Nieterminowe wykonanie zobowiązań przez dłużnika wiąże się sankcją zapłaty odsetek karnych, która może płynąć z mocy ustawy (odsetki ustawowe), bądź wprost z treści stosunku zobowiązaniowego łączącego strony. Kodeks cywilny przewiduje dwa rodzaje nieterminowego wykonania zobowiązań – opóźnienie oraz jego kwalifikowaną postać, czyli zwłokę. W myśl art. 481 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, to wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast stosownie do art. 476 k.c., dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.