– średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty: 10 osób.
Przykład
Podstawowe dane finansowe za lata 2014-2016 spółki ABC sp. z o.o. przedstawia tabela na stronie obok. Spółka sporządziła sprawozdanie za 2015 r. z uproszczeniami przewidzianymi dla jednostki mikro.
W zakresie sprawozdawczości jednostki mikro korzystają z następujących uproszczeń:
- mogą sporządzać uproszczony bilans zgodnie z załącznikiem nr 4 do uor (art. 46 ust. 5 pkt 4 uor);
- mogą sporządzać uproszczony rzis zgodnie z załącznikiem nr 4 do uor (art. 47 ust. 4 pkt 4 uor);
- mogą nie sporządzać informacji dodatkowej pod warunkiem, że przedstawią informacje uzupełniające do bilansu określone w załączniku nr 4 do uor (art. 48 ust. 3 uor);
- mogą nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym (art. 48a ust. 3 uor) – dotyczy to jednostek mikro, które mają obowiązek badania sprawozdania (np. mała spółka akcyjna);
- mogą nie sporządzać rachunku przepływów pieniężnych (art. 48b ust. 4 uor) – dotyczy to jednostek mikro, które mają obowiązek badania sprawozdania (np. mała spółka akcyjna);
- mogą nie sporządzać sprawozdania z działalności pod warunkiem, że w informacji dodatkowej/informacji uzupełniającej do bilansu przedstawią informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych określone w załączniku nr 4 do uor (art. 49 ust. 4 uor).
Zakres uproszczeń dotyczących sprawozdawczości, z których będzie korzystać spółka, wskazuje uchwała organu zatwierdzającego. Stosowanie uproszczeń to wybór, a nie obowiązek jednostki, dlatego wymagają one stosownego zapisu w polityce rachunkowości firmy. Ponadto, wybrane uproszczenia muszą być opisane w sprawozdaniu finansowym.
Wzór sprawozdania dla jednostek mikro jest zawarty w załączniku nr 4 do uor. Sprawozdanie finansowe sporządzane na jego podstawie jest znacznie mniej szczegółowe niż standardowo sporządzane sprawozdanie według załącznika nr 1.
Uwaga! Rachunek zysków i strat dla jednostki mikro może być sporządzany tylko w wariancie porównawczym.
Elementy sprawozdania
Zgodnie z załącznikiem nr 4 do uor sprawozdanie dla jednostek mikro składa się z następujących elementów:
- Informacje ogólne:
1) firma, siedziba i adres albo miejsce zamieszkania i adres oraz numer we właściwym rejestrze sądowym albo ewidencji,
2) wskazanie czasu trwania działalności jednostki, jeżeli jest ograniczony,
3) wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym,
4) wskazanie zastosowanych zasad rachunkowości przewidzianych dla jednostek mikro z wyszczególnieniem wybranych uproszczeń,
5) wskazanie, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności,
6) omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji), pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru.
- Informacje uzupełniające do bilansu:
1) kwota wszelkich zobowiązań finansowych, w tym z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych w bilansie, ze wskazaniem charakteru i formy wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo; wszelkie zobowiązania dotyczące emerytur oraz jednostek powiązanych lub stowarzyszonych są ujawniane odrębnie,
2) kwota zaliczek i kredytów udzielonych członkom organów administrujących, zarządzających i nadzorujących, ze wskazaniem oprocentowania, głównych warunków oraz wszelkich kwot spłaconych, odpisanych lub umorzonych, a także zobowiązań zaciągniętych w ich imieniu tytułem gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju, ze wskazaniem kwoty ogółem dla każdej kategorii,
3) dane o udziałach (akcjach) własnych, w tym:
a) przyczyna nabycia udziałów (akcji) własnych dokonanego w roku obrotowym,
b) liczba i wartość nominalna nabytych oraz zbytych w roku obrotowym udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej, ich wartość księgowa, jak też część kapitału podstawowego, którą te udziały (akcje) reprezentują,
c) w przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego, równowartość tych udziałów (akcji),
d) liczba i wartość nominalna lub, w razie braku wartości nominalnej, wartość księgowa wszystkich udziałów (akcji) nabytych i zatrzymanych, jak również część kapitału podstawowego, którą te udziały (akcje) reprezentują.
Zasady rachunkowości
Poza uproszczeniami związanymi ze sprawozdawczością, jednostki mikro mogą korzystać z uproszczeń w zakresie zasad rachunkowości.
Uproszczenia zarezerwowane dla jednostek mikro są następujące:
- możliwość rezygnacji z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów (art. 7 ust. 2a uor) – co oznacza możliwość nietworzenia odpisów aktualizujących i rezerw;
- zakaz wyceny aktywów i pasywów wg wartości godziwej i skorygowanej ceny nabycia (art. 28a uor);
- w przypadku stowarzyszeń, organizacji itp. nieprowadzących działalności gospodarczej ustalona w rachunku zysków i strat różnica pomiędzy przychodami a kosztami zwiększa – po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego – odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym, różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego (art. 47 ust. 3a uor).
Uproszczenia, z których korzystanie nie wymaga posiadania statusu jednostki mikro, to:
- możliwość stosowania podatkowych zasad kwalifikacji leasingu;
- możliwość nietworzenia aktywów oraz rezerwy na podatek odroczony;
- możliwość niestosowania uregulowań dotyczących niewykorzystanych mocy produkcyjnych (tylko jednostki niepodlegające obowiązkowemu badaniu).
Uproszczenia zasad, które jednostka może, a nie musi wybrać, wymagają decyzji kierownika jednostki. Ponadto, zastosowane uproszczenia wymagają stosownego zapisu w polityce rachunkowości i muszą być wymienione w sprawozdaniu finansowym.
Przykład
Załóżmy, że w styczniu 2017 spółka handlująca sprzętem AGD rozważa możliwość skorzystania z uproszczeń przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za rok 2016.
Czy spółka ma możliwość zastosowania uproszczeń przewidzianych w uor dla jednostek mikro?
Powyższe zagadnienie przeanalizujemy przy pomocy pytań zawartych w schemacie.
1) Czy spełnione są kryteria podmiotowe?
Tak - podmiot jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i nie jest jednostką zainteresowania publicznego.
2) Czy spełnione są kryteria wartościowe?
Aby móc korzystać ze statusu jednostki mikro, spółka zarówno w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, jaki i w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, nie może przekroczyć dwóch z trzech progów wymienionych w powyższej tabeli.
Z tabeli wynika, że w roku 2015 spółka nie przekroczyła żadnego z progów, a w 2016 przekroczyła jeden z progów, zatem spełnia kryterium wartościowe.
Jeśli chodzi o kryterium przychodów ze sprzedaży towarów i produktów, to w 2016 roku poziom przychodów zbliżył się znacznie do wartości progowej w wysokości 3 mln zł, zatem w grudniu 2016 r. trudne mogłoby się okazać jednoznaczne zakwalifikowanie spółki do kategorii mikro.
3) Czy organ zatwierdzający podjął decyzję o sporządzaniu sprawozdania z wykorzystaniem uproszczeń?
Wariant A
Walne zgromadzenie wspólników zdecydowało, że oczekuje od zarządu sprawozdania w zakresie, jakim było sporządzane dotychczas.
Spółka nie ma statusu jednostki mikro. Sporządzi więc sprawozdanie finansowe składające się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej zgodnie z załącznikiem nr 1 do uor.
Zarząd sporządzi również sprawozdanie z działalności jednostki.
Spółka nie sporządza zestawienia zmian w kapitale oraz rachunku przepływów pieniężnych, gdyż nie przekracza progów obligujących ją do badania sprawozdania finansowego. Jest to niezależne od statusu jednostki mikro.
Wariant B
Walne zgromadzenie wspólników zdecydowało, że sprawozdanie finansowe może być sporządzone z uwzględnieniem wszystkich przewidzianych w ustawie uproszczeń. W związku z tym w styczniu 2017 r. podjęło stosowną uchwałę.
Spółka ma status jednostki mikro, sporządzi więc sprawozdanie finansowe składające się z uproszczonego bilansu, uproszczonego rachunki zysków i strat oraz informacji objaśniających zgodnie z załącznikiem nr 4 do uor.
Zarząd nie sporządza sprawozdania z działalności jednostki.
Odbiorcy raportu dostają mniej szczegółowe informacje
Katarzyna Grzeganek, Senior Associate w Rödl & Partner w Gliwicach
Wprowadzenie kategorii jednostki mikro daje możliwość zastosowania uproszczeń dotyczących sprawozdawczości i zasad rachunkowości. Decyzja o stosowaniu uproszczeń dla jednostek mikro może być podyktowana chęcią ograniczenia zakresu danych o działalności spółki raportowanych na zewnątrz spółki. Trzeba jednak zaznaczyć, że te uproszczenia nie wpływają w zasadzie na uproszczenia w ewidencji księgowej. Jest to związane z wymaganiami dotyczącymi rozliczeń podatkowych, publiczno-prawnych oraz sprawozdawczości statystycznej, które nie ulegy zmianie.
