Inwestorzy przedsięwzięć budowlanych (takich jak np. budowa centrum handlowo-usługowego, biurowca, czy osiedla mieszkaniowego), poza realizacją głównej inwestycji, często wykonują również wiele dodatkowych prac związanych z budową infrastruktury technicznej – sieci komunikacyjnych (dróg dojazdowych), sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, energetycznych czy gazowych. Po zakończeniu inwestycji część nakładów inwestycyjnych w postaci towarzyszącej infrastruktury technicznej jest zazwyczaj nieodpłatnie przekazywana na rzecz gminy.
Przekazanie gminie infrastruktury technicznej może wynikać z umów zawartych między inwestorem a gminą lub wprost z przepisów prawnych (m.in. art. 16 ustawy o drogach publicznych). Budowa określonej towarzyszącej infrastruktury technicznej (np. dróg dojazdowych) oraz jej przekazanie gminie jest też często warunkiem wydania inwestorowi pozwolenia na realizację głównej inwestycji.
Nieodpłatne przekazanie nakładów inwestycyjnych, zrealizowanych na gruncie nienależącym do inwestora, na rzecz gminy (będącej najczęściej właścicielem tych gruntów) traktowane jest dla celów VAT jako nieodpłatne świadczenie usług służące celom działalności gospodarczej podatnika (inwestora), wyłączone z zakresu opodatkowania tym podatkiem. Tym samym, inwestor nieodpłatnie przekazujący infrastrukturę techniczną gminie nie wykazuje na tej transakcji należnego podatku. Na tym etapie rozliczenie podatkowe dla celów VAT nie powoduje zazwyczaj wątpliwości. Istnieje ugruntowana linia interpretacyjna i orzecznicza potwierdzająca neutralność w VAT nieodpłatnego przekazania przez inwestora nakładów inwestycyjnych na rzecz gminy.
Wątpliwości pojawiły się wraz z nowelizacją
Pojawia się jednak pytanie, na jakich zasadach należy rozliczyć w VAT samą budowę lub wykonanie infrastruktury technicznej przekazywanej następnie na rzecz gminy.
Od początku 2017 roku usługi budowlane (wskazane w załączniku nr 14 do ustawy o VAT) podlegają mechanizmowi odwrotnego obciążenia, jeżeli usługodawca tych usług świadczy je jako podwykonawca >patrz ramka.