Aktualizacja: 24.01.2015 12:14 Publikacja: 24.01.2015 11:00
Społem epoki PRL: co nam zostało
Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski
Podwaliny polskiego ruchu spółdzielczego kładł dzisiejszy patron SKOK-ów, nauczyciel i społecznik Franciszek Stefczyk. Wraz z nim działali katoliccy kapłani, socjaliści, endecy, ludowcy, chadecy. Ludzie, którzy uważali kapitalizm za świetny ustrój, i tacy, którzy uznawali, że kooperatyzm obroni ich przed kapitalizmem. Spółdzielczość upadła, o paradoksie, dopiero w Polsce Ludowej.
Specyfika naszej spółdzielczości czasów niewoli w znacznym stopniu zależała od realiów panujących w państwach zaborczych. Ojczysty kooperatyzm narodził się na terenach zaboru pruskiego, dzięki uzyskanej przez Polaków w 1848 r. wolności stowarzyszania się. Najpierw powstawały kółka rolnicze, które zajmowały się także działalnością edukacyjną dotyczącą agrokultury, higieny, budownictwa. Dzięki prężnej działalności ks. Augustyna Szamarzewskiego w latach 70. XIX w. zaczął się dynamiczny rozwój polskich spółdzielni oszczędnościowo-kredytowych. Schedę po nim objął ks. Piotr Wawrzyniak ze Śremu i znacznie poszerzył jej obszar.
Na kwestię korzeni polskiej spółdzielczości zwraca zresztą uwagę Remigiusz Okrask w szkicu otwierającym wydaną niedawno książkę „Kooperatyzm, spółdzielczość, demokracja". „Pod względem ideowym – pisze o spółdzielczości – łączono solidaryzm narodowy i rozbudzanie polskości przez zbiorowe współdziałanie, pracę organiczną oraz katolicyzm społeczny w duchu wyrażonym przez encyklikę »Rerum novarum«. Troska o wspólnotę narodową współgrała z typowym dla społecznej refleksji katolickiej tamtych czasów postrzeganiem »wielkiego« kapitalizmu jako zagrożenia wspólnot, rodzinnych warsztatów wytwórczych oraz związanego z nimi ładu moralno-kulturowego. System oparty na własności prywatnej uważano za pożądany, jednak konieczny do uzupełnienia przez ekonomiczną samopomoc słabszych warstw". I jakkolwiek słowa powyższe odnoszą się do realiów zaboru pruskiego, można je traktować jako bardziej ogólną zasadę, towarzyszącą powstaniu i rozwojowi polskiego kooperatyzmu
Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
W drugim odcinku reaktywowanego podcastu „Posłuchaj Plus Minus” porozmawiamy o tym, dlaczego nie możemy dojść do żadnego rozstrzygnięcia w debacie o aborcji, która stała się nieusuwalnym elementem naszego politycznego krajobrazu. I choć nasze dyskusje na ten temat nie mają końca, to coraz częściej merytoryczne argumenty znikają na rzecz emocjonalnych pokrzykiwań. Gościem Darii Chibner będzie Tomasz P. Terlikowski – RMF, publicysta, felietonista.
Co naprawdę myślą o Zielonym Ładzie liderzy koalicji rządzącej? Jaki kierunek chcieliby nadać UE wraz ze swymi sojusznikami w Europie? W kampanii wyborczej na razie więcej jest ostrych ataków na PiS – który równie brutalnie na nie odpowiada – niż konkretnych zapowiedzi dotyczących unijnej polityki.
Frank Herbert, autor „Diuny”, miał rękę do ciekawych metafor. Żeby nie drażnić podziemnego potwora, mieszkańcy Arakis pokonują piaszczyste wydmy krokiem tanecznym!
W czasach baroku w Hiszpanii, a właściwie w całej Europie, stwierdzono, że mocny smak czekolady sprawia, iż doskonale nadaje się ona do zaprawienia trucizną.
W drugim odcinku reaktywowanego podcastu „Posłuchaj Plus Minus” porozmawiamy o tym, dlaczego nie możemy dojść do żadnego rozstrzygnięcia w debacie o aborcji, która stała się nieusuwalnym elementem naszego politycznego krajobrazu. I choć nasze dyskusje na ten temat nie mają końca, to coraz częściej merytoryczne argumenty znikają na rzecz emocjonalnych pokrzykiwań. Gościem Darii Chibner będzie Tomasz P. Terlikowski – RMF, publicysta, felietonista.
Co naprawdę myślą o Zielonym Ładzie liderzy koalicji rządzącej? Jaki kierunek chcieliby nadać UE wraz ze swymi sojusznikami w Europie? W kampanii wyborczej na razie więcej jest ostrych ataków na PiS – który równie brutalnie na nie odpowiada – niż konkretnych zapowiedzi dotyczących unijnej polityki.
Frank Herbert, autor „Diuny”, miał rękę do ciekawych metafor. Żeby nie drażnić podziemnego potwora, mieszkańcy Arakis pokonują piaszczyste wydmy krokiem tanecznym!
W czasach baroku w Hiszpanii, a właściwie w całej Europie, stwierdzono, że mocny smak czekolady sprawia, iż doskonale nadaje się ona do zaprawienia trucizną.
Rządy populistów nigdy nie będą dobre. Dlatego w imię przyszłości trzeba próbować się z populizmem rozprawiać. Pokolenie po pokoleniu. Jak to robić?
„Dziennik wyjścia” Bogumiły Juzyszyn-Banaś to jedna z tych książek, w których dzieje się bardzo dużo, a jednocześnie niewiele. Przynajmniej w planie realnym.
„Przechodniu, powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie” – głosi napis na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Instytut Pamięci Narodowej z pełnym oddaniem realizuje to wezwanie.
Anna Szumańska, rzeczniczka prasowa Ministerstwa Infrastruktury przekazała, że umowa, która wygasa w 2027 roku z dotychczasowym zarządcą autostrady A4, firmą Stalexport na odcinku Kraków - Katowice nie zostanie przedłużona.
Tylko w maju Donald Tusk umieścił w serwisie X 25 wpisów, z których 13 w mniej lub bardziej zawoalowany sposób atakowało PiS. Czy tego typu aktywność nie jest rozmienianiem na drobne politycznego kapitału jaki Tusk zgromadził w wyborach z 15 października?
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W
18 lat po mundialu w 2006 roku Niemcy są gospodarzem Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Czy powróci letnia bajka? To marzenie socjologa i kibica Thomasa Druyena.
Podczas kiedy Zachód od dwóch lat dyskutuje o przekazaniu Ukrainie zamrożonych rosyjskich aktywów, Kreml bez wahania zagarnia kolejny zachodni majątek w Rosji. Tym razem jest to blisko ćwierć miliarda euro należące do Deutsche Banku. O zajęcie niemieckich pieniędzy wnioskował Gazprom.
Główny Inspektor Farmaceutyczny zdecydował o wstrzymaniu na terenie całej Polski obrotu leku Viglita, stosowanego w leczeniu cukrzycy typu II. Produkt nie spełnił wymagań jakościowych.
Zgodnie z kalendarzem, opublikowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, zimowa przerwa świąteczna potrwa od 23 do 31 grudnia 2024 r., a wiosenna, związana ze Świętami Wielkanocnymi, od 17 kwietnia do 22 kwietnia 2025 r.
Jeśli tak wygląda kampania do Parlamentu Europejskiego, to nie chcę nawet sobie wyobrażać, co będzie działo się przed wyborami prezydenckimi. Chyba że Jarosławowi Kaczyńskiemu i Donaldowi Tuskowi ktoś powie: „Stop, wystarczy”. Powie?
PKP Intercity ma dobrą wiadomość dla kibiców wybierających się na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej do Niemiec. Przewoźnik z tej okazji uruchomi dodatkowe pociągi z Warszawy w niższych cenach.
Dziennik "Washington Post" poinformował, że rosyjska wojna elektroniczna po raz pierwszy zdołała odciąć ukraińską brygadę walczącą w obwodzie charkowskim od połączenia satelitarnego. Starlinki przestały działać.
Paweł Fajdek zmierzy się z mistrzem świata Ethanem Katzbergiem w jednym z najciekawszych pojedynków 70. Memoriału Janusza Kusocińskiego, który 18 maja odbędzie się na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
Czworo reprezentantów Polski wystąpi w turnieju zapaśniczym na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Będą wśród nich: Anhelina Łysak, Wiktoria Chołuj, Zbigniew Baranowski oraz Arkadiusz Kułynycz.
Dziennikarz „Rz” Rusłan Szoszyn otrzymał Nagrodę im. Macieja Płażyńskiego 2024. Laureatami konkursu są dziennikarze i redakcje z Czech, Litwy, Polski i Włoch.
Paczkę DecoMorreno można dziś włożyć do sejfu, ponieważ tak zyskuje na wartości, że można ją traktować jak lokatę. Wszystko, co zawiera kakao, kosztuje dziś absurdalnie dużo – wskazał Krzysztof Pawiński, prezes Maspeksu, w rozmowie z Business Insider Polska. I zdradził, co jeszcze może zdrożeć.
Amerykańskie ostrzeżenia dotyczące odcięcia chińskich banków od rynku USA okazują się o wiele skuteczniejsze, aniżeli zapewnienia Putina, że „handel z Chinami jest chroniony przed wpływami zewnętrznymi”. W efekcie rosyjskim import szybko się kurczy, a towarów zaczyna brakować.
Apteki, w których można otrzymać receptę na taką pigułkę, zostaną odpowiednio oznakowane. Wkrótce są także planowane ustawowe zmiany związane z zakazem reklamy aptek.
Przemawiając z okazji obchodów 80 rocznicy bitwy pod Monte Cassino, premier Donald Tusk zapowiedział inwestycję 10 mld zł we wzmocnienie wschodniej granicy RP. - Rozpoczynamy wielki projekt budowy bezpiecznej granicy, w tym systemu fortyfikacji - powiedział szef rządu.
W obliczu zakazu stosowania broni z USA do ataków ne cele w Rosji, Ukraina zwróciła się do administracji Bidena o pomoc w namierzeniu celów, które wojsko mogłoby uderzyć wykorzystując rodzimą broń - pisze dziennik "The Wall Street Journal".
Polska mogłaby być lepszym krajem. Może to się stać tylko wtedy, gdy całe NSA zrozumie że ma być, idąc za słowami Profesor Ewy Łętowskiej, tarczą dla obywatela przed mieczem władzy. A sprawa Szmydta to czarna kartka dla tego sądu.
Siostry Karmelitanki chcą się przeprowadzić w spokojniejsze miejsce. Aktualny burmistrz Łukasz Filipowicz podkreśla, że klasztor jest w Zakopanem praktycznie od zawsze, więc jest zaskoczony możliwością stworzenia w tym miejscu pensjonatu.
Działo szynowe to jedna z najnowszych broni w arsenale Pekinu. Miało strzelać pociskami z prędkością ponad 5 Machów, ale na razie nie zdało egzaminu na poligonie. Badania z udziałem AI jednak trwają, a do wyścigu dołączają kolejne państwa.
Jeśli Stany Zjednoczone zgodzą się na użycie przekazywanej Ukrainie broni do ataków na cele w Rosji, powstanie "gwarantowana strefa sanitarna" - zapowiedział były prezydent i premier Rosji Dmitrij Miedwiediew. Według rosyjskiego polityka strefa ta znajdzie się "gdzieś na granicy z Polską albo już w samej Polsce".
Noc Muzeów 2024 już dziś. W Warszawie z 18 na 19 maja otwartych będzie 312 placówek, z czego 40 podejmie gości w tych okolicznościach po raz pierwszy. Wiceprezydentka stolicy Aldona Machnowska-Góra zaprasza szczególnie do odwiedzenia miejsc związanych z niezwykłymi kobietami.
W wieku 32 lat zmarł Andriej Kudriaszow, posiadający polskie obywatelstwo rosyjski żużlowiec, który od kilku lat zmagał się z rakiem skóry.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
