Sprawa dotyczyła interpretacji ustawy o VAT. Z wnioskiem wystąpił dom pomocy społecznej (DPS). Wyjaśnił, że jest jednostką budżetową gminy, wykonującą działalność na podstawie ustawy o pomocy społecznej. Nie prowadzi działalności gospodarczej. Podkreślił, że podstawą jego działalności są decyzje administracyjne o skierowaniu oraz o wysokości opłaty za pobyt. Z wniosku wynikało, że DPS nie zawiera z mieszkańcami (pensjonariuszami) żadnych umów. Zapytał, czy jako jednostka budżetowa gminy, pobierająca bezpośrednio od mieszkańców opłaty za pobyt, ustalone decyzjami administracyjnymi (łącznie z opłatami za leki, jako dopłaty powyżej limitu ceny) wyłączony jest od stosowania kasy rejestrującej, bez względu na łączną roczną sumę tych opłat.
Fiskus odpowiedział, że czynności świadczone przez placówkę spełniają definicję świadczenia usług. W konsekwencji, w zakresie tych czynności nie korzysta ona z wyłączenia z grona podatników VAT. Nie jest zatem również wyłączona z obowiązku nabijania pobieranych opłat na kasę fiskalną.
W ocenie fiskusa, w opisanym przypadku występuje skonkretyzowane świadczenie (zapewnienie pobytu), które jest wykonywane z nakazu organu (decyzja administracyjna) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji i istnieje bezpośredni beneficjent tych czynności. Skarżący zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby (pensjonariusza), która za te czynności uiszcza opłaty w określonej decyzją wysokości. Możliwe jest zatem zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez skarżącego na rzecz określonego podmiotu (nabywcy).
DPS zaskarżył interpretację. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił jego skargę. Uznał, że skarżący, jako jednostka budżetowa gminy, realizuje jej zadania własne, wynikające z przepisów prawa. Tym samym nie może być traktowany jako odrębny organ, lecz jest jednostką organizacyjną wykonującą zadania gminy. W zakresie, w jakim realizuje te zadania, jest organem władzy publicznej. W konsekwencji, w ocenie WSA, nie jest podatnikiem VAT i nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
To samo powtórzył Naczelny Sąd Administracyjny. Zwrócił uwagę m.in. na uchwałę NSA z 24 czerwca 2013 r. (I FPS 1/13). Wynika z niej, że gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT. Jednostki budżetowe nie wykonują działalności we własnym imieniu, na własny rachunek i własną odpowiedzialność oraz nie ponoszą, związanego z prowadzeniem działalności, ryzyka gospodarczego.
