Wyrok NSA: SKOK nie dostanie od danych potencjalnych spadkobierców dłużnika

Sam fakt istnienia wierzytelności, która może być realizowana poprzez ustalenie, na kogo przeszły obowiązki majątkowe dłużnika, nie stanowi podstawy do udostępnienia danych jego spadkobierców.

Aktualizacja: 23.08.2016 12:28 Publikacja: 23.08.2016 12:16

Wyrok NSA: SKOK nie dostanie od danych potencjalnych spadkobierców dłużnika

Foto: 123RF

Taki wniosek płynie z niedawnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Pełnomocnik jednej ze Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych, działających na Dolnym Śląsku zwrócił się do prezydenta miasta J. o udostępnienie danych (imienia, nazwiska, aktualnego adresu zamieszkania) potencjalnych spadkobierców po zmarłym J. W. Uzasadniając interes prawny w uzyskaniu tych danych, pełnomocnik wskazał, że zmarły był dłużnikiem SKOK, co potwierdzać miał załączony do wniosku weksel.

Jak wyjaśniono, w celu dalszego dochodzenia należności konieczne jest ustalenie kręgu spadkobierców dłużnika w toku postępowania o nabycie spadku. Pełnomocnik wskazał, że interes prawny skarżącej wynika z samego faktu istnienia wierzytelności, która może być realizowana przez ustalenie na kogo przeszły obowiązki majątkowe zmarłego dłużnika.

Prezydent J. odmówił udostępnienia wnioskowanych przez SKOK danych. Stwierdził, iż biorąc pod uwagę fakt, że interes prawny nie może być interesem przewidywanym w przyszłości ani hipotetycznym, ewentualny zamiar wystąpienia do sądu nie może być uznany za wystarczający do posiadania interesu prawnego, a załączony do wniosku dokument nie spełnia wymogu, na dzień składania wniosku, o udostępnienie danych jednostkowych.

Na podobnym stanowisku stanął wojewoda dolnośląski, który zaznaczył, że w polskim systemie prawnym nie obowiązuje system rezerw, zgodnie z którym określone osoby należące do najbliższych krewnych zmarłego zawsze dochodzą do dziedziczenia określonej części spadku. - Nie sposób wykluczyć sytuacji, kiedy cały majątek spadkowy, a z nim odpowiedzialność za długi spadkowe, przejdzie na inne osoby niż te, które należą do spadkobierców ustawowych – zwrócił uwagę wojewoda.

Jego daniem, skoro wierzyciel ma prawo dochodzić swoich wierzytelności od spadkobierców dłużnika, to najpierw muszą być oni ustaleni, a do tego właściwy jest sąd powszechny.

Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny, do którego skargę złożył SKOK, uznał, iż w zaistniałych okolicznościach nie można jednoznacznie przyjąć, że skarżąca spółka ma roszczenie o zapłatę wobec dzieci czy też rodzeństwa zmarłego, gdyż w świetle przedstawionych regulacji sam fakt należenia do grupy najbliższych krewnych zmarłego nie oznacza automatycznie, że jest się jego spadkobiercą. - Do stwierdzenia, kto konkretnie jest spadkobiercą konieczne jest przeprowadzenie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, a sam fakt, że dana osoba przynależy do kręgu spadkobierców ustawowych nie przesądza o tym, że faktycznie jest spadkobiercą – zaznaczył WSA.

Sąd uznał ponadto, że spółka nie wykazała interesu prawnego w udostępnieniu danych osób wskazanych jako potencjalni spadkobiercy, gdyż nie zostało wykazane, że to właśnie oni są spadkobiercami, którzy przejęli zobowiązanie zmarłego.

W lipcu wyrok ten podtrzymał NSA, który wskazał, iż „na gruncie przyjętego w polskim prawie systemu dziedziczenia, sam fakt istnienia wierzytelności, która może być realizowana poprzez ustalenie, na kogo przeszły obowiązki majątkowe dłużnika, nie stanowi podstawy do wyprowadzenia na gruncie materialnoprawnym przesłanek udostępnienia wnioskowanych danych".

Orzeczenie jest prawomocne.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 lipca 2016 r. (sygn. akt II OSK 286/16)

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego