Zuzanna Dąbrowska: człowiek staje przed wyborem: ocalić głowę czy iść dalej

Nie wszyscy wiedzą albo nie pamiętają, jak to jest być bitym systemowo, na krześle, pod ścianą.

Publikacja: 21.02.2024 03:00

Protesty po śmierci Aleksieja Nawalnego odbyły się na całym świecie.

Protesty po śmierci Aleksieja Nawalnego odbyły się na całym świecie.

Foto: AFP

Aleksiej Nawalny nie żyje. Śmierć więźnia politycznego zawsze obciąża rządzących. I zawsze dowodzi, że państwo, które jest za to odpowiedzialne, jest organizacją zbrodniczą. Ale jego granice są płynne. Można je przekroczyć i nie zauważyć.

Czytaj więcej

Wrogowie Putina w śmiertelnym niebezpieczeństwie

Rosja to kraj więźniów politycznych – teraz i kiedyś, właściwie bez przerwy. Może winni są okrutni chanowie Złotej Ordy uczący władców państwa moskiewskiego bezwzględności wobec poddanych? Może to imperialne marzenia carów kazały im poświęcać nieistotne ludzkie życie w imię mistycznej i nigdy nie dość najedzonej matki-Rosji?

Jaka by nie była geneza tego stosunku do ludzkiego losu i życia, który w każdym obywatelu buduje przekonanie, że zawsze może przyjść i jego pora na tiurmę, łagier czy wieczne osiedlenie – nam Polakom jakoś się udało. Nie zbudowaliśmy w sobie więzienia, bywaliśmy tylko jego częstymi lokatorami. Nie staliśmy się rdzenną częścią imperium i to nas uratowało.

Ironia, brak zgody i wieczny bunt

„Nie dbam, jaka spadnie kara. Mina, Sybir czy kajdany, zawsze ja wierny poddany pracować będę dla cara” – w pieśni Feliksa z III części „Dziadów” jest ironia, brak zgody i wieczny bunt. Ale ten sprzeciw jest taki sam, jak bunt Nawalnego, Politkowskiej, Niemcowa, dziesiątek i setek innych, którzy z przydomka „polityczny” uczynili pomnik. Poszli do końca.

Ten sprzeciw jest taki sam, jak bunt Nawalnego, Politkowskiej, Niemcowa, dziesiątek i setek innych, którzy z przydomka „polityczny” uczynili pomnik

My teraz już nie pamiętamy, jak to jest. Kiedy przestają się liczyć hipoteki, drogi awansu, dobry samochód czy egzotyczne wakacje. Człowiek staje przed wyborem: cofnąć się, by ocalić głowę albo zdrowie lub szansę na normalne życie, czy iść dalej. Nie musimy dokonywać takiego wyboru. Ale znajdziemy takie miejsce bez trudu, wsiadając w autobus do Mińska na dworcu autobusowym Warszawa Zachodnia. W parę godzin znajdziemy się w kraju, w którym słychać oddechy buntowników, tłumione przez grube mury, wśród nich ten Andrzeja Poczobuta.

Wystarczy wsiąść w nocny pociąg do Moskwy

Potem wystarczy już tylko wsiąść w nocny pociąg do Moskwy, by od rana uśmiechać się do kamer systemów elektronicznych nadzorujących metro i zapamiętujących twarze. Wszystkie twarze. Możemy przenieść się tam w ciągu kilkunastu godzin. To naprawdę niedaleko.

Czytaj więcej

Rosja naśladuje Białoruś. Władze aresztują adwokatów, którzy bronią więźniów politycznych

Może nie wszyscy wiedzą, jak to jest być w karcerze, jak to jest nie jeść i być bitym – nie w jakiejś ulicznej bójce, kiedy są jeszcze szanse na ucieczkę. Być bitym systemowo, na krześle czy pod ścianą, bez nadziei, bez żadnej obrony. Może nie wiedzą, może nie pamiętają. Bo przecież gdyby pamiętali, to chyba nie wycieraliby sobie ust określeniem, które brzmi jak najwyższej próby certyfikat: „więzień polityczny”.

Autorka jest wicenaczelną PAP

Aleksiej Nawalny nie żyje. Śmierć więźnia politycznego zawsze obciąża rządzących. I zawsze dowodzi, że państwo, które jest za to odpowiedzialne, jest organizacją zbrodniczą. Ale jego granice są płynne. Można je przekroczyć i nie zauważyć.

Rosja to kraj więźniów politycznych – teraz i kiedyś, właściwie bez przerwy. Może winni są okrutni chanowie Złotej Ordy uczący władców państwa moskiewskiego bezwzględności wobec poddanych? Może to imperialne marzenia carów kazały im poświęcać nieistotne ludzkie życie w imię mistycznej i nigdy nie dość najedzonej matki-Rosji?

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie polityczno - społeczne
Piotr Arak: Po 20 latach w UE musimy nauczyć się budować koalicje
Opinie polityczno - społeczne
Przemysław Prekiel: Krótka ławka Lewicy
Opinie polityczno - społeczne
Dubravka Šuica: Przemoc wobec dzieci może kosztować gospodarkę nawet 8 proc. światowego PKB
Opinie polityczno - społeczne
Piotr Zaremba: Sienkiewicz wagi ciężkiej. Z rządu na unijne salony
Opinie polityczno - społeczne
Kacper Głódkowski z kolektywu kefija: Polska musi zerwać więzi z izraelskim reżimem