Zbieranie odpadów może być działalnością uzupełniającą

Gospodarowanie odpadami może odbywać się na terenach innych, niż oznaczone w miejscowym planie jako tereny przeznaczone na "gospodarowanie odpadami", które oznacza się symbolem „O".

Publikacja: 14.02.2017 01:00

Zbieranie odpadów może być działalnością uzupełniającą

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik

W pojęciu działalność gospodarcza mieści się również działalność polegająca na zbieraniu i przetwarzaniu odpadów. Dlatego na terenach przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej, co do zasady możliwe jest gospodarowanie odpadami. Nie ma przy tym znaczenia, czy w miejscowym planie wyznaczono obszary przeznaczone specjalnie na gospodarowanie odpadami, wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 stycznia 2017 r. (sygn. II OSK 1553/16).

Niezgodne z planem miejscowym

Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco. Spółka, która zamierzała prowadzić działalność polegającą na zbieraniu odpadów, wystąpiła do właściwego starosty z wnioskiem o wydanie zezwolenia (por. art. 41 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach). Organ I instancji odmówił jego wydania, ponieważ uznał, że zamierzony sposób gospodarowania odpadami jest niezgodny z przepisami prawa miejscowego (por. art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy o odpadach) i mógłby stanowić uciążliwość dla otaczającego środowiska. Na terenie objętym wnioskiem przewidziano bowiem jako przeznaczenie podstawowe obsługę produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych, a jako przeznaczenie uzupełniające dopuszczono m.in. lokalizację działalności gospodarczej. Decyzję tę utrzymał w mocy organ II instancji (Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu).

Wobec negatywnego rozstrzygnięcia, spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Sąd I instancji podzielił stanowisko organów, że w tej sprawie zaistniała przesłanka do odmowy udzielenia zezwolenia, ponieważ planowana działalność nie jest zgodna z przepisami prawa miejscowego. Wyrokiem z 3 marca 2016 r. WSA oddalił skargę (sygn. II SA/Wr 27/16).

Spółka wniosła skargę kasacyjną od ww. wyroku WSA powołując się m.in. na to, że skoro miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszczał na spornym terenie jako uzupełniającą funkcję prowadzenie działalności gospodarczej, produkcyjnej i usługowej, to prowadzenie działalności polegającej na zbieraniu odpadów mieści się w uzupełniającym przeznaczeniu terenu. Naczelny Sąd Administracyjny podzielił argumenty spółki i uchylił zaskarżony wyrok oraz decyzje organów I i II instancji.

Nieuzasadnione ograniczenia

NSA podkreślił, że w obowiązującym na spornym terenie miejscowym planie nie wprowadzono żadnych ograniczeń w zakresie rodzajów dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności nie wyłączono działalności uciążliwej dla środowiska lub polegającej na zbieraniu odpadów. Wykładnia rozporządzenia ministra infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sprowadzająca się do uznania, że gospodarowanie odpadami jest możliwe tylko w ściśle określonych i z góry przewidzianych miejscach (określonych symbolem „O") prowadziłaby do nieuzasadnionego ograniczenia zarówno władztwa planistycznego gminy, jak i swobody działalności gospodarczej. Gospodarowanie odpadami dopuszczalne jest na terenach przewidzianych w planach miejscowych w sposób ogólny na prowadzenie działalności gospodarczej, produkcyjnej lub związanej z infrastrukturą techniczną. Symbolem "O" oznaczane są przede wszystkim tereny, na których to dana gmina ma zamiar prowadzić gospodarkę odpadami lub na których zamierza umożliwić innym podmiotom prowadzenie gospodarki odpadami, np. w formie składowiska odpadów, spalarni odpadów lub regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych. Nie można przyjąć, że gospodarka odpadami może być prowadzona wyłącznie na terenach oznaczonych w planie literą „O".

NSA zauważył również, że zbieranie odpadów może w określonych sytuacjach faktycznych stanowić działalność uzupełniającą obsługę produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ponieważ tego rodzaju produkcja wiązać się może z powstaniem odpadów.

Ponieważ NSA nie prowadzi postępowania dowodowego (poza przypadkiem przewidzianym w art. 106 § 3 p.p.s.a.) ustalenie, czy zostały spełnione określone w planie miejscowym warunki przyjęcia dopuszczalności uzupełniającego przeznaczenia terenu, NSA pozostawił do oceny organów przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Komentarz eksperta

Katarzyna Paczuska-Tokarska, adwokat, kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak

Kwestie związane z gospodarowaniem odpadami (zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów etc.) uregulowane są w ustawie z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (DzU z 2013 r. poz. 21 ze zm.). Zbieranie odpadów oznacza gromadzenie ich przed transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów. Wymaga ono uzyskania zezwolenia, które wydaje, w drodze decyzji, organ właściwy ze względu na miejsce zbierania odpadów na wniosek posiadacza odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 34, art. 41 ust. 1 i 2). Organem właściwym jest, co do zasady, starosta (por. art. 41 ust. 3 i 4 ustawy), który odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów w przypadku, gdy zamierzony sposób gospodarowania odpadami mógłby powodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska; jest niezgodny z planami gospodarki odpadami lub gdy jest niezgodny z przepisami prawa miejscowego (art. 46 ust. 1 pkt 1 - pkt 3). Aktem prawa miejscowego, o którym mowa w art. 46 ust. 3 ustawy o odpadach jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który – jak wiadomo – determinuje przeznaczenie terenów na obszarze nim objętych.

W opisywanej sprawie NSA dokonał wykładni przepisów planu miejscowego i stwierdził, że nie ma podstaw do uznania, że gospodarowanie odpadami nie mieści się w kategorii działalności gospodarczej, niezależnie od tego, że w planie przewidziano tereny przeznaczone właśnie na gospodarowanie odpadami. Tym samym NSA stwierdził, że gospodarowanie odpadami może odbywać się na terenach innych, niż oznaczone jako tereny przeznaczone na "gospodarowanie odpadami", które oznacza się symbolem „O". Taka wykładnia niewątpliwie jest zgodna z wykładnią językową przepisu aktu prawa miejscowego (której należy dać prymat), wydaje się jednak, że niekoniecznie musiała ona przyświecać prawodawcy lokalnemu. Komentowany wyrok stanowi więc wskazówkę dla prawodawców lokalnych (wyłączenie możliwości gospodarki odpadami musi być wyraźne), jak i dla przedsiębiorców (zlokalizowanie przedsiębiorstwa gospodarującego odpadami jest możliwe nie tylko na terenach wprost przeznaczonych na ten cel).

W pojęciu działalność gospodarcza mieści się również działalność polegająca na zbieraniu i przetwarzaniu odpadów. Dlatego na terenach przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej, co do zasady możliwe jest gospodarowanie odpadami. Nie ma przy tym znaczenia, czy w miejscowym planie wyznaczono obszary przeznaczone specjalnie na gospodarowanie odpadami, wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 stycznia 2017 r. (sygn. II OSK 1553/16).

Niezgodne z planem miejscowym

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP