejszy warunek jest spełniony, przyszły przedsiębiorca powinien już tylko ruszyć na poszukiwanie inwestorów. A tych, jak zostało już zauważone, już jest dużo, a ich potencjał będzie jeszcze większy m.in. dzięki unijnym pieniądzom.

Inwestorzy z dotacjami

Wpływ na rosnący rynek start-upowy i szerszy dostęp do finansowania nowych biznesowych pomysłów na pewno będą miały programy finansowane ze środków unijnych. Przy tym warto podkreślić, że nie zawsze są one kierowane bezpośrednio do osób mających pomysł na własne przedsiębiorstwo (chociaż są i takie), ale właśnie do osób, instytucji, funduszy, które inwestują w rozwój nowych firm. Dotacje mają pomóc im w rozszerzeniu skali działalności, nakłonić je, poprzez rozłożenie ryzyka, do angażowania się także w bardziej ryzykowne projekty (np. bardzo innowacyjne, wymagające przeprowadzenia prac badawczych lub rozwojowych). Tylko przykładowo można wskazać na te, które są realizowane poprzez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. A są to programy:

- Scale Up,

- Fundusz Pożyczkowy Innowacji,

- inwestycje w innowacyjne start-upy – Starter,

- wsparcie MSP w dostępie do rynku kapitałowego – 4Stock,

- inwestycje grupowe aniołów biznesu w MSP – Biznest.

Niektóre z tych działań już zostały uruchomione, inne są jeszcze w końcowej fazie przygotowywania

Start In Poland

Scale Up to pierwszy konkurs w ramach rządowego programu Start In Poland. Celem działania jest połączenie potencjału początkujących, kreatywnych przedsiębiorców z infrastrukturą, doświadczeniem oraz zasobami dużych korporacji, w tym spółek skarbu państwa.

Pierwszym etapem pilotażu, który jest w tej chwili realizowany, jest wybór podmiotów posiadających doświadczenie w realizacji działań o charakterze akceleracyjnym (kompleksowe wsparcie zakładania i wczesnego rozwoju firmy). Następnie we współpracy z dużymi przedsiębiorstwami (preferowane będą spółki z udziałem skarbu państwa), akceleratorami korporacyjnymi i np. funduszami seed/venture capital oraz jednostkami naukowymi, realizowane będą kompleksowe programy akceleracji. Każdy z nich ma objąć wsparciem minimum 20 startupów.

W związku z tym dla potencjalnych przedsiębiorców informacja jest taka, że trzeba poczekać na wybór podmiotów, które będą realizowały opisane programy wsparcia. Młode firmy będą mogły otrzymać pomoc finansową (do 250 tys. zł), możliwość skorzystania z zasobów niezbędnych do opracowania i testowania własnych rozwiązań, dostęp do wysokiej klasy mentorów, a także szansę na zdobycie doświadczenia oraz zbudowanie sieci kontaktów, partnerów biznesowych i potencjalnych inwestorów. Scale Up to dla startupów również szansa na zwiększenie wiarygodności oraz promocję własnej marki wśród szerokiej grupy klientów korporacji. Efektem pilotażu będzie komercjalizacja innowacyjnych rozwiązań proponowanych przez startupy, w tym produktów i usług, które będą odpowiedzią na zidentyfikowane w toku programu potrzeby dużych przedsiębiorstw.

Kwota grantu dla pojedynczego projektu akceleratora wynosi maksymalnie sześć mln zł. Środki te mogą zostać przeznaczona na:

- organizację naboru i ocenę uczestników programów akceleracyjnych oraz rozliczanie i monitorowanie projektu,

- usługi doradcze, zatrudnienie ekspertów i mentorów na rzecz uczestników programów akceleracyjnych, czyli start-upów,

- pomoc w formie pieniężnej dla odbiorców ostatecznych (wspomniana dotacja do 250 tys. zł),

- działania informacyjno-promocyjne projektu.

Jeszcze jedna ważna informacja dla potencjalnych start-upów jest taka, że proponowane przez nie rozwiązania powinny wpisywać się w tzw. krajowe inteligentne specjalizacje.

Fundusz pożyczkowy

Z kolei fundusz pożyczkowy innowacji (działanie 3.1.3 programu „Inteligentny rozwój") został pomyślany jako instrument finansowy w postaci preferencyjnie oprocentowanych pożyczek, których odbiorcami będą przedsiębiorstwa (wyłącznie mikro i małe) spełniające określone warunki:

- nie mogą być notowane na giełdzie,

- ich wiek – licząc od momentu ich rejestracji - nie przekracza 55 miesięcy,

- nie dokonały jeszcze podziału zysków i nie zostały utworzone w wyniku połączenia.

Program ma służyć finansowaniu wczesnych faz rozwojowych innowacyjnych przedsiębiorstw, wypełniając lukę pomiędzy tzw. finansowaniem zasiewowym a kolejnymi rundami finansowania, a więc ma umożliwiać przechodzenie przedsięwzięć z fazy startowej do fazy wzrostu. Z funduszu pożyczkowego będzie można skorzystać pod warunkiem pozyskania kapitału prywatnego w postaci podpisanej umowy inwestycyjnej, na podstawie której inwestor kapitałowy – anioł biznesu lub fundusz typu venture capital - zobowiąże się do dokapitalizowania przedsiębiorstwa będącego pożyczkobiorcą kwotą stanowiącą równowartość kwoty wnioskowanej pożyczki. Oznacza to, że za każdego złotego wkładu anioła lub funduszu, PARP może udzielić złotego pożyczki.

Przy tym ta może się kształtować w przedziale od 200 tys. zł do 2 mln zł. Program ma ruszyć w przyszłym roku.

A może Starter

W programie „Inteligentny rozwój" znajduje się także działanie 3.1.1 „Inwestycje w innowacyjne start-upy – Starter". Jest to instrument kapitałowy, który przy udziale pośredników finansowych w postaci funduszy venture capital lub funduszy zalążkowych będzie dokonywał selekcji, preinkubacji i inwestycji w przedsiębiorstwa, które nie prowadzą działalności na żadnym rynku lub prowadzą działalność na dowolnym rynku od mniej niż siedmiu lat (licząc od pierwszej komercyjnej sprzedaży).

Efektem działania będą inwestycje w innowacyjne przedsiębiorstwa, a działaniami towarzyszącymi będzie poszukiwanie przedsięwzięć o ponadprzeciętnym potencjale wzrostu i przygotowywanie zespołów projektowych do ról związanych z zarządzaniem nowym przedsiębiorstwem. Instrument ten będzie realizowany poprzez wybranych pośredników finansowych, którzy na podstawie umowy o realizację instrumentu finansowego otrzymają środki pochodzące z tego działania. A będą one uzupełniać kapitał prywatny zebrany przez pośredników w celu inwestycji w przedsiębiorstwa.

Taka konstrukcja sprawia, że także tutaj bezpośrednimi odbiorcami pomocy (beneficjentami) mogą być fundusze zalążkowe, fundusze VC i inne podmioty zajmujące się inwestycjami w spółki na wczesnym etapie rozwoju. Natomiast osoby, które mają pomysł na biznes lub już prowadzą własną firmę, ale chciałyby ją rozwijać w oparciu o innowacyjne koncepcje, muszą poczekać na wybór takich instytucji, a następnie do nich kierować swoje wnioski.

Giełda i obligacje

Wspomniany program „IR" zawiera także działanie, którego celem jest ułatwienie pozyskiwania finansowania poprzez emisję akcji lub obligacji. A to poprzez zniesienie głównej bariery w pozyskaniu finansowania z rynków publicznych, tj. wysokich kosztów przygotowania przedsiębiorstwa do debiutu na parkiecie lub emisji obligacji.

Stąd, zgodnie z regułami tego działania, uzyskaną dotację wolno przeznaczyć na zakup usług doradczych w zakresie przygotowania dokumentacji i analiz niezbędnych do pozyskania zewnętrznego finansowania o charakterze udziałowym (akcje) lub dłużnym (obligacje). Przykładowo dla rynku GPW, takich jak:

- procedura obiegu informacji poufnych,

- polityka informacyjna spółki,

- raport due dilligence,

- wycena spółki,