Każdy przedsiębiorca podejmując decyzję o prowadzeniu biznesu, staje przed niełatwą decyzją wyboru dogodnej dla siebie formy planowanej działalności gospodarczej. Przypomnijmy, że może on prowadzić działalność gospodarczą jako przedsiębiorca jednoosobowy podlegający obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, może również prowadzić działalność w formie spółki. Wyróżnia się spółki handlowe, które dzielą się na spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna) i kapitałowe (spółka z o.o., spółka akcyjna) oraz spółkę cywilną.
Co można zmienić
Ustawodawca przyjął bardzo szeroki zakres możliwości przekształcenia spółek handlowych, dopuszczalne bowiem w tym zakresie są wszelkie konfiguracje podmiotowe. Może dojść do przekształcenia:
Należy zaznaczyć, że k.s.h. wychodzi poza swój podmiotowy zakres i dopuszcza przekształcenie spółki cywilnej (która jest uregulowana w kodeksie cywilnym) w spółkę handlową (art. 551 § 2 i § 3 k.s.h.), a nadto przewiduje możliwość przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową (art. 551 § 5 k.s.h.). ?W kwestii swobody przeprowadzenia przekształcenia, art. 551 § 4 k.s.h. wprowadza pewne ograniczenia. Nie można bowiem przeprowadzać przekształcenia w stosunku do spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani wobec spółki w upadłości. W pierwszym przypadku samo otwarcie postępowania likwidacyjnego nie stanowi przeszkody do przeprowadzenia przekształcenia spółek. Chodzi bowiem o sytuację, gdy podział majątku został dokonany pomiędzy wspólników spółki, czyli już po zaspokojeniu i zabezpieczeniu wierzycieli. Drugie z kolei ograniczenie odnosi się do sytuacji po ogłoszeniu upadłości spółki.
Cele przekształcenia mogą zależeć od różnych czynników. Warunkuje je w szczególności forma prawna, w jakiej przedsiębiorca prowadzi swój biznes. Przekształcenie spółki osobowej w kapitałową może się wiązać ze zmniejszeniem ryzyka w zakresie osobistej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki, chęcią tzw. uwolnienia się od odpowiedzialności w tym zakresie, a tym samym ochroną majątku osobistego (nieruchomości – domu, mieszkania czy samochodu). Przyczyną przekształcenia może być również intensywny rozwój prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności. Przykładowo, zwiększenie się liczby wspólników w spółce osobowej może niekiedy utrudniać sprawne prowadzenie prężnie rozrastającego się jej przedsiębiorstwa, z uwagi na potrzebę rozdzielenia funkcji właścicielskich od zarządczych, którą to może spełnić spółka kapitałowa. Warto dodać, że te same cele mogą dotyczyć również spółek cywilnych.
Nowi inwestorzy
Przekształcenie spółki osobowej w inną spółkę osobową, przykładowo jawną w komandytową, może wynikać z powodu zmian w stosunkach pomiędzy wspólnikami, ochłodzeniem się wzajemnych relacji i chęcią modyfikacji zasad w zakresie odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Przekształcenie spółki jawnej w formę spółki osobowej bardziej zaawansowaną, tj. komandytową czy komandytowo-akcyjną może być związane również z potrzebą pozyskania nowych inwestorów (ich wkładów do spółki), jak i planowanych zmian struktury właścicielskiej.