Sąd Najwyższy o alimentach: dziecko utrzymuje ojciec, matka na nie płaci

Jak długo dziecko jest de facto na utrzymaniu jednego z rodziców, tak długo drugi z nich nie jest zwolniony z obowiązku alimentacyjnego - to sedno orzeczenia Sądu Najwyższego zapadłego w transgranicznym sporze o władzę rodzicielską. Ma też znaczenie dla podobnych sporów krajowych.

Publikacja: 12.10.2023 07:26

Sąd Najwyższy o alimentach: dziecko utrzymuje ojciec, matka na nie płaci

Foto: Adobe Stock

W postępowaniu rozwodowym małżonkowie zawarli ugodę sądową m.in. co do władzy rodzicielskiej nad ich małoletnią córką, kontaktów z nią i alimentów. Prawo do opiekowania się, wychowywania, reprezentowania i zarządzania majątkiem małoletniej przysługiwało obojgu rodzicom, a główne miejsce pobytu miało być przy matce. Następnie matka wróciła z zagranicy i zamieszkała w Polsce, ale sąd austriacki uchylił dotychczasowe wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej i powierzył ją wyłącznie ojcu mieszkającemu w Austrii. Ojciec samowolnie zabrał dziewczynkę do Austrii, gdzie nadal przebywa. Następnie tamtejszy sąd zobowiązał matkę do uiszczania na rzecz córki alimentów – 451 euro miesięcznie, a do polskiego komornika trafił wniosek o egzekucję alimentacyjnych zaległości.

Tymczasem na wniosek matki dziewczynki polski sąd przywrócił jej władzę rodzicielską nad córką i ustalił, że jej miejscem zamieszkania jest każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Zawiesił też postępowanie egzekucyjne.

W tej sprawie matka domagała się pozbawienia wykonalności orzeczenia austriackiego sądu będącego podstawą egzekucji komorniczej w Polsce, wskazując, że w świetle postanowień polskiego sądu córka powinna przebywać z nią (do czego ojciec się nie zastosował), więc wyklucza to zapłatę alimentów do rąk jej ojca.

Sąd Okręgowy, a następnie Apelacyjny w Katowicach oddaliły jej wniosek, więc złożyła skargę kasacyjną, ale Sąd Najwyższy (sędziowie: Władysław Pawlak, Roman Trzaskowski i Agnieszka Piotrowska) jej nie uwzględnił.

Czytaj więcej

Jak dochodzić alimentów i od czego zależy ich wysokość

Czytaj więcej

Wysokość alimentów z Polski a koszty utrzymania dziecka za granicą

Co orzekł Sąd Najwyższy ws. alimentów

Sąd Najwyższy wskazał, że przywrócenie matce władzy rodzicielskiej nie ma w ogóle znaczenia, skoro obowiązek alimentacyjny obciąża rodziców dziecka niezależnie od tego, czy przysługuje im władza rodzicielska. Jak długo więc córka jest de facto na utrzymaniu ojca, tak długo matka nie jest zwolniona z pieniężnego obowiązku alimentacyjnego.

Sąd Najwyższy przywołał uchwałę siedmiu sędziów SN (o mocy zasady prawnej) jeszcze z 16 kwietnia 1977 r., (sygn. III CZP 14/77), w której powiedziano, że jeżeli wskazany w wyroku jako przedstawiciel ustawowy dziecka mimo utraty uprawnienia do reprezentacji utrzymuje nadal osobę małoletnią, np. w razie wydania przed sąd opiekuńczy postanowienia o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej (a między wydaniem orzeczenia a jego wykonaniem z reguły upływa pewien okres), uprawnienie do pobierania alimentów przysługuje dotychczasowemu przedstawicielowi ustawowemu, a rodzicom zastępczym i placówkom opiekuńczo-wychowawczym uprawnienie do pobierania przyznanych dziecku alimentów przysługuje dopiero od chwili przejęcia pieczy nad małoletnim.

Sygnatura akt: II CSKP 738/22

W postępowaniu rozwodowym małżonkowie zawarli ugodę sądową m.in. co do władzy rodzicielskiej nad ich małoletnią córką, kontaktów z nią i alimentów. Prawo do opiekowania się, wychowywania, reprezentowania i zarządzania majątkiem małoletniej przysługiwało obojgu rodzicom, a główne miejsce pobytu miało być przy matce. Następnie matka wróciła z zagranicy i zamieszkała w Polsce, ale sąd austriacki uchylił dotychczasowe wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej i powierzył ją wyłącznie ojcu mieszkającemu w Austrii. Ojciec samowolnie zabrał dziewczynkę do Austrii, gdzie nadal przebywa. Następnie tamtejszy sąd zobowiązał matkę do uiszczania na rzecz córki alimentów – 451 euro miesięcznie, a do polskiego komornika trafił wniosek o egzekucję alimentacyjnych zaległości.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP