Stroną postępowania administracyjnego jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która wskazała jako adres dla doręczeń miejsce prowadzenia tej działalności. Pismo zostało przekazane pod podanym adresem nie samej stronie, ale osobie upoważnionej do odbioru korespondencji przychodzącej do tego przedsiębiorstwa. Czy takie doręczenie było skuteczne?
Tak. W art. 42 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) przewidziano, że osobie fizycznej można doręczyć pismo w jej mieszkaniu lub miejscu pracy. Przepis ten nie określa wymaganej kolejności miejsc, w której dokonuje się doręczenia. Nie wynika z niego, aby organ musiał próbować doręczyć przesyłkę najpierw w mieszkaniu adresata, a następnie – w razie nieodebrania przesyłki – w miejscu jego pracy. Wybór miejsca doręczenia pozostaje po stronie organu (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 31 maja 2016 r., sygn. II SA/Bd 145/16, LEX nr 2104617).
Podnosi się, że miejsce pracy, o którym mowa w art. 42 § 1 k.p.a., oznacza miejsce, w którym praca jest świadczona, ale nie na własny rachunek tylko na rzecz innego pracodawcy. Przepis ten nie zezwala na odebranie pisma pochodzącego od organu, skierowanego do pracownika, przez inne osoby z tego zakładu pracy, a w szczególności przez osoby upoważnione przez pracodawcę do odbioru korespondencji kierowanej do danego zakładu.
Zgodnie z art. 43 k.p.a. doręczenie zastępcze do rąk osoby innej niż adresat przewidziano tylko w sytuacji, gdy doręczenie następuje w miejscu zamieszkania adresata, a nie w miejscu jego pracy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lutego 2014 r., sygn. II OSK 2159/12, LEX nr 1450890). W postanowieniu Sądu Najwyższego z 14 listopada 2002 r. (sygn. III RN 115/02, OSNP 2004/1/3) stwierdzono, że nawet w przypadku, gdy osoba fizyczna wskazała miejsce pracy jako adres dla doręczeń, doręczenie jest skuteczne tylko wtedy, gdy pismo odbierze ta osoba fizyczna, a nie osoba uprawniona do odbioru pism w danym miejscu (zakładzie) pracy.
Nieco inna sytuacja ma jednak miejsce w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą i doręczenia – na jej żądanie - pisma w miejscu, w którym prowadzi tę działalność. Strona może żądać doręczania jej korespondencji pochodzącej od organu na dowolny adres. Może to być także adres wykonywanej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie ma w takim miejscu statusu pracownika. Przeciwnie, to on ma status pracodawcy w stosunku do zatrudnionych przez niego podwładnych. Przyjmuje się zatem, że doręczenie przesyłki w siedzibie przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną może nastąpić nie tylko do rąk adresata - właściciela tego przedsiębiorstwa, ale także do rąk osoby przez niego upoważnionej (por. wyrok NSA z 6 maja 2010 r., sygn. II GSK 594/09, LEX nr 603724).
