Amortyzacja w CIT: kiedy VAT powiększa wartość początkową środków trwałych

Gdy przedsiębiorca nie odliczał podatku naliczonego, gdyż błędnie uznał, że nie ma takiego prawa i jednocześnie zwiększył wartość początkową składnika majątku, musi skorygować odpisy w okresach, w których zostały one zawyżone.

Publikacja: 28.08.2017 07:00

Amortyzacja w CIT: kiedy VAT powiększa wartość początkową środków trwałych

Foto: 123RF

Podstawą ustalenia odpisów amortyzacyjnych oraz ujmowania ich w kosztach uzyskania przychodów jest prawidłowe określenie wartości początkowej danego środka trwałego. Ustalenie tej wartości uzależnione jest przede wszystkim od sposobu ich nabycia. Ustawa o CIT przewiduje trzy zasadnicze wartości będące wyznacznikami ustalenia wartości początkowej: cenę nabycia, cenę wytworzenia oraz wartość rynkową.

Jest zasada...

Zgodnie z art. 16g ust. 3 ustawy o CIT, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy

- powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz

- pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

...i są dwa wyjątki

Zasadą jest więc nieuwzględnianie wartości VAT w wartości początkowej środków trwałych. Istnieją jednak dwa wyjątki, w których należy wartość VAT wliczyć do wartości początkowej środków trwałych. Pierwszy z nich dotyczy sytuacji, w której VAT nie stanowi podatku naliczonego, drugi natomiast sytuacji, w której podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o naliczony albo zwrot różnicy podatku.

Kiedy jest kosztem uzyskania przychodu

Według art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT kosztem uzyskania przychodów może być jedynie podatek naliczony, jeżeli:

- podatnik jest zwolniony z VAT lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT oraz

- w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy VAT – jeżeli naliczony VAT nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

A zatem tylko VAT, który zgodnie z przepisami ustawy o VAT nie podlega odliczeniu, może podwyższać wartość początkową środka trwałego.

Przykład:

1 sierpnia 2017 r. podatnik nabył samochód osobowy, który będzie wykorzystywany do celów mieszanych (czyli w prowadzonej działalności gospodarczej oraz prywatnie). Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT podatnik może w tej sytuacji odliczyć tylko 50 proc. naliczonego VAT. Natomiast pozostałe 50 proc. zwiększy wartość początkową środka trwałego.

Skutki błędnej interpretacji przepisów

Podatnik nie może według własnego uznania decydować o nieodliczeniu naliczonego podatku, jeśli zgodnie z przepisami takie prawo mu przysługuje. W sytuacji, gdy podatnik nie odliczał podatku naliczonego – błędnie uznając, że nie ma takiej prawnej możliwości – i kwoty nieodliczonego VAT naliczonego zaliczył do wartości początkowej środków trwałych na podstawie ustawy CIT i od tych wartości dokonywał odpisów amortyzacyjnych, musi skorygować rozliczenia z tytułu VAT oraz wartość początkową środków trwałych. Musi także skorygować odpisy amortyzacyjne w okresach, w których pierwotnie zostały one zawyżone. Stanowisko to potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 10 czerwca2015 r. (IBPBI/2/4510-289/15/IZ).

Przykład:

Podatnik otrzymał fakturę za zakupiony środek trwały, nie odliczył VAT naliczonego – błędnie przyjmując, że nie ma takiej prawnej możliwości – i kwoty nieodliczonego VAT naliczonego zaliczył do wartości początkowej środków trwałych na podstawie przepisów ustawy o CIT. Od tak ustalonej wartości początkowej dokonywał odpisów amortyzacyjnych.

Jeżeli podatnik nie odliczy VAT naliczonego w związku z błędną interpretacją przepisów, przez pomyłkę lub dobrowolnie zrezygnuje z odliczenia VAT naliczonego i jednocześnie zwiększy wartość początkową środka trwałego, to powinien skorygować zawyżoną wartość początkową oraz dotychczasowe odpisy amortyzacyjne.

Autorka jest konsultantką podatkową oraz trenerem w ECDDP Sp. z o.o. http://www.ecddp.com

podstawa prawna: art. 16g ust. 3 oraz art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

Podstawą ustalenia odpisów amortyzacyjnych oraz ujmowania ich w kosztach uzyskania przychodów jest prawidłowe określenie wartości początkowej danego środka trwałego. Ustalenie tej wartości uzależnione jest przede wszystkim od sposobu ich nabycia. Ustawa o CIT przewiduje trzy zasadnicze wartości będące wyznacznikami ustalenia wartości początkowej: cenę nabycia, cenę wytworzenia oraz wartość rynkową.

Jest zasada...

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Babciowe przyjęte przez Sejm. Komu przysługuje?
Sądy i trybunały
Sędzia WSA ujawnia, jaki tak naprawdę dostęp do tajnych danych miał Szmydt
Orzecznictwo
Kolejny ważny wyrok Sądu Najwyższego wydany już po uchwale frankowej
ABC Firmy
Pożar na Marywilskiej. Ci najemcy są w "najlepszej" sytuacji
Prawo pracy
Od piątku zmiana przepisów. Pracujesz na komputerze? Oto, co powinieneś dostać