Emeryci i renciści muszą informować ZUS o dorabianiu do swoich świadczeń. Podejmując działalność zarobkową objętą obowiązkiem ubezpieczeń społecznych lub wstępując do służby, powinni wypełnić i przedłożyć w ZUS formularz ,,Oświadczenie o osiąganiu przychodu" (druk ZUS Rw-73). Co istotne, składając takie oświadczenie, nie muszą podawać konkretnej wysokości uzyskiwanych wynagrodzeń, a tym samym nie mają na tym etapie obowiązku przedkładać zaświadczenia płatnika składek. W oświadczeniu muszą jedynie wskazać właściwy tytuł (tytuły) zarobkowania oraz określić, czy osiągany przychód będzie powodował zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, czy nie.
Najpierw zgłoszenie...
Osoby, które dopiero ubiegają się o przyznanie emerytury, renty, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego i zgłaszają swój wniosek na opracowanym przez ZUS formularzu (ZUS Rp-1E, ZUS Rp-1R, ZUS Rp1Epom lub ZUS Rp-12), zamiar osiągania przychodu deklarują, wypełniając odpowiednią część tego druku.
Obowiązek powiadomienia ZUS o podjęciu przez ubezpieczonych działalności zarobkowej ciąży również odpowiednio na płatnikach składek zatrudniających emerytów i rencistów. Jeśli jednak mają pewność, że ci pierwsi dopełnili swojego obowiązku, nie muszą przekazywać do ZUS odrębnej informacji.
...potem podsumowanie
Na podstawie złożonego w trakcie roku kalendarzowego oświadczenia o przychodzie ZUS decyduje, że nadal będzie wypłacał emeryturę, rentę, emeryturę pomostową lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w pełnej kwocie albo że musi je zawiesić lub wypłacać w zmniejszonej wysokości. Nie oznacza to jednak jeszcze, że w takiej kwocie świadczenie będzie przysługiwało za cały rok. Po jego zakończeniu trzeba bowiem rozliczyć zarobki uzyskane w trakcie jego trwania. I jest na to ustawowy termin – zawsze koniec lutego następnego roku.
Właśnie dlatego po zakończeniu roku kalendarzowego dorabiających emerytów i rencistów czeka jeszcze więcej formalności. Muszą wtedy poinformować ZUS o konkretnej wysokości osiągniętego przychodu. Dzięki temu mają też co robić ich płatnicy składek. To do nich należy obowiązek wystawienia zaświadczeń potwierdzających cały ubiegłoroczny przychód ubezpieczonych, których zatrudniają. Muszą to zrobić w takim terminie, aby zatrudnieni mogli dostarczyć do ZUS wystawiony dokument najpóźniej ostatniego dnia lutego. Zaświadczenie może przekazać do ZUS również sam płatnik składek. Nie musi jednak tego robić, gdy ma pewność, że dokonał tej czynności dorabiający świadczeniobiorca.