Najważniejsze lotniska regionalne

Kolejne najstarsze porty regionalne to Bydgoszcz, Lublin, Łódź i Kraków, który szybko wyrósł na drugi, po Warszawie, najważniejszy port w Polsce.

Gdańsk - międzynarodowy od prawie 100 lat

Pierwszy cywilny port lotniczy w Gdańsku powstał po I wojnie światowej na bazie lotniska wojskowego z 1910 roku, położonego we Wrzeszczu, dawnym Langfuhr. Zarządzany był przez Senat Wolnego Miasta Gdańska.

W latach 20. gdańskie lotnisko było już portem o międzynarodowym charakterze docelowym i tranzytowym. Korzystała z niego min flota powietrzna Niemiecko-Radzieckiego Towarzystwa Lotniczego DERULUFT / Deutsch-Rusische Luftverkehrsgesellschaft, która obsługiwała loty z Berlina do Leningradu i Moskwy i stałe połączenia z Warszawą, Szczecinem, Elblągiem, Malborkiem, Królewcem, Olsztynem i Berlinem.

Pierwszą polską regularną linią lotniczą, jaka wylądowała w Gdańsku był Aerolloyd, który od 5 września 1922 r. Junkersami F-13 latał codziennie na trasie Gdańsk-Warszawa-Lwów. Port obsługiwał w latach 1929-1935 po ok. 1,5 tys. pasażerów rocznie. Po wojnie port funkcjonował nadal oferując loty do Warszawy, Szczecina, Katowic i Rzeszowa, a w sezonie letnim do Sztokholmu, Budapesztu, Berlina, Warny i Burgas.

W 1975 r. uruchomiono port w Rębiechowie oddalonym o 10 km od Gdańska i 23 km od Gdyni. W 1993 roku port został przekształcony w spółkę prawa handlowego. Dzisiaj gdańskie lotnisko jest 3. co do wielkości portem w Polsce i w 2017 roku odprawiło się tam 4,61 mln pasażerów.

Poznań - pomogły targi

Lotnisko na terenie wsi Ławica powstało w 1913 roku. Miało być bazą dla samolotów strzegących wschodniej części ówczesnych Niemiec. 6 stycznia 1919 r. lotnisko zostało zdobyte przez powstańców wielkopolskich wraz ze sprzętem o wartości 200 mln ówczesnych marek niemieckich. Przejęte zostało 26 sprawnych samolotów oraz ok. 400 rozmontowanych. W 1921 r. powstało tu pierwsze w Polsce przedsiębiorstwo lotnicze dla przewozów pasażerskich — Aerotarg i wystartowała pierwsza linia lotnicza Aerotarg, która podczas Targu Poznańskiego łączyła to miasto w Gdańskiem i Warszawą. W 1925 r. ruszyło lotnisko cywilne, które funkcjonowało do wojny. Port ruszył ponownie w 1945 roku, uruchomiono z niego połączenia krajowe i zagraniczne.

W 2017 roku poznańskie lotnisko odprawiło 1,85 mln pasażerów.

Bydgoszcz - zmienne szczęście

Lotnisko w Bydgoszczy powstało podczas I wojny światowej, a w styczniu 1920 r. przejęły je wojska wielkopolskie na mocy traktatu wersalskiego, więc do końca lat 20. stacjonowało tam wojsko polskie. Loty cywilne ruszyły w 1929 roku, kiedy LOT zaczął latać do Gdańska, Warszawy i Poznania. Po wojnie loty zostały wznowione, potem ponownie nastąpiła przerwa na lata 60., a rejsy ruszyły dopiero w 1981 r. Na krótko uruchomiono wówczas połączenia z Poznaniem i Gdańskiem, ale najdłużej funkcjonowało połączenie Bydgoszcz-Warszawa. Dzisiaj jest to Międzynarodowy Port Lotniczy w Bydgoszczy, a w 2017 roku lotnisko w Bydgoszczy obsłużyło 331 tys. pasażerów.

Kraków - port z największymi możliwościami

Początki lotnictwa w Balicach sięgają lat 30. XX w., kiedy to właściciel majątku Balice, książę Hieronim Radziwiłł, wyznaczył pole koniczyny na lądowisko dla swojego samolotu RWD-13. Kilka dni przed wybuchem II wojny światowej do Balic przebazowano samoloty II Pułku Lotniczego z Rakowic. 1 wrzesień 1939 r. zapisał się bohaterstwem polskich lotników – ówczesny ppor. pil. Władysław Gnyś, startując z Balic, zapisał się na kartach historii, jako pierwszy aliancki pilot, który zestrzelił hitlerowski samolot. W tej samej bitwie powietrznej został zestrzelony kpt. pil. M. Medwecki, dowódca III dywizjonu 2 Pułku Lotnictwa. 

W okresie okupacji lotnisko było użytkowane przez Niemców. W latach 50. wybudowano pierwszy betonowy pas startowy.

28 lutego 1964 r. rozpoczęła się historia cywilnego lotniska, w 1995 r. nadano Portowi Lotniczemu Kraków-Balice imię Jana Pawła II.  W 2007 roku wprowadzono nazwę handlową Kraków Airport im. Jana Pawła II. 29 lutego o godz. 9.30 wylądował tu pierwszy rejsowy samolot – Polskich Linii Lotniczych LOT z Warszawy.  

Pierwszy rejs transatlantycki miał miejsce 7 grudnia 1997 r. Rok później, 29 kwietnia 1998 r. po raz pierwszy wylądował Boeing 747-400,  izraelskich linii lotniczych El Al. W 2004 r. Germanwings i EasyJet - jako pierwsze tanie linie lotnicze rozpoczęły loty z Krakowa. W latach 2005-2008 r. była tu baza lotnicza SkyEurope, a od 2013 r. jest baza lotnicza Ryanair. Pierwszy milion pasażerów został obsłużony w 2005 r., 3-milionowy pasażer skorzystał z lotniska w 2007 r., a 5-milionowy w 2017 r. W 2018 r. lotnisko prognozuje przekroczenie liczby 6 mln. 

Od 2017 r. po raz pierwszy możliwe są loty na 4 kontynenty: do Europy, Afryki, Azji, Ameryki Północnej. Loty prosto z Krakowa oferuje w 2018 r. łącznie 22 przewoźników. 

Łódź - pech i inwestycje

Łódzki Lublinek powstał 13 września 1925 roku. Dwa lata później uruchomiono stamtąd połączenia z Poznaniem, Lwowem, Warszawą i Wilnem. Podczas wojny Niemcy zrobili tam lotnisko wojskowe budując liczący 1,2 tys, metrów pas startowy. A skoro nie zostało zniszczone, to już w 1945 stało się ważnym węzłem komunikacyjnym z lotami na trasie Łódź-Kraków-Rzeszów-Lublin-Poznań-Katowice-Łódź-Warszawa. Chwilę później ruszyły loty do Gdańska, Krakowa i Wrocławia. Wówczas ruch lotniczy z Łodzi stanowił ok. jednej piątej wszystkich połączeń krajowych. Do 1958 Lublinek było drugim portem lotniczym po Okęciu, z 40 tys. pasażerów rocznie.

Pod koniec lat 50. zlikwidowano regularne połączenia pasażerskie z Lublinka uznając, że głównym portem lotniczym w Polsce ma być warszawskie Okęcie. Na początku lat 90. rozpoczęto starania o ponowne przywrócenie na Lublinku ruchu pasażerskiego, a decyzją prezydenta Łodzi, Grzegorza Pałki powstało tam lotnisko dyspozycyjne, obsługujące mały ruch pasażerski (awionetki, taksówki powietrzne). Remont i wydłużenie dróg startowych pod koniec lat 90 umożliwił przyjmowanie większych samolotów.

19 kwietnia 1999 r. planowano pierwszy regularny lot do portu lotniczego Warszawa-Okęcie ostatecznie wystartowały 2 dni później  i szybko zostały zawieszone. Powróciły 7 maja 2001 r. i to 3 razy dziennie. Uruchomiono również loty do Kolonii, które zostały zawieszone po 6 miesiącach. Ciosem dla Lublinka było wpisanie do traktatu akcesyjnego statusu lotniska miejskiego, co nałożyło spore ograniczenia. W 2017 r. lotnisko w Łodzi odprawiło 207 tys. pasażerów.

Lublin

Decyzja o budowie lotniska zapadła w roku 1934. W rok później na terenie 145 ha rozpoczęto jego budowę. Powstały hangary, pomieszczenia techniczne, podziemna baza paliwowa i budynek administracyjno internatowy dla cywilnej szkoły pilotów. Inauguracja lotniczej infrastruktury nastąpiła 4 czerwca 1939 roku z udziałem Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Wraz z lotniskiem rozpoczęła także działalność szkoła lotnicza, której fundatorami byli pracownicy Komunalnych Kas Oszczędnościowych.