Rekrutacja do przedszkola nie zawsze przebiega po myśli rodziców

Warto poprosić o uzasadnienie odmowy przyjęcia dziecka do przedszkola. Podczas rekrutacji zdarzają się nieprawidłowości.

Publikacja: 27.04.2023 03:00

Rekrutacja do przedszkola nie zawsze przebiega po myśli rodziców

Foto: Adobe Stock

W Warszawie właśnie podano listy dzieci zakwalifikowanych do publicznych przedszkoli. W Poznaniu trwa procedura odwoławcza. W Łodzi wyniki zostaną podane 12 maja. W mniejszych miastach rekrutacja odbywa się zazwyczaj nieco później. Na przykład w Zamościu listy kandydatów zakwalifikowanych zostaną wywieszone w przedszkolach 30 maja. Dopiero potem będą zbierane potwierdzenia od rodziców. 12 czerwca opublikowane zostaną listy przyjętych. Ruszy procedura odwoławcza.

Obowiązek gminy

Od września 2017 r. gminy muszą zapewniać miejsce w przedszkolach wszystkim dzieciom w wieku od trzech do sześciu lat, jeśli rodzice zechcą zapisać je do placówki. Dziecko, które nie dostanie się do wybranego podczas rekrutacji miejsca, będzie mogło uczęszczać do wskazanego, czasem oddalonego o kilka kilometrów. Dlatego tak ważne jest, by skonstruować sprawiedliwe zasady rekrutacji.

– Każdy samorząd ma obowiązek wskazać miejsce w publicznym przedszkolu, dla którego jest organem prowadzącym. Czasami miejsca mogą nie być dla rodziców satysfakcjonujące, bo będą np. na drugim końcu miasta. Gminy starają się jednak dostosować do potrzeb mieszkańców – mówi Iwona Waszkiewicz, zastępca prezydenta Bydgoszczy, przewodnicząca komisji Unii Metropolii Polskich ds. edukacji.

Proces rekrutacji do publicznego przedszkola odbywa się w dwóch etapach. W pierwszym z nich brane są pod uwagę kryteria wymienione w art. 131 prawa oświatowego (m.in. niepełnosprawność w rodzinie czy wielodzietność). Gdy wyniki są wyrównane, przeprowadzany jest drugi etap rekrutacji. Brane są w nim pod uwagę kryteria określone przez samorząd. Problem pojawia się, gdy miejsc w wybranym przez rodziców przedszkolu zostanie np. dwanaście, a chętnych z tą samą liczbą punktów jest dwa razy więcej.

Czytaj więcej

Równe prawa, różna ich realizacja. Nie dla wszystkich dzieci przedszkola

Kryteria muszą zapewniać jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza tej, w której rodzice muszą pogodzić obowiązki zawodowe z rodzinnymi.

Takich samorządowych kryteriów nie może być więcej niż sześć. Gdy znów dochodzi do uzyskania takiej samej liczby punktów, niedopuszczalne jest rozszerzanie katalogu kryteriów. Zgodnie z orzecznictwem większości sądów administracyjnych także zastosowanie losowania jest niezgodne z prawem. Warto więc poprosić o uzasadnienie odmowy przyjęcia dziecka i sprawdzić, czy rekrutacja przebiegła prawidłowo. Czasu jest niewiele. Rodzic ma zaledwie trzy dni od dnia podania do publicznej wiadomości listy przyjętych na wystąpienie z wnioskiem o sporządzenie takiego uzasadnienia. Komisja ma trzy na odpowiedź. Kolejne trzy dni mają rodzice na odwołanie od rozstrzygnięcia komisji. Rozpatruje je dyrektor. Jeśli to nie pomoże, rodzicowi przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Tu postępowanie spowalnia, bo na rozstrzygnięcie trzeba poczekać przynajmniej kilka miesięcy.

Warto się odwołać

– Jeśli ma się dodatkowe informacje, warto się odwołać. Odwołanie jest brane pod uwagę, chociażby jeśli w wybranej placówce zwolni się miejsce. Szkoda jednak nerwów na postępowanie sądowoadministracyjne. Samorządy starają się zastosować najbardziej sprawiedliwe i klarowne kryteria. Często po prostu trudno pogodzić oczekiwania rodziców z dostępną ofertą – tłumaczy Anna Grygierek, wiceprzewodnicząca Związku Gmin Wiejskich RP.

Orzecznictwo może jednak wpłynąć na przyszłe rekrutacje. Samorządy będą musiały skorygować zasady naboru. Będzie tak np. w gminie, która rekrutacji dokonywała spośród kandydatów wskazujących przedszkole jako pierwszego wyboru. Dopiero jeśli zostały miejsca, uwzględniano w rekrutacji dzieci, których rodzice wskazali dane przedszkole jako miejsce drugiego czy trzeciego wyboru. Zdarzało się więc, że dzieci z wyższą liczbą punktów (przyznawaną np. ze względu na niepełnosprawność czy wielodzietność w rodzinie) nie miały pierwszeństwa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł (sygn. akt III SA/Kr 1119/22), że taki sposób rekrutacji jest rażąco niezgodny z prawem oświatowym. Żaden przepis nie pozwala rozpoznawać jedynie czy też w pierwszej kolejności wniosków, w których dane przedszkole zostało wymienione jako pierwsze. W ten sposób samorząd naruszył też zasadę równości wobec prawa i równego traktowania przez władze publiczne.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Monika Bandelewska, radca prawny

Komisje rekrutacyjne bardzo często prowadzą osobne rekrutacje do grupy dzieci trzy-, cztero- i pięcioletnich. Taka praktyka prowadzi do dyskryminacji kandydatów, jeżeli liczba wolnych miejsc różni się w poszczególnych grupach. WSA w Gorzowie Wielkopolskim rozpatrywał sprawę, w której dyskryminacja była jaskrawa, ponieważ w grupie dzieci czteroletnich nie było żadnych wolnych miejsc, a w grupie dzieci trzyletnich było 25 wolnych miejsc do obsadzenia w naborze (sygn. II SA/Go 588/21). Sąd uchylił postępowanie rekrutacyjne względem dziecka skarżących. Komisja rekrutacyjna nie ma bowiem prawa dzielić kandydatów ze względu na wiek. Jeżeli to robi – narusza prawo i wprowadza własne kryterium. A zgodnie z przepisami prawa oświatowego nie ma prawa wprowadzać żadnych własnych kryteriów rekrutacyjnych.

W Warszawie właśnie podano listy dzieci zakwalifikowanych do publicznych przedszkoli. W Poznaniu trwa procedura odwoławcza. W Łodzi wyniki zostaną podane 12 maja. W mniejszych miastach rekrutacja odbywa się zazwyczaj nieco później. Na przykład w Zamościu listy kandydatów zakwalifikowanych zostaną wywieszone w przedszkolach 30 maja. Dopiero potem będą zbierane potwierdzenia od rodziców. 12 czerwca opublikowane zostaną listy przyjętych. Ruszy procedura odwoławcza.

Obowiązek gminy

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?